ماده ۴۰۸ قانون مجازات اسلامی

ماده ۴۰۸ قانون مجازات اسلامی: قطع بینی یا گوش، موجب قصاص است گرچه حسب مورد حس بویایی و شنوایی نداشته باشند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

به فرد فاقد حس بویایی، «اَخشَم» گفته می شود، اعتقاد بر این است که جنایت بر بینی اخشم، حتی اگر بینی جانی سالم باشد، موجب قصاص است.

فلسفه و مبانی نظری ماده

علت حکم فوق را عده ای نقش عمده اعضاء مورد بحث، در ایجاد زیبایی صورت ولو بدون داشتن حس تلقی کرده اند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

برخی از حقوقدانان بیان داشته اند که در خصوص دو سوراخ بینی، با رعایت تساوی محل (از نظر چپ و راست بودن)، قصاص امکان پذیر است.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

عده ای علت اجرای قصاص گوش در مقابل گوش را این امر می دانند که خداوند فرموده است:«... و گوش در مقابل گوش...»

سوابق فقهی

گروهی از فقها بر این نظرند که اگر کسی بینی معیوب دیگری را ببرد، قصاص ثابت است، هرچند بینی او سالم باشد، اما اگر بینی آسیب دیده و معیوب، شل بوده باشد و بینی جانی سالم باشد، قصاص امکان ندارد و جانی باید دیه یا ارش بپردازد.برخی از فقها معتقدند بخشی از بینی باید در مقابل بخشی از آن قصاص شود، لذا بایستی میزان بریده شده از بینی مجنی علیه با تمام بینی او اندازه گیری شده و به همان مقدار از نرمه بینی جانی بریده شود، در این امر اندازه و مقدار قسمت بریده شده، ملاک عمل نیست، چرا که ممکن است اندازه ی بینی های جانی و مجنی علیه متفاوت باشد.

برخی دیگر از فقها بر این باورند که اگر جانی همه نرمه بینی مجنی علیه را برید، قصاص ثابت است و چنانچه بعض آن را ببرد به دلیل ناتوانی در مماثلت، اجرای قصاص ناممکن خواهد بود.

• رای دادگاه درباره تشریفات دادرسی غیابی (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۰۴۰۱۶۹۳)

انتقادات

عده ای امکان قصاص بینی یا گوش را در فرض فقدان حس بویایی یا شنوایی غیر عادلانه می دانند.