ماده ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== نکات تفسیری دکترین ماده 592 قانون مجازات اسلامی (1392) == | == نکات تفسیری دکترین ماده 592 قانون مجازات اسلامی (1392) == | ||
با توجه به منحصر به فرد بودن عضو بینی در میان اعضای بدن، گروهی معتقدند باید قائل به کامل بودن [[دیه بینی|دیه آن]] بود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=836176|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> این ماده را در خصوص وضع دیه بخش هایی از بینی دانسته اند که که با دست قابل حرکت است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712276|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> گروهی معتقدند چنانچه استخوان بینی پس از بریدن نرمه بینی قطع شده باشد، شامل اصل [[تداخل در دیات|تعدد دیات]] شده و دیه استخوان را نباید داخل در دیه نرمه دانست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712300|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> لذا به نظر می رسد اگر نرمه بینی و استخوان در یک دفعه بریده شود، این دو دیه در هم تداخل کنند، لذا اگر تمام بینی در آن واحد از بین برود، باید دیه کامل پرداخت شود، لذا در فرض از بین بردن بخشی از استخوان و نرمه بینی نیز ثبوت ارش و دیه را به دنبال نخواهد داشت، اصل [[برائت ذمه]] جانی از زاید دیه نیز مؤید همین امر است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671200|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> منتها اگر استخوان بینی پس از بریدن نرمه، قطع شده باشد، باید قائل به اصل عدم تداخل دیات بوده و برای نرمه، دیه کامل و برای استخوان، [[ارش|حکومت]] خواهد بود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671208|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> لذا اگر فقط نرمه بینی کنده شده باشد، یک دیه ثابت است، در فرضی هم که بعد از کنده شدن نرمه بخشی از استخوان نیز بشکند، یک دیه برای نرمه و نیز ارش استخوان به جهت تعیین نشدن [[دیه مقدر|دیه معین]] در این خصوص، پرداخت می شود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم|ترجمه=|جلد=|سال=1372|ناشر=بشری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=842904|صفحه=|نام۱=غلامحسین|نام خانوادگی۱=الهام|چاپ=-}}</ref> لذا حکم تعدد را باید ناظر به حالتی بدانیم که نرمه بینی و استخوان به صورت یکجا قطع نشده باشد، بلکه لازم است اول استخوان قطع شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم|ترجمه=|جلد=|سال=1372|ناشر=بشری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=842908|صفحه=|نام۱=غلامحسین|نام خانوادگی۱=الهام|چاپ=-}}</ref> | با توجه به منحصر به فرد بودن عضو بینی در میان اعضای بدن، گروهی معتقدند باید قائل به کامل بودن [[دیه بینی|دیه آن]] بود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=836176|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> این ماده را در خصوص وضع دیه بخش هایی از بینی دانسته اند که که با دست قابل حرکت است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712276|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> گروهی معتقدند چنانچه استخوان بینی پس از بریدن نرمه بینی قطع شده باشد، شامل اصل [[تداخل در دیات|تعدد دیات]] شده و دیه استخوان را نباید داخل در دیه نرمه دانست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712300|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> لذا به نظر می رسد اگر نرمه بینی و استخوان در یک دفعه بریده شود، این دو دیه در هم تداخل کنند، لذا اگر تمام بینی در آن واحد از بین برود، باید دیه کامل پرداخت شود، لذا در فرض از بین بردن بخشی از استخوان و نرمه بینی نیز ثبوت ارش و دیه را به دنبال نخواهد داشت، اصل [[برائت ذمه]] جانی از زاید دیه نیز مؤید همین امر است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671200|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> منتها اگر استخوان بینی پس از بریدن نرمه، قطع شده باشد، باید قائل به اصل عدم تداخل دیات بوده و برای نرمه، دیه کامل و برای استخوان، [[ارش|حکومت]] خواهد بود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671208|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> لذا اگر فقط نرمه بینی کنده شده باشد، یک دیه ثابت است، در فرضی هم که بعد از کنده شدن نرمه بخشی از استخوان نیز بشکند، یک دیه برای نرمه و نیز ارش استخوان به جهت تعیین نشدن [[دیه مقدر|دیه معین]] در این خصوص، پرداخت می شود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم|ترجمه=|جلد=|سال=1372|ناشر=بشری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=842904|صفحه=|نام۱=غلامحسین|نام خانوادگی۱=الهام|چاپ=-}}</ref> لذا حکم تعدد را باید ناظر به حالتی بدانیم که نرمه بینی و استخوان به صورت یکجا قطع نشده باشد، بلکه لازم است اول استخوان قطع شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم|ترجمه=|جلد=|سال=1372|ناشر=بشری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=842908|صفحه=|نام۱=غلامحسین|نام خانوادگی۱=الهام|چاپ=-}}</ref> | ||
== | == مطالعات فقهی == | ||
=== | === مستندات فقهی === | ||
در خصوص این ماده، روایاتی بیان شده است که می توان از جمله به روایت حضرت علی (ع) در این خصوص اشