ماده ۸۳ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز (removed Category:مجازات‌های جایگزین حبس using HotCat) |
(ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۸۳ قانون مجازات اسلامی''': [[مجازات جایگزین حبس|دوره مراقبت]] | '''ماده ۸۳ قانون مجازات اسلامی''': [[مجازات جایگزین حبس|دوره مراقبت]] دوره ای است که طی آن محکوم، به حکم دادگاه و تحت نظارت [[قاضی اجرای احکام]] به انجام یک یا چند مورد از دستورهای مندرج در [[تعویق صدور حکم|تعویق مراقبتی]] به شرح ذیل محکوم می‌گردد: | ||
الف ـ در جرایمی | الف ـ در جرایمی که مجازات قانونی آنها حداکثر سه ماه حبس است، تا شش ماه | ||
ب ـ در | ب ـ در جرایمی که مجازات قانونی آنها نود و یک روز تا شش ماه حبس است و جرایمی که نوع و میزان [[تعزیر]] آنها در قوانین موضوعه تعیین نشده‌است، شش ماه تا یک سال | ||
پ ـ در | پ ـ در جرایمی که مجازات قانونی آنها بیش از شش ماه تا یک سال است، یک تا دو سال | ||
ت ـ در [[جرم غیرعمدی|جرایم غیرعمدی]] که مجازات قانونی آنها بیش از یک سال است، دو تا چهار سال | |||
* {{زیتونی|[[ماده ۸۲ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده قبلی]]}} | |||
* {{زیتونی|[[ماده ۸۴ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]]}} | |||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
منظور از «دستورات مندرج در تعویق مراقبتی»، دستورات مذکور در [[ماده | منظور از «دستورات مندرج در تعویق مراقبتی»، دستورات مذکور در [[ماده ۴۳ قانون مجازات اسلامی]] می‌باشد، هرچند در بادی امر به نظر میرسد که دادگاه میتواند متهم را علاوه بر این به تدابیر مذکور در [[ماده ۴۲ قانون مجازات اسلامی|ماده ۴۲]] ملزم نماید، اما با دقت در عبارت ماده فوق (استفاده از عبارت دستور) و توجه به مفاد تدابیر ماده ۴۲ که جنبه ایجابی ندارد، خلاف این نظر برداشت میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4937836|صفحه=|نام۱=غلامحسین|نام خانوادگی۱=الهام|نام۲=محسن|نام خانوادگی۲=برهانی|چاپ=1}}</ref> | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۸: | ||
== فلسفه و مبانی نظری ماده == | == فلسفه و مبانی نظری ماده == | ||
در صدر این ماده، قانونگذار به تعیین دوره مراقبت به عنوان یکی از انواع [[مجازات جایگزین حبس| | در صدر این ماده، قانونگذار به تعیین دوره مراقبت به عنوان یکی از انواع [[مجازات جایگزین حبس|مجازات‌های جایگزین حبس]] پرداخته‌است که در آن آزادی محکوم، تحت کنترل قرار میگیرد. تحمیل این مجازات با هدف اجتناب از آثار سوء [[زندان]] بر محکومان غیر خطرناک و حفظ جایگاه اجتماعی و حیثیت آنان است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3803664|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
طبق ماده | طبق ماده ۸۳ تا [[ماده ۸۶ قانون مجازات اسلامی|۸۶]]، مدت مجازات جایگزین حبس، بر حسب میزان حبس اصلی تعیین خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4964096|صفحه=|نام۱=محمدابراهیم|نام خانوادگی۱=شمس ناتری|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=کلانتری|نام۳=زینب|نام خانوادگی۳=ریاضت|نام۴=ابراهیم|نام خانوادگی۴=زارع|چاپ=2}}</ref> بدیهی است که اختیار تصمیم‌گیری در محدوده مورد نظر، بر عهده قاضی قرار دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4937876|صفحه=|نام۱=غلامحسین|نام خانوادگی۱=الهام|نام۲=محسن|نام خانوادگی۲=برهانی|چاپ=1}}</ref> گفتنی است که اجرای دوره مراقبت با [[تعلیق اجرای مجازات]] از دو جهت تفاوت دارد؛ اولا: تعلیق اجرای مجازات به دو شکل [[تعلیق اجرای مجازات|ساده]] و [[تعلیق اجرای مجازات|مراقبتی]] است ولی دوره مراقبت همواره همراه با دستوراتی خواهد بود. ثانیا: در دوره مراقبت، مجازات حبس با مجازات دیگری جایگزین میشود، نه اینکه اجرای آن به‌طور کلی معلق شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3803676|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | ||
== انتقادات == | == انتقادات == | ||
