ماده ۵۸۸ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Abozarsh12 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (removed Category:دیه بینی using HotCat) |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۵۸۸ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)''': درآوردن و یا از بین بردن چشم بینای کسی که فقط یک چشم بینا دارد و چشم دیگرش نابینای مادر زادی و یا به علل غیرجنایی از بین رفته باشد موجب [[دیه کامل]] است لکن اگر چشم دیگرش را در اثر [[قصاص]] یا [[جنایت|جنایتی]] که استحقاق [[دیه]] آن را داشته است از دست داده باشد [[دیه چشم]] بینا، نصف دیه کامل می باشد. | '''ماده ۵۸۸ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)''': درآوردن و یا از بین بردن چشم بینای کسی که فقط یک چشم بینا دارد و چشم دیگرش نابینای مادر زادی و یا به علل غیرجنایی از بین رفته باشد موجب [[دیه کامل]] است لکن اگر چشم دیگرش را در اثر [[قصاص]] یا [[جنایت|جنایتی]] که استحقاق [[دیه]] آن را داشته است از دست داده باشد [[دیه چشم]] بینا، نصف دیه کامل می باشد. | ||
*{{زیتونی|[[ماده | *{{زیتونی|[[ماده ۵۸۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
*{{زیتونی|[[ماده | *{{زیتونی|[[ماده ۵۸۹ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
عده ای بر این باورند که منظور از دیه کامل در این ماده، دیه کامل هر یک از زن و مرد با توجه به جنسیت [[مجنی علیه]] می باشد.1424964 | عده ای بر این باورند که منظور از دیه کامل در این ماده، دیه کامل هر یک از زن و مرد با توجه به جنسیت [[مجنی علیه]] می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادستان و میثاق عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1424964|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=حجتی|نام۲=مجتبی|نام خانوادگی۲=باری|چاپ=1}}</ref> | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
[[ماده 377 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370|ماده 377 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)]]، سابقاً در این خصوص وضع شده بود.806756 | [[ماده 377 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370|ماده 377 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)]]، سابقاً در این خصوص وضع شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مهاجر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=806756|صفحه=|نام۱=رضا|نام خانوادگی۱=شکری|نام۲=قادر|نام خانوادگی۲=سیروس|چاپ=8}}</ref> | ||
== فلسفه و مبانی نظری ماده == | == فلسفه و مبانی نظری ماده == | ||
به نظر می رسد در فرضی که مجنی علیه دارای یک چشم می باشد، در صورت از بین رفتن این چشم، از آن جا که قوه بینایی وی از میان خواهد رفت، باید دیه کامل اخذ شود.712196 | به نظر می رسد در فرضی که مجنی علیه دارای یک چشم می باشد، در صورت از بین رفتن این چشم، از آن جا که قوه بینایی وی از میان خواهد رفت، باید دیه کامل اخذ شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712196|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
گروهی معتقدند چنانچه چشم کسی سابقاً به دلیل جنایت از بین رفته باشد و دیه آن اخذ شده باشد، این امر تأثیری در دیه مورد بحث در این ماده ندارد، اما این دیدگاه، سازگار با رویه مقنن نمی باشد.2811592 | گروهی معتقدند چنانچه چشم کسی سابقاً به دلیل جنایت از بین رفته باشد و دیه آن اخذ شده باشد، این امر تأثیری در دیه مورد بحث در این ماده ندارد، اما این دیدگاه، سازگار با رویه مقنن نمی باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی(جلد دوم) (بخش دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2811592|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> | ||
== مطالعات فقهی == | == مطالعات فقهی == | ||
=== مستندات فقهی === | === مستندات فقهی === | ||
مستند فقهی این ماده را روایاتی از امام صادق (ع) دانسته اند.2357968 | مستند فقهی این ماده را روایاتی از امام صادق (ع) دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2357968|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=مهدی|نام خانوادگی۳=حسینیان قمی|چاپ=1}}</ref> | ||
=== سوابق فقهی === | === سوابق فقهی === | ||
فقها بیان نموده اند که در فرض کنده شدن چشم کسی که فقط یک چشم دارد، باید قائل به ثبوت دیه کامل | فقها بیان نموده اند که در فرض کنده شدن چشم کسی که فقط یک چشم دارد، باید قائل به ثبوت دیه کامل بود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترجمه مبانی تکملةالمنهاج (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3696088|صفحه=|نام۱=سیدابوالقاسم|نام خانوادگی۱=خویی|نام۲=علیرضا (ترجمه)|نام خانوادگی۲=سعید|چاپ=1}}</ref> اما برخی از فقها معتقد به تعلق نصف دیه کامل به فرد دارای یک چشم هستند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی حقوق جزای اسلامی و قوانین عرفی (جلد سوم) ( جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=یادآوران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4989384|صفحه=|نام۱=عبدالقادر|نام خانوادگی۱=عوده|نام۲=حسن (ترجمه)|نام خانوادگی۲=فرهودی نیا|چاپ=1}}</ref> گروهی دیگر