ماده ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
*{{زیتونی|[[ماده ۵۹۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده بعدی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۵۹۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده بعدی]]}}
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
با توجه به منحصر به فرد بودن عضو بینی در میان اعضای بدن، گروهی معتقدند باید قائل به کامل بودن [[دیه بینی|دیه آن]] بود،836176 این دیه را به طور کامل معادل با صد نفر شتر 1928200 یا هزار دینار دانسته اند.1982364 این ماده را در خصوص وضع دیه بخش هایی از بینی دانسته اند که که با دست قابل حرکت است.712276 گروهی معتقدند چنانچه استخوان بینی پس از بریدن نرمه بینی قطع شده باشد، شامل اصل [[تداخل در دیات|تعدد دیات]] شده و دیه استخوان را نباید داخل در دیه نرمه دانست،712300 لذا به نظر می رسد اگر نرمه بینی و استخوان در یک دفعه بریده شود، این دو دیه در هم تداخل کنند، لذا اگر تمام بینی در آن واحد از بین برود، باید دیه کامل پرداخت شود، لذا در فرض از بین بردن بخشی از استخوان و نرمه بینی نیز ثبوت ارش و دیه را به دنبال نخواهد داشت، اصل [[برائت ذمه]] جانی از زاید دیه نیز مؤید همین امر است،671200 منتها اگر استخوان بینی پس از بریدن نرمه، قطع شده باشد، باید قائل به اصل عدم تداخل دیات بوده و برای نرمه، دیه کامل و برای استخوان، [[ارش|حکومت]] خواهد بود،671208 لذا اگر فقط نرمه بینی کنده شده باشد، یک دیه ثابت است، در فرضی هم که بعد از کنده شدن نرمه بخشی از استخوان نیز بشکند، یک دیه برای نرمه و نیز ارش استخوان به جهت تعیین نشدن [[دیه مقدر|دیه معین]] در این خصوص، پرداخت می شود،842904 لذا حکم تعدد را باید ناظر به حالتی بدانیم که نرمه بینی و استخوان به صورت یکجا قطع نشده باشد، بلکه لازم است اول استخوان قطع شود.842908
با توجه به منحصر به فرد بودن عضو بینی در میان اعضای بدن، گروهی معتقدند باید قائل به کامل بودن [[دیه بینی|دیه آن]] بود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=836176|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref>  این دیه را به طور کامل معادل با صد نفر شتر <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی  شماره 51 مرداد و شهریور 1384|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1928200|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> یا هزار دینار دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی شماره  46 مهر و آبان 1383|ترجمه=|جلد=|سال=1383|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1982364|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> این ماده را در خصوص وضع دیه بخش هایی از بینی دانسته اند که که با دست قابل حرکت است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712276|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> گروهی معتقدند چنانچه استخوان بینی پس از بریدن نرمه بینی قطع شده باشد، شامل اصل [[تداخل در دیات|تعدد دیات]] شده و دیه استخوان را نباید داخل در دیه نرمه دانست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712300|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> لذا به نظر می رسد اگر نرمه بینی و استخوان در یک دفعه بریده شود، این دو دیه در هم تداخل کنند، لذا اگر تمام بینی در آن واحد از بین برود، باید دیه کامل پرداخت شود، لذا در فرض از بین بردن بخشی از استخوان و نرمه بینی نیز ثبوت ارش و دیه را به دنبال نخواهد داشت، اصل [[برائت ذمه]] جانی از زاید دیه نیز مؤید همین امر است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671200|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> منتها اگر استخوان بینی پس از بریدن نرمه، قطع شده باشد، باید قائل به اصل عدم تداخل دیات بوده و برای نرمه، دیه کامل و برای استخوان، [[ارش|حکومت]] خواهد بود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671208|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> لذا اگر فقط نرمه بینی کنده شده باشد، یک دیه ثابت است، در فرضی هم که بعد از کنده شدن نرمه بخشی از استخوان نیز بشکند، یک دیه برای نرمه و نیز ارش استخوان به جهت تعیین نشدن [[دیه مقدر|دیه معین]] در این خصوص، پرداخت می شود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم|ترجمه=|جلد=|سال=1372|ناشر=بشری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=842904|صفحه=|نام۱=غلامحسین|نام خانوادگی۱=الهام|چاپ=-}}</ref> لذا حکم تعدد را باید ناظر به حالتی بدانیم که نرمه بینی و استخوان به صورت یکجا قطع نشده باشد، بلکه لازم است اول استخوان قطع شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم|ترجمه=|جلد=|سال=1372|ناشر=بشری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=842908|صفحه=|نام۱=غلامحسین|نام خانوادگی۱=الهام|چاپ=-}}</ref>