بهتر بود قانونگذار حداقلی را برای تعیین دوره مراقبت در نظر | بهتر بود قانونگذار حداقلی را برای تعیین دوره مراقبت در نظر میگرفت، طبق مقرره فعلی، قاضی میتواند [[محکوم علیه]] را به یک روز دوره مراقبت هم محکوم کند که منطقی به نظر نمیرسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4937908|صفحه=|نام۱=غلامحسین|نام خانوادگی۱=الهام|نام۲=محسن|نام خانوادگی۲=برهانی|چاپ=1}}</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{مواد قانون مجازات اسلامی}} | {{مواد قانون مجازات اسلامی}} | ||
[[رده: | [[رده:مجازات‌های جایگزین حبس]] | ||
[[رده:دوره مراقبت]] | [[رده:دوره مراقبت]] | ||
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]] | [[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]] | ||
[[رده:کلیات]] | [[رده:کلیات]] | ||
نسخهٔ ۲۳ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۲۸
ماده ۸۳ قانون مجازات اسلامی: دوره مراقبت دوره ای است که طی آن محکوم، به حکم دادگاه و تحت نظارت قاضی اجرای احکام به انجام یک یا چند مورد از دستورهای مندرج در تعویق مراقبتی به شرح ذیل محکوم می‌گردد:
الف ـ در جرایمی که مجازات قانونی آنها حداکثر سه ماه حبس است، تا شش ماه
ب ـ در جرایمی که مجازات قانونی آنها نود و یک روز تا شش ماه حبس است و جرایمی که نوع و میزان تعزیر آنها در قوانین موضوعه تعیین نشده‌است، شش ماه تا یک سال
پ ـ در جرایمی که مجازات قانونی آنها بیش از شش ماه تا یک سال است، یک تا دو سال
ت ـ در جرایم غیرعمدی که مجازات قانونی آنها بیش از یک سال است، دو تا چهار سال
توضیح واژگان
منظور از «دستورات مندرج در تعویق مراقبتی»، دستورات مذکور در ماده ۴۳ قانون مجازات اسلامی می‌باشد، هرچند در بادی امر به نظر میرسد که دادگاه میتواند متهم را علاوه بر این به تدابیر مذکور در ماده ۴۲ ملزم نماید، اما با دقت در عبارت ماده فوق (استفاده از عبارت دستور) و توجه به مفاد تدابیر ماده ۴۲ که جنبه ایجابی ندارد، خلاف این نظر برداشت میشود.[۱]
پیشینه
این ماده، دارای سابقه در قوانین پیشین نیست.[۲]
فلسفه و مبانی نظری ماده
در صدر این ماده، قانونگذار به تعیین دوره مراقبت به عنوان یکی از انواع مجازات‌های جایگزین حبس پرداخته‌است که در آن آزادی محکوم، تحت کنترل قرار میگیرد. تحمیل این مجازات با هدف اجتناب از آثار سوء زندان بر محکومان غیر خطرناک و حفظ جایگاه اجتماعی و حیثیت آنان است.[۳]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
طبق ماده ۸۳ تا ۸۶، مدت مجازات جایگزین حبس، بر حسب میزان حبس اصلی تعیین خواهد شد.[۴] بدیهی است که اختیار تصمیم‌گیری در محدوده مورد نظر، بر عهده قاضی قرار دارد.[۵] گفتنی است که اجرای دوره مراقبت با تعلیق اجرای مجازات از دو جهت تفاوت دارد؛ اولا: تعلیق اجرای مجازات به دو شکل ساده و مراقبتی است ولی دوره مراقبت همواره همراه با دستوراتی خواهد بود. ثانیا: در دوره مراقبت، مجازات حبس با مجازات دیگری جایگزین میشود، نه اینکه اجرای آن به‌طور کلی معلق شود.[۶]
انتقادات
بهتر بود قانونگذار حداقلی را برای تعیین دوره مراقبت در نظر میگرفت، طبق مقرره فعلی، قاضی میتواند محکوم علیه را به یک روز دوره مراقبت هم محکوم کند که منطقی به نظر نمیرسد.[۷]
منابع
- ↑ غلامحسین الهام و محسن برهانی. درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم). چاپ 1. میزان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4937836
- ↑ محمد مصدق. شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم). چاپ 4. جنگل، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6273480
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3803664
- ↑ محمدابراهیم شمس ناتری، حمیدرضا کلانتری، زینب ریاضت و ابراهیم زارع. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. میزان، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4964096
- ↑ غلامحسین الهام و محسن برهانی. درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم). چاپ 1. میزان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4937876
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3803676
- ↑ غلامحسین الهام و محسن برهانی. درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم). چاپ 1. میزان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4937908