ماده ۳۹۰ قانون مجازات اسلامی

ماده ۳۹۰ قانون مجازات اسلامی: اگر جنایت بر عضو، دارای مراتب باشد، مجنی علیه می ‌تواند با رضایت مرتکب قسمتی از جنایت را قصاص کند‌ مانند آن که در جراحت موضحه به متلاحمه و در قطع دست از آرنج به قطع دست از مچ بسنده و از قصاص قسمت دیگر گذشت یا مصالحه نماید.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۳۸۹ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۳۹۱ قانون مجازات اسلامی

توضیح واژگان

«مصالحه» را عقدی دانسته اند که به موجب آن، طرفین تراضی و تسالم بر تملیک چیزی یا اسقاط دین یا حقی از کسی یا غیر آن نمایند، مصالحه را به معنای آشتی و صلح نیز دانسته اند.

پیشینه

ماده فوق در قانون سابق وجود نداشت.

نکات تفسیری دکترین

این ماده در خصوص دارای مراتب بودن جنایت بر یک عضو وضع شده است.عده ای حکم این ماده را نوعی استثناء دانسته اند که لازم است به قدر متیقن آن اکتفا نموده و آن را فقط شامل مواردی دانست که یک عضو، خود از اعضا و اجزاء کوچکتری تشکیل شده باشد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. جنایت بر عضو می‌تواند دارای مراتب و درجات مختلفی باشد.
2. مجنی علیه حق دارد قسمتی از جنایت را قصاص کند.
3. رضایت مرتکب برای قصاص قسمتی از جنایت ضروری است.
4. مجنی علیه می‌تواند از قصاص بخشی از جنایت صرف نظر کند.
5. امکان مصالحه بین مجنی علیه و مرتکب وجود دارد.
6. در مراتب جراحت می‌توان از جراحات شدیدتر به جراحات خفیف‌تر بسنده کرد.
7. در قطع اعضا می‌شود از قطع عضو در نقطه‌ای بالاتر به قطع در نقطه‌ای پایین‌تر اکتفا کرد.

رویه های قضایی

به موجب رای دیوان عالی کشور به شماره 3118-1368/12/26، چنانچه جراحات وارده به مجنی علیه قابل قصاص باشد، در فرض مصالحه طرفین به اخذ دیه، باید مطابق مصالحه اقدام شود.

همچنین بر اساس نظریه مشورتی به شماره 2225/7-1378/8/11، تفکیک خواسته قصاص به قصاص عضو و نیز دیه به صورت یکجا و همزمان امکان پذیر نمی باشد، همچنین تبدیل قصاص به دیه به صورت انحصاری یا انصراف از هر دو ممکن است. رضایت جانی نیز در این موارد تاثیری ندارد.

مقالات مرتبط

قصاص مراتبی در جنایات مادون نفس