ماده ۴۴۴ قانون مجازات اسلامی

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۲۵ توسط Itbot (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۴۴۴ قانون مجازات اسلامی: قصاص کردن مرتکب در جنایت بر عضو، بدون بیهوش‌ کردن وی یا بی ‌حس کردن عضو او، حق مجنی علیه است مگر این که جنایت در حال بیهوشی یا بی ‌حسی عضو مجنی‌ٌ علیه اتفاق افتاده باشد.

مواد مرتبط

نکات تفسیری دکترین

عده ای بیهوش کردن عضو مورد قصاص را جایز نمی دانند، چرا که در این صورت، لزوم تساوی که از عناصر اصلی امر قصاص است رعایت نمی شود.[۱] مگر در سه مورد:1- رضایت مجنی علیه 2- پیشگیری از اسراف در قصاص 3- بی حس بودن عضو مجنی علیه در حین ورود جنایت بر او[۲]

گروهی ممنوعیت بی حسی یا بیهوشی در قصاص را قاعده ای تکمیلی تلقی کرده اند که توافق بر خلاف آن، امکان پذیر است.[۳]

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

عده ای از فقها معتقدند که اگرچه دردناک بودن کیفر به میزانی متعارف، شرط لازم اجرای کیفر است[۴] در فرضی که عدم لزوم تحمیل درد به مجنی علیه ثابت شود، به مقتضای اصل عملی، بی حس کردن جانی در اجرای قصاص جایز است. همچنین در فرض جواز بیحسی در حین اجرای مجازات، در خصوص تکلیف قاضی به بی حس یا بی هوش کردن جانی، عده ای اصل را بر برائت و عدم تکلیف قاضی به بیهوش کردن جانی قرار داده اند.[۵]اما گروهی معتقدند بی حس کردن وی ولو در فرض عدم مطالبه از سوی خود او، امری واجب است، چرا که تحمل عذابی بیشتر از جنایت واقع شده توسط مرتکب، به مقتضای قاعده، حرام محسوب میشود.[۶] گروهی نیز معتقدند جانی حق ندارد پیش از اجرای قصاص شخصاً یا به وسیله پزشک، عضو خود را بیهوش کند،[۷] در مقابل گروهی دیگر مانعی در این خصوص نمی بینند، چرا که مجازات نهایی که قصاص است، در هر صورت اجرا می شود.[۸]


نکات توصیفی هوش مصنوعی

  1. مجنی‌علیه حق دارد قصاص عضو مرتکب را بدون بیهوش‌کردن یا بی‌حس کردن انجام دهد.
  2. اگر جنایت در حالی انجام شده که مجنی‌علیه بیهوش یا عضو او بی‌حس بوده، ممکن است شرایط تغییر کند.
  3. اعمال قصاص بدون استفاده از بیهوشی یا بی‌حسی به درخواست مجنی‌علیه قابل اجرا است.
  4. ماده به شرایط وقوع جنایت و حالت مجنی‌علیه در زمان ارتکاب توجه دارد.

منابع

  1. سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1419672
  2. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 711068
  3. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4156076
  4. آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. پژوهش های نو در فقه معاصر (جلد دوم) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. دادگستری استان قم، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2104792
  5. سلسله پژوهش های فقهی حقوقی (جلد دوم) (جایگاه لوث در قسامه، وحدت قاتل و تعدد مقتول، بی هوش یا بی حس کردن محکوم علیه هنگام مجازات). چاپ 1. قضا، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1327460
  6. آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. پژوهش های نو در فقه معاصر (جلد دوم) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. دادگستری استان قم، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2104812
  7. سلسله پژوهش های فقهی حقوقی (جلد دوم) (جایگاه لوث در قسامه، وحدت قاتل و تعدد مقتول، بی هوش یا بی حس کردن محکوم علیه هنگام مجازات). چاپ 1. قضا، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1327428
  8. آیت اله یوسف صانعی. استفتاآت قضایی (جلد اول) کلیات قضا-جزئیات. چاپ 2. میزان، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2153892