از فقها تاکید کرده اند که تعلق دیه کامل به کسی که تنها چشمش از میان رفته است، منوط بر این است که چشم دیگر به دلیل یک آفت الهی <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2618792|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=3}}</ref> یا نقص مادرزاد یا حادثه ای که او بر آن مستحق [[ارش]] یا دیه نباشد<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در آیینه آرای دیوانعالی کشور (قسمت سوم) (قصاص عضو و دیه اعضا)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2816868|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=2}}</ref> از بین رفته باشد، و گرنه دارای نصف دیه است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2623924|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=3}}</ref> لذا اگر نابینایی چشم دیگر، ناشی از قصاص یا جنایت باشد، بنا بر نظر [[مشهور]] باید نیمی از دیه به او پرداخت شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3552736|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=1}}</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | |||
{{مواد قانون مجازات اسلامی}} | {{مواد قانون مجازات اسلامی}} | ||
[[رده:دیات]] | [[رده:دیات]] | ||
[[رده:دیه مقدر اعضا]] | [[رده:دیه مقدر اعضا]] | ||
[[رده:دیه چشم]] | [[رده:دیه چشم]] | ||
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]] | [[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]] | ||
نسخهٔ ۲۳ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۲۵
ماده ۵۸۸ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): درآوردن و یا از بین بردن چشم بینای کسی که فقط یک چشم بینا دارد و چشم دیگرش نابینای مادر زادی و یا به علل غیرجنایی از بین رفته باشد موجب دیه کامل است لکن اگر چشم دیگرش را در اثر قصاص یا جنایتی که استحقاق دیه آن را داشته است از دست داده باشد دیه چشم بینا، نصف دیه کامل می باشد.
توضیح واژگان
عده ای بر این باورند که منظور از دیه کامل در این ماده، دیه کامل هر یک از زن و مرد با توجه به جنسیت مجنی علیه می باشد.[۱]
پیشینه
ماده 377 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)، سابقاً در این خصوص وضع شده بود.[۲]
فلسفه و مبانی نظری ماده
به نظر می رسد در فرضی که مجنی علیه دارای یک چشم می باشد، در صورت از بین رفتن این چشم، از آن جا که قوه بینایی وی از میان خواهد رفت، باید دیه کامل اخذ شود.[۳]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
گروهی معتقدند چنانچه چشم کسی سابقاً به دلیل جنایت از بین رفته باشد و دیه آن اخذ شده باشد، این امر تأثیری در دیه مورد بحث در این ماده ندارد، اما این دیدگاه، سازگار با رویه مقنن نمی باشد.[۴]
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
مستند فقهی این ماده را روایاتی از امام صادق (ع) دانسته اند.[۵]
سوابق فقهی
فقها بیان نموده اند که در فرض کنده شدن چشم کسی که فقط یک چشم دارد، باید قائل به ثبوت دیه کامل بود،[۶] اما برخی از فقها معتقد به تعلق نصف دیه کامل به فرد دارای یک چشم هستند،[۷] گروهی دیگر از فقها تاکید کرده اند که تعلق دیه کامل به کسی که تنها چشمش از میان رفته است، منوط بر این است که چشم دیگر به دلیل یک آفت الهی [۸] یا نقص مادرزاد یا حادثه ای که او بر آن مستحق ارش یا دیه نباشد[۹] از بین رفته باشد، و گرنه دارای نصف دیه است،[۱۰] لذا اگر نابینایی چشم دیگر، ناشی از قصاص یا جنایت باشد، بنا بر نظر مشهور باید نیمی از دیه به او پرداخت شود.[۱۱]
منابع
- ↑ سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1424964
- ↑ رضا شکری و قادر سیروس. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران). چاپ 8. مهاجر، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 806756
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712196
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی(جلد دوم) (بخش دیات). چاپ 4. ققنوس، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2811592
- ↑ احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2357968
- ↑ سیدابوالقاسم خویی و علیرضا (ترجمه) سعید. ترجمه مبانی تکملةالمنهاج (جلد دوم). چاپ 1. خرسندی، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3696088
- ↑ عبدالقادر عوده و حسن (ترجمه) فرهودی نیا. بررسی تطبیقی حقوق جزای اسلامی و قوانین عرفی (جلد سوم) ( جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص). چاپ 1. یادآوران، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4989384
- ↑ آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد اول). چاپ 3. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2618792
- ↑ یداله بازگیر. قانون مجازات اسلامی در آیینه آرای دیوانعالی کشور (قسمت سوم) (قصاص عضو و دیه اعضا). چاپ 2. جنگل، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2816868
- ↑ آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد اول). چاپ 3. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2623924
- ↑ آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد سوم). چاپ 1. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3552736