ماده ۶۵۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز (added Category:دیه مقدر اعضا using HotCat) |
(افزودن رویه قضایی) |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[دیه | '''ماده ۶۵۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)''': [[دیه دنده|دیه شکستن هر یک از دنده های محیط به قلب]] که از آن حفاظت می کند، یک چهلم [[دیه کامل]] و دیه شکستن هر یک از دنده های دیگر، یک صدم دیه کامل می باشد. | ||
تبصره ـ کندن دنده موجب [[ارش]] است. | |||
*{{زیتونی|[[ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده قبلی]]}} | |||
*{{زیتونی|[[ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده بعدی]]}} | |||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
مقصود از | مقصود از «دنده ها»، دوازده جفت استخوان قوسی شکل و بلند و سازنده دیواره قفسه سینه مهره داران است<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3556704|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=1}}</ref> که در زنان و مردان قرار گرفته اند و محل آنان به گونه ای است که از جلو به استخوان جناق و از عقب به ستون فقرات متصل می باشند، برخی از این دنده ها قلب فرد را احاطه نموده اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=837144|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
سابقاً [[ماده 437 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)]] در این خصوص وضع شده بود.806880 | سابقاً [[ماده 437 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)]]، در این خصوص وضع شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مهاجر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=806880|صفحه=|نام۱=رضا|نام خانوادگی۱=شکری|نام۲=قادر|نام خانوادگی۲=سیروس|چاپ=8}}</ref> | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
ماده فوق از جمله موادی است که در آن دیه شکستگی یک عضو به طور خاص مشخص شده است. | ماده فوق از جمله موادی است که در آن [[دیه شکستگی عضو|دیه شکستگی یک عضو]] به طور خاص مشخص شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اجرای احکام کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2361224|صفحه=|نام۱=اصغر|نام خانوادگی۱=احمدی موحد|چاپ=3}}</ref> بر اساس ماده فوق، دیه دنده های مجاور قلب بیشتر از سایر دنده ها است، عده ای، علت این افزایش مبلغ دیه را اهمیت این دنده ها در حفاظت از قلب دانسته اند، به همین دلیل گروهی بر این باورند که در فرضی که قلب شخصی در سمت راست بدن او باشد، حکم ماده فوق را باید نسبت به دنده های سمت راست وی اعمال کرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادستان و میثاق عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1426028|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=حجتی|نام۲=مجتبی|نام خانوادگی۲=باری|چاپ=1}}</ref> برخی از حقوقدانان تاکید کرده اند که دیه شکستن هر دنده را باید مطابق ماده فوق تعیین نمود نه خمس دیه آن.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=714092|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> | ||
== | == مطالعات فقهی == | ||
== | === مستندات فقهی === | ||
مستند فقهی این ماده را روایتی از حضرت علی (ع) دانسته اند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=714080|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> همچنین مستند این حکم را کتاب ظریف دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترجمه مباحث حقوقی شرح لمعه|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2175200|صفحه=|نام۱=اسداله|نام خانوادگی۱=لطفی|چاپ=4}}</ref> | |||
=== سوابق فقهی === | |||
برخی از فقها بیان داشته اند که شکستن استخوان دنده کنار قلب، دیه ای معادل بیست و پنج دینار <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=متون فقه (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2500556|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمید|نام خانوادگی۲=مسجدسرایی|چاپ=1}}</ref> و مو بر داشتن آن دیه ای معادل دوازده و نیم دینار دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2357896|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=مهدی|نام خانوادگی۳=حسینیان قمی|چاپ=1}}</ref> دیه سایر دنده ها را که اطراف بازو باشد<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه استدلالی (ترجمه تحریر الروضه فی شرح اللمعه)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=طه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4062924|صفحه=|نام۱=سیدمهدی (ترجمه)|نام خانوادگی۱=دادمرزی|چاپ=23}}</ref> را ده دینار دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فصلنامه حق دفتر سوم مهر و آذر 1364|ترجمه=|جلد=|سال=1364|ناشر=شرکت سهامی روزنامه رسمی ایران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1373152|صفحه=|نام۱=دادگستری جمهوری اسلامی ایران|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> همچنین دیه کوبیدن دنده های مجاور قلب را برخی دوازده و نیم دینار و دیه جابجایی آن ها را هفت و نیم دینار دانسته اند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3556716|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=1}}</ref> | |||
== | اما در خصوص حکم ماده فوق، دو نظر مخالف نیز از سوی فقها مطرح شده است:1- دیه هر دنده ولو دنده های مجاور قلب، معادل دو دیه است.-دیه تمام دنده ها بیست و پنج دینار است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3556728|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=1}}</ref> | ||
[[ | == رویه های قضایی == | ||
به موجب نظر [[دیوان عالی کشور]] در رای شماره 4/496/70، میزان دیه دو دنده در سمت چپ، 50 درهم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=علل نقض آرای در شعب دیوانعالی کشور (امور کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=847904|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=1}}</ref> | |||
[[رای دادگاه درباره استرداد درخواست تجدیدنظر پس از ارجاع پرونده به دادگاه تجدیدنظر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۱۹۶۹)]] | |||
[[رای دادگاه درباره ایراد صدمه و قتل غیر عمدی ناشی از بی احتیاطی در رانندگی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۵۰۰۰۹۹۳)]] | |||
== منابع == | |||
{{پانویس}} | |||
{{مواد قانون مجازات اسلامی}} | |||
[[رده:دیات]] | [[رده:دیات]] | ||
[[رده:دیه مقدر اعضا]] | [[رده:دیه مقدر اعضا]] | ||
[[رده:دیه دنده و ترقوه]] | |||
[[رده:دیه دنده]] | |||
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۰۳
ماده ۶۵۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): دیه شکستن هر یک از دنده های محیط به قلب که از آن حفاظت می کند، یک چهلم دیه کامل و دیه شکستن هر یک از دنده های دیگر، یک صدم دیه کامل می باشد.
