ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): از بین ‌بردن تمام دندان‌ های دائم بیست ‌و هشت ‌گانه دیه کامل دارد که به ‌ترتیب زیر توزیع می‌ شود:

الف ـ دندان‌ های جلو که عبارتند از: پیش، چهارتایی و نیش که از هر کدام دو عدد در بالا و دو عدد در پایین می‌ روید و جمعاً دوازده عدد است، هر کدام یک ‌بیستم دیه کامل دارد.

ب ـ دندان‌ های عقب که در چهار سمت پایانی از بالا و پایین در هر کدام یک ضاحک و سه ضرس قرار دارد و جمعاً شانزده عدد است، هر کدام یک ‌چهلم دیه کامل دارد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی تفسییری دکترین

برخی از حقوقدانان بر این باورند که دیه نفس را باید بر دندان های بیست و هشتگانه توزیع نمود، اما این توزیع نباید به نحو تساوی صورت گیرد، بلکه دیه دندان های جلویی که در مجموع دوازده عدد هستند، پنجاه هزار دینار و دیه هر کدام از دندان های عقب نیز بیست و پنج هزار دینار است. از میان بردن تمام دندان ها را موجب دیه ای معادل صد شتر دانسته اند.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

مستند فقهی ماده فوق را روایتی از امام باقر (ع) دانسته اند، همچنین در خصوص دیه دندان ها روایتی از امام علی (ع) نیز بیان شده است.

سوابق فقهی

دندان های انسان از دیدگاه فقها به دو دسته شیری و دائمی تقسیم شده اند، تعداد دندان های موقتی شیری، بیست عدد و تعداد دندان های دائمی، بیست و هشت عدد دانسته شده است. برخی از فقها بر این باورند که دندان های انسان، سی و دو عدد است، به باور این گروه، دیه هر دندان نیز پنج شتر می باشد، همچنین در خصوص کنده شدن همزمان تمام دندان ها، عقیده مشهور، پرداخت صد و بیست شتر است. از سوی دیگر اگرچه برخی از روایات، حکم به تساوی دیه دندان ها داده اند، اما فقها غالباً این روایات را محل توجه قرار نداده اند. باور غالب بر این است که از بین بردن دندان های بیست و هشتگانه، موجب دیه کامل است، دیه دوازده دندان جلویی، ششصد دینار (هریک پنجاه دینار) و دیه دندان های عقبی، چهارصد دینار(هریک بیست و پنج دینار) می باشد. برخی از فقها، دیه دندان های نیش را با دندان های آسیا برابر دانسته اند.

گروهی از فقها نیز شرایط چهارگانه ذیل را برای اخذ دیه دندان ضروری دانسته اند:

1-دندان باید اصلی باشد.

2- دندان باید کامل باشد.

3- دندان باید ثابت باشد.

4- دندان باید پابرجا باشد.

لذا به باور این گروه به دندان های مصنوعی، لق و ناقص، دیه داده نمی شود. گروهی نیز بر این باورند در صورت ایراد جنایت نسبت به دندان های شیری، جانی ملزم به پرداخت دیه آن است، منتها در فرض رویش مجدد دندان، مجنی علیه مکلف به استرداد دیه مأخوذه است. همچنین دندان هایی را که به صورت طبیعی زرد یا سیاه باشند را مشمول همین حکم دانسته اند. در خصوص مواردی که تعداد دندان های فرد بیش از بیست و هشت عدد باشد، برخی از فقها بر این باورند که اگر این دندان های اضافی، بخشی از دندان های طبیعی مجنی علیه باشد، نسبت به دندان های بیست و هشتگانه، دیه و نسبت به باقی دندان ها باید ارش پرداخته شود.

رویه های قضایی

به موجب رأی وحدت رویه شماره 24-1354/7/16، افتادن یک دندان را نمی توان عرفاً نقص عضو محسوب کرد.