== مطالعات فقهی ==
== مطالعات فقهی ==


=== مستندات فقهی ===
=== مستندات فقهی ===
در خصوص این ماده، روایاتی بیان شده است که می توان از جمله به روایت حضرت علی (ع) در این خصوص اشاره نمود که بر اساس آن اگر همه بینی بریده شود دارای دیه کامل است و هر طرف از لبه ی بینی نصف دیه کامل را دارد،2430604 همچنین در این خصوص روایتی از امام صادق (ع) نیز وجود دارد.2430612
در خصوص این ماده، روایاتی بیان شده است که می توان از جمله به روایت حضرت علی (ع) در این خصوص اشاره نمود که بر اساس آن اگر همه بینی بریده شود دارای دیه کامل است و هر طرف از لبه ی بینی نصف دیه کامل را دارد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله  سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2430604|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=مهدی|نام خانوادگی۳=حسینیان قمی|چاپ=1}}</ref> همچنین در این خصوص روایتی از امام صادق (ع) نیز وجود دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله  سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2430612|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=مهدی|نام خانوادگی۳=حسینیان قمی|چاپ=1}}</ref>


=== سوابق فقهی ===
=== سوابق فقهی ===
خط ۱۵: خط ۱۵:
1-در فرض از بین رفتن نرمه بینی و استخوان در اثر یک [[جنایت]]، فقط یک دیه پرداخت خواهد شد، اما در فرض از بین رفتن نرمه در یک جنایت و [[صدمه]] دیدن استخوان در جنایت بعدی، باید قائل به پرداخت دیه و ارش باشیم.
1-در فرض از بین رفتن نرمه بینی و استخوان در اثر یک [[جنایت]]، فقط یک دیه پرداخت خواهد شد، اما در فرض از بین رفتن نرمه در یک جنایت و [[صدمه]] دیدن استخوان در جنایت بعدی، باید قائل به پرداخت دیه و ارش باشیم.


2-دیه نرمه و ارش استخوان در هر حال باید جداگانه پرداخت شوند.712292
2-دیه نرمه و ارش استخوان در هر حال باید جداگانه پرداخت شوند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712292|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>


[[فقهای عامه]] بر این باورند که در فرض قطع شدن نرمه بینی، دیه کامل پرداخت خواهد شد،836200 همچنین [[فقهای مالکی]] بر این باورند که قطع نرمه بینی به همراه استخوان موجب ثبوت دیه کامل می شود.836208
[[فقهای عامه]] بر این باورند که در فرض قطع شدن نرمه بینی، دیه کامل پرداخت خواهد شد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=836200|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> همچنین [[فقهای مالکی]] بر این باورند که قطع نرمه بینی به همراه استخوان موجب ثبوت دیه کامل می شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=836208|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref>


== رویه قضایی ==
== رویه قضایی ==
خط ۲۳: خط ۲۳:


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{مواد قانون مجازات اسلامی}}
{{مواد قانون مجازات اسلامی}}
[[رده:رفرنس]]
[[رده:دیات]]
[[رده:دیات]]
[[رده:دیه مقدر اعضا]]
[[رده:دیه مقدر اعضا]]
[[رده:دیه بینی]]
[[رده:دیه بینی]]
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]]
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]]

نسخهٔ ‏۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۵۰

ماده ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): قطع ‌کردن و یا از بین ‌بردن تمام بینی یا نرمه‌ ای که پایین استخوان بینی است دیه کامل دارد. از بین‌ بردن تمام نرمه با تمام یا مقداری از استخوان بینی در صورتی ‌که در یک دفعه باشد، موجب دیه کامل است لکن اگر نرمه بینی در یک دفعه و تمام یا مقداری از استخوان بینی در دفعه دیگر از بین برود، برای نرمه دیه کامل و برای استخوان، ارش تعیین می‌ شود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

