ماده ۴۰۴ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «اگر شخصی بدون آسیب رساندن به حدقه چشم دیگری، بینایی آن را از بین ببرد، فقط ب...» ایجاد کرد) |
|||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
اگر شخصی بدون آسیب رساندن به حدقه چشم دیگری، بینایی آن را از بین ببرد، فقط بینایی چشم مرتکب، قصاص می شود. چنانچه بدون آسیب به حدقه چشم مرتکب، قصاص ممکن نباشد، تبدیل به دیه می شود و مرتکب به پرداخت دیه و تعزیر مقرر در قانون محکوم می شود. | '''ماده ۴۰۴ قانون مجازات اسلامی''': اگر شخصی بدون آسیب رساندن به حدقه چشم دیگری، بینایی آن را از بین ببرد، فقط بینایی چشم مرتکب، [[قصاص بینایی|قصاص]] می شود. چنانچه بدون آسیب به حدقه چشم مرتکب، قصاص ممکن نباشد، تبدیل به [[دیه]] می شود و مرتکب به پرداخت دیه و [[تعزیر]] مقرر در قانون محکوم می شود. | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۴۰۳ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده قبلی]]}} | |||
*{{زیتونی|[[ماده ۴۰۵ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]]}} | |||
== مطالعات فقهی == | |||
=== مستندات فقهی === | |||
مستند فقهی این ماده را گروهی روایتی از امام صادق (ع) می دانند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2357584|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=مهدی|نام خانوادگی۳=حسینیان قمی|چاپ=1}}</ref> هرچند این روایت ضعیف است اما فقها آن را قابل اعمال دانسته اند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=709988|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> گروهی نیز مبنای شرعی این ماده را روایتی از امیر مؤمنان حضرت علی (ع) می دانند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در آیینه آرای دیوانعالی کشور (قسمت سوم) (قصاص عضو و دیه اعضا)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2816328|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=2}}</ref> | |||
=== سوابق فقهی === | |||
گروهی از فقها معتقدند اگر در نتیجه [[جنایت]]، بینایی چشم [[مجنی علیه]] از بین برود اما حدقه چشم او باقی بماند، [[مجنی علیه|بزهدیده]] حق دارد جانی را به همان شکل قصاص نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترجمه مبانی تکملةالمنهاج (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3691388|صفحه=|نام۱=|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> برخی از فقها نیز گفته اند در صورتی که قوه بینایی از بین رفته باشد و حدقه باقی بماند، باید برای قصاص بر پشت پلک های جانی، پنبه خیس گذاشته شود و او را در مقابل آیینه ای داغ و رو به نور خورشید بگذارند تا بدین ترتیب بدون از بین رفتن حدقه، قوه بینایی اش را از دست بدهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه استدلالی (ترجمه تحریر الروضه فی شرح اللمعه)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=طه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4023884|صفحه=|نام۱=سیدمهدی (ترجمه)|نام خانوادگی۱=دادمرزی|چاپ=23}}</ref> | |||
== رویه های قضایی == | |||
به موجب [[رای وحدت رویه|رأی وحدت رویه]] [[دیوان عالی کشور]] به شماره پرونده 10-1372/70، هرگاه کسی یک چشم دیگری را کور کند یا در بیاورد، قصاص می شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در آیینه آرای دیوانعالی کشور (قسمت سوم) (قصاص عضو و دیه اعضا)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2816356|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=2}}</ref> | |||
* [[نظریه شماره 7/99/1707 مورخ 1399/11/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره امکان قصاص چشم و از بین بردن بینایی آن]] | |||
== منابع == | |||
{{پانویس}} | |||
{{مواد قانون مجازات اسلامی}} | |||
[[رده:قصاص عضو]] | |||
[[رده:شرایط قصاص عضو]] | |||
[[رده:شرط تساوی در قصاص]] | |||
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]] | |||
[[رده:قصاص]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۰۳
ماده ۴۰۴ قانون مجازات اسلامی: اگر شخصی بدون آسیب رساندن به حدقه چشم دیگری، بینایی آن را از بین ببرد، فقط بینایی چشم مرتکب، قصاص می شود. چنانچه بدون آسیب به حدقه چشم مرتکب، قصاص ممکن نباشد، تبدیل به دیه می شود و مرتکب به پرداخت دیه و تعزیر مقرر در قانون محکوم می شود.
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
مستند فقهی این ماده را گروهی روایتی از امام صادق (ع) می دانند،[۱] هرچند این روایت ضعیف است اما فقها آن را قابل اعمال دانسته اند،[۲] گروهی نیز مبنای شرعی این ماده را روایتی از امیر مؤمنان حضرت علی (ع) می دانند.[۳]
سوابق فقهی
گروهی از فقها معتقدند اگر در نتیجه جنایت، بینایی چشم مجنی علیه از بین برود اما حدقه چشم او باقی بماند، بزهدیده حق دارد جانی را به همان شکل قصاص نماید.[۴] برخی از فقها نیز گفته اند در صورتی که قوه بینایی از بین رفته باشد و حدقه باقی بماند، باید برای قصاص بر پشت پلک های جانی، پنبه خیس گذاشته شود و او را در مقابل آیینه ای داغ و رو به نور خورشید بگذارند تا بدین ترتیب بدون از بین رفتن حدقه، قوه بینایی اش را از دست بدهد.[۵]
رویه های قضایی
به موجب رأی وحدت رویه دیوان عالی کشور به شماره پرونده 10-1372/70، هرگاه کسی یک چشم دیگری را کور کند یا در بیاورد، قصاص می شود.[۶]
منابع
- ↑ احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2357584
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 709988
- ↑ یداله بازگیر. قانون مجازات اسلامی در آیینه آرای دیوانعالی کشور (قسمت سوم) (قصاص عضو و دیه اعضا). چاپ 2. جنگل، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2816328
- ↑ ترجمه مبانی تکملةالمنهاج (جلد اول). چاپ 1. خرسندی، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3691388
- ↑ سیدمهدی (ترجمه) دادمرزی. فقه استدلالی (ترجمه تحریر الروضه فی شرح اللمعه). چاپ 23. طه، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4023884
- ↑ یداله بازگیر. قانون مجازات اسلامی در آیینه آرای دیوانعالی کشور (قسمت سوم) (قصاص عضو و دیه اعضا). چاپ 2. جنگل، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2816356