تبصره ـ کندن دنده موجب ارش است.
توضیح واژگان
مقصود از «دنده ها»، دوازده جفت استخوان قوسی شکل و بلند و سازنده دیواره قفسه سینه مهره داران است[۱] که در زنان و مردان قرار گرفته اند و محل آنان به گونه ای است که از جلو به استخوان جناق و از عقب به ستون فقرات متصل می باشند، برخی از این دنده ها قلب فرد را احاطه نموده اند.[۲]
پیشینه
سابقاً ماده 437 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)، در این خصوص وضع شده بود.[۳]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
ماده فوق از جمله موادی است که در آن دیه شکستگی یک عضو به طور خاص مشخص شده است.[۴] بر اساس ماده فوق، دیه دنده های مجاور قلب بیشتر از سایر دنده ها است، عده ای، علت این افزایش مبلغ دیه را اهمیت این دنده ها در حفاظت از قلب دانسته اند، به همین دلیل گروهی بر این باورند که در فرضی که قلب شخصی در سمت راست بدن او باشد، حکم ماده فوق را باید نسبت به دنده های سمت راست وی اعمال کرد.[۵] برخی از حقوقدانان تاکید کرده اند که دیه شکستن هر دنده را باید مطابق ماده فوق تعیین نمود نه خمس دیه آن.[۶]
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
مستند فقهی این ماده را روایتی از حضرت علی (ع) دانسته اند،[۷] همچنین مستند این حکم را کتاب ظریف دانسته اند.[۸]
سوابق فقهی
برخی از فقها بیان داشته اند که شکستن استخوان دنده کنار قلب، دیه ای معادل بیست و پنج دینار [۹] و مو بر داشتن آن دیه ای معادل دوازده و نیم دینار دارد.[۱۰] دیه سایر دنده ها را که اطراف بازو باشد[۱۱] را ده دینار دانسته اند.[۱۲] همچنین دیه کوبیدن دنده های مجاور قلب را برخی دوازده و نیم دینار و دیه جابجایی آن ها را هفت و نیم دینار دانسته اند،[۱۳]
اما در خصوص حکم ماده فوق، دو نظر مخالف نیز از سوی فقها مطرح شده است:1- دیه هر دنده ولو دنده های مجاور قلب، معادل دو دیه است.-دیه تمام دنده ها بیست و پنج دینار است.[۱۴]
رویه های قضایی
به موجب نظر دیوان عالی کشور در رای شماره 4/496/70، میزان دیه دو دنده در سمت چپ، 50 درهم است.[۱۵]
منابع
- ↑ آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد سوم). چاپ 1. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3556704
- ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 837144
- ↑ رضا شکری و قادر سیروس. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران). چاپ 8. مهاجر، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 806880
- ↑ اصغر احمدی موحد. اجرای احکام کیفری. چاپ 3. میزان، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2361224
- ↑ سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1426028
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 714092
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 714080
- ↑ اسداله لطفی. ترجمه مباحث حقوقی شرح لمعه. چاپ 4. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2175200
- ↑ عباس زراعت و حمید مسجدسرایی. متون فقه (جلد چهارم). چاپ 1. خط سوم، 1381. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2500556
- ↑ احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2357896
- ↑ سیدمهدی (ترجمه) دادمرزی. فقه استدلالی (ترجمه تحریر الروضه فی شرح اللمعه). چاپ 23. طه، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4062924
- ↑ فصلنامه حق دفتر سوم مهر و آذر 1364. شرکت سهامی روزنامه رسمی ایران، 1364. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1373152
- ↑ آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد سوم). چاپ 1. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3556716
- ↑ آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد سوم). چاپ 1. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3556728
- ↑ یداله بازگیر. علل نقض آرای در شعب دیوانعالی کشور (امور کیفری). چاپ 1. جنگل، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 847904