ماده ۴۷۵ قانون مجازات اسلامی: در جنایت خطای محض در مواردی که پرداخت دیه بر عهده مرتکب است اگر به علت مرگ یا فرار، دسترسی به او ممکن نباشد دیه جنایت از اموال او پرداخت می شود و در صورتی که مرتکب مالی نداشته باشد دیه از بیت المال پرداخت می شود.
مطالعات فقهی
سوابق فقهی
برخی از فقهای عظام معتقدند در فرض فرار قاتل در جنایت خطای محض، امکان اخذ دیه از بیت المال وجود دارد، اما گروهی دیگر بر این باورند که از آنجا که در چنین جنایاتی، دیه بر عهده عاقله است، لذا در فرض فرار نیز دیه قهراً بر عهده او قرار می گیرد، البته در فرض فقدان عاقله یا عجز وی از پرداخت دیه، دیه بر عهده بیت المال خواهد بود.1313476
همچنین گروهی از فقها بیان نموده اند در جنایات خطایی نظیر تصادفات رانندگی نیز چنانچه دیه بر قاتل بوده و او معسر باشد، حکم دیه نیز مانند حکم سایر دیون است، لذا اگر معسر توانایی کار کردن دارد، باید کار کند، درغیر این صورت وی معذور است و نمی توان در چنین مواردی حکم به ثبوت دیه بر عاقله یا بیت المال داد، مگر در فرض اقامه ی دلیل خاص.2947208
رویه های قضایی
به موجب نظریه شماره 2308/7-1373/3/4، در مواردی که مسئولیت پرداخت دیه با بیت المال است، انتخاب نوع دیه نیز با خود او خواهد بود و باید از طریق دادگاه صورت گیرد.4160876
منابع
مواد قانون مجازات اسلامی |
|---|
کلیات |
|---|
| مواد عمومی | |
|---|
| مجازاتهای اصلی | |
|---|
| مجازاتهای تکمیلی و تبعی | |
|---|
| نحوه تعیین و اعمال مجازاتها | |
|---|
| تخفیف مجازات و معافیت از آن | |
|---|
| تعویق صدور حکم | |
|---|
| تعلیق اجرای مجازات | |
|---|
| نظام نیمه آزادی | |
|---|
| نظام آزادی مشروط | |
|---|
| مجازاتهای جایگزین حبس | |
|---|
مجازاتها و اقدامات تأمینی
و تربیتی اطفال و نوجوانان | |
|---|
| سقوط مجازات | |
|---|
| شروع به جرم | |
|---|
| شرکت در جرم | |
|---|
| معاونت در جرم | |
|---|
سردستگی گروه مجرمانه
سازمان یافته | |
|---|
| تعدد جرم | |
|---|
| تکرار جرم | |
|---|
| شرایط مسئولیت کیفری | |
|---|
| موانع مسئولیت کیفری | |
|---|
| ادله اثبات در امور کیفری | | مواد عمومی | |
|---|
| اقرار | |
|---|
| شهادت | |
|---|
| سوگند | |
|---|
| علم قاضی | |
|---|
| مسائل متفرقه | |
|---|
|
|---|
|
|
حدود |
|---|
| مواد عمومی | |
|---|
| زنا | |
|---|
| لواط | |
|---|
| تفخیذ | |
|---|
همجنسگرایی انسان مذکر
در غیر از لواط و تفخیذ | |
|---|
| مساحقه | |
|---|
فقدان ادله اثبات قانونی
بر وقوع جرایم منافی عفت | |
|---|
| قوادی | |
|---|
| قذف | |
|---|
| سب نبی | |
|---|
| مصرف مسکر | |
|---|
| سرقت | |
|---|
| محاربه | |
|---|
| بغی و افساد فی الارض | |
|---|
|
|
قصاص |
|---|
| اقسام و تعارف جنایات | |
|---|
| تداخل جنایات | |
|---|
| شرایط عمومی قصاص | |
|---|
| راههای اثبات جرم | |
|---|
| صاحب حق قصاص | |
|---|
| شرکت در جنایت | |
|---|
| اکراه در جنایت | |
|---|
| قصاص نفس | |
|---|
| موجب قصاص عضو | |
|---|
| شرایط قصاص عضو | |
|---|
| اجرای قصاص | | مواد عمومی | |
|---|
| اجرای قصاص نفس | |
|---|
| اجرای قصاص عضو | |
|---|
|
|---|
|
|
دیات |
|---|
| تعرف دیه و موارد آن | |
|---|
| ضمان دیه | |
|---|
| راههای اثبات دیه | |
|---|
| مسئول پرداخت دیه | |
|---|
| مهلت پرداخت دیه | |
|---|
| موجبات ضمان | |
|---|
| دیه نفس | |
|---|
| قواعد عمومی دیه اعضاء | |
|---|
| دیه مقدر اعضا | | دیه مو | |
|---|
| دیه چشم | |
|---|
| دیه بینی | |
|---|
| دیه لاله گوش | |
|---|
| دیه لب | |
|---|
| دیه زبان | |
|---|
| دیه دندان | |
|---|
| دیه گردن | |
|---|
| دیه فک | |
|---|
| دیه دست و پا | |
|---|
| دیه ستون فقرات، نخاع، نشیمنگاه | |
|---|
| دیه دنده و ترقوه | |
|---|
| دیه ازاله بکارت و افضاء | |
|---|
| دیه اندام تناسلی و بیضه | |
|---|
| دیه پستان | |
|---|
| قواعد عمومی دیه منافع | |
|---|
|
|---|
| دیه مقرر منافع | | دیه عقل | |
|---|
| دیه شنوایی | |
|---|
| دیه بینایی | |
|---|
| دیه بویایی | |
|---|
| دیه چشایی | |
|---|
| دیه گویایی | |
|---|
| دیه سایر منافع | |
|---|
| دیه جراحات | |
|---|
| دیه جنین | |
|---|
| دیه جنایت بر میت | |
|---|
|
|---|
|
|