با توجه به منحصر به فرد بودن عضو بینی در میان اعضای بدن، گروهی معتقدند باید قائل به کامل بودن دیه آن بود،[۱] این دیه را به طور کامل معادل با صد نفر شتر [۲] یا هزار دینار دانسته اند.[۳] این ماده را در خصوص وضع دیه بخش هایی از بینی دانسته اند که که با دست قابل حرکت است.[۴] گروهی معتقدند چنانچه استخوان بینی پس از بریدن نرمه بینی قطع شده باشد، شامل اصل تعدد دیات شده و دیه استخوان را نباید داخل در دیه نرمه دانست،[۵] لذا به نظر می رسد اگر نرمه بینی و استخوان در یک دفعه بریده شود، این دو دیه در هم تداخل کنند، لذا اگر تمام بینی در آن واحد از بین برود، باید دیه کامل پرداخت شود، لذا در فرض از بین بردن بخشی از استخوان و نرمه بینی نیز ثبوت ارش و دیه را به دنبال نخواهد داشت، اصل برائت ذمه جانی از زاید دیه نیز مؤید همین امر است،[۶] منتها اگر استخوان بینی پس از بریدن نرمه، قطع شده باشد، باید قائل به اصل عدم تداخل دیات بوده و برای نرمه، دیه کامل و برای استخوان، حکومت خواهد بود،[۷] لذا اگر فقط نرمه بینی کنده شده باشد، یک دیه ثابت است، در فرضی هم که بعد از کنده شدن نرمه بخشی از استخوان نیز بشکند، یک دیه برای نرمه و نیز ارش استخوان به جهت تعیین نشدن دیه معین در این خصوص، پرداخت می شود،[۸] لذا حکم تعدد را باید ناظر به حالتی بدانیم که نرمه بینی و استخوان به صورت یکجا قطع نشده باشد، بلکه لازم است اول استخوان قطع شود.[۹]

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

در خصوص این ماده، روایاتی بیان شده است که می توان از جمله به روایت حضرت علی (ع) در این خصوص اشاره نمود که بر اساس آن اگر همه بینی بریده شود دارای دیه کامل است و هر طرف از لبه ی بینی نصف دیه کامل را دارد،[۱۰] همچنین در این خصوص روایتی از امام صادق (ع) نیز وجود دارد.[۱۱]

سوابق فقهی

در خصوص موضوع مورد بحث در این ماده، میان فقها دو نظر وجود دارد:

1-در فرض از بین رفتن نرمه بینی و استخوان در اثر یک جنایت، فقط یک دیه پرداخت خواهد شد، اما در فرض از بین رفتن نرمه در یک جنایت و صدمه دیدن استخوان در جنایت بعدی، باید قائل به پرداخت دیه و ارش باشیم.

2-دیه نرمه و ارش استخوان در هر حال باید جداگانه پرداخت شوند.[۱۲]

فقهای عامه بر این باورند که در فرض قطع شدن نرمه بینی، دیه کامل پرداخت خواهد شد،[۱۳] همچنین فقهای مالکی بر این باورند که قطع نرمه بینی به همراه استخوان موجب ثبوت دیه کامل می شود.[۱۴]

رویه قضایی

به موجب نظریه مشورتی3187/7_ 1368/7/19 در خصوص صدمات منجر به انحراف بینی لازم است نظر پزشکی قانونی تحصیل گردد.[۱۵]

منابع

  1. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836176
  2. نشریه دادرسی شماره 51 مرداد و شهریور 1384. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1928200
  3. نشریه دادرسی شماره 46 مهر و آبان 1383. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1383.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1982364
  4. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712276
  5. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712300
  6. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671200
  7. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671208
  8. غلامحسین الهام. مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم. چاپ -. بشری، 1372.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 842904
  9. غلامحسین الهام. مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم. چاپ -. بشری، 1372.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 842908
  10. احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2430604
  11. احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2430612
  12. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712292
  13. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836200
  14. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836208
  15. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6280460