ماده ۵۸۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۳:۲۲

ماده ۵۸۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): هرگاه با از بین بردن عضو یا پوست و مانند آن، موی سر، ریش یا ابرو از بین برود، علاوه بر دیه مو یا ریش یا ابرو، حسب مورد دیه یا ارش جنایت نیز پرداخت می‌شود.

پیشینه

سابقه ماده 374 قانون مجازات اسلامی (1370)، در این خصوص وضع شده بود. ^[۱] به نظر می‌رسد این ماده، تداخل دیه مو و محل آن را پذیرفته بود، اما گروهی با رد این دیدگاه معتقدند این ماده به تداخل دیات ارتباطی نداشته‌است، بلکه علت عدم تداخل دیات در این ماده را به دلیل را عدم صدق جنایت بر مو می‌دانند.^[۲]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

این ماده را باید از مصادیق تعدد دیه دانست که به موجب آن در فرض همراه بودن از بین بردن موی سر با از بین بردن عضو، باید دیه یا ارش آن عضو نیز پرداخت شود، در فرض زخمی شدن عضو نیز باید دیه یا ارش مو و نیز دیه یا ارش جراحت اخذ گردد،^[۳] علت وضع این ماده را جلوگیری از تابعیت وی از عضو دیگر دانسته‌اند.^[۴] همچنین گروهی بر این باورند که در فرض همراه بودن کندن مو با ایجاد زخم بر سر یا صورت، باید قائل به دو دیه بود.^[۵]

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

چنانچه موی مقطوع، فاقد دیه مقدر و مستحق دریافت ارش باشد، برخی از فقها معتقد به تداخل آن با دیه عضو هستند،^[۶] اما گروهی از فقها معتقد به تداخل دیه موی و محل آن هستند،^[۷] لذا تعیین دیه محل مو را کافی می‌دانند.^[۸]

منابع

↑ احمد حاجی ده آبادی. قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی). چاپ 1. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1937472
↑ احمد حاجی ده آبادی. قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی). چاپ 1. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1937476
↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712168
↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671180
↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی(جلد دوم) (بخش دیات). چاپ 4. ققنوس، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2811540
↑ غلامحسین الهام. مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم. چاپ -. بشری، 1372. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 842892
↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836172
↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836008

[1] احمد حاجی ده آبادی. قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی). چاپ 1. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1937472

[2] احمد حاجی ده آبادی. قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی). چاپ 1. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1937476

[3] عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712168

[4] ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671180

[5] عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی(جلد دوم) (بخش دیات). چاپ 4. ققنوس، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2811540

[6] غلامحسین الهام. مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم. چاپ -. بشری، 1372. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 842892

[7] ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836172

[8] ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836008

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-هرگاه با از بین ‌بردن عضو یا پوست و مانند آن، موی سر، ریش یا ابرو از بین برود، علاوه ‌بر دیه مو یا ریش یا ابرو، حسب مورد دیه یا ارش جنایت نیز پرداخت می‌ شود.
+'''ماده ۵۸۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)''': هرگاه با از بین بردن عضو یا پوست و مانند آن، موی سر، ریش یا ابرو از بین برود، علاوه بر [[دیه مو]] یا ریش یا ابرو، حسب مورد دیه یا [[ارش]] [[جنایت]] نیز پرداخت می‌شود.
+*{{زیتونی|[[ماده ۵۸۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده قبلی]]}}
+*{{زیتونی|[[ماده ۵۸۴ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده بعدی]]}}
+== پیشینه ==
+سابقه [[ماده 374 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370|ماده 374 قانون مجازات اسلامی (1370)]]، در این خصوص وضع شده بود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1937472|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=حاجی ده آبادی|چاپ=1}}</ref> به نظر می‌رسد این ماده، [[تداخل در دیات|تداخل دیه]] مو و محل آن را پذیرفته بود، اما گروهی با رد این دیدگاه معتقدند این ماده به تداخل دیات ارتباطی نداشته‌است، بلکه علت عدم تداخل دیات در این ماده را به دلیل را عدم صدق جنایت بر مو می‌دانند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1937476|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=حاجی ده آبادی|چاپ=1}}</ref>
+== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
+این ماده را باید از مصادیق [[تعدد دیه]] دانست که به موجب آن در فرض همراه بودن از بین بردن موی سر با از بین بردن عضو، باید دیه یا ارش آن عضو نیز پرداخت شود، در فرض زخمی شدن عضو نیز باید دیه یا ارش مو و نیز دیه یا ارش [[جراحت]] اخذ گردد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712168|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> علت وضع این ماده را جلوگیری از تابعیت وی از عضو دیگر دانسته‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671180|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> همچنین گروهی بر این باورند که در فرض همراه بودن کندن مو با ایجاد زخم بر سر یا صورت، باید قائل به دو دیه بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی(جلد دوم) (بخش دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2811540|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
+== مطالعات فقهی ==
+=== سوابق فقهی ===
+چنانچه موی مقطوع، فاقد [[دیه مقدر]] و مستحق دریافت ارش باشد، برخی از فقها معتقد به تداخل آن با دیه عضو هستند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم|ترجمه=|جلد=|سال=1372|ناشر=بشری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=842892|صفحه=|نام۱=غلامحسین|نام خانوادگی۱=الهام|چاپ=-}}</ref> اما گروهی از فقها معتقد به تداخل دیه موی و محل آن هستند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=836172|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> لذا تعیین دیه محل مو را کافی می‌دانند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=836008|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref>
+== منابع ==
+{{پانویس}}
+{{مواد قانون مجازات اسلامی}}
+[[رده:دیات]]
+[[رده:دیه مقدر اعضا]]
+[[رده:دیه مو]]
+[[رده:دیه ریش]]
+[[رده:دیه ابرو]]
+[[رده:تداخل در دیات]]
+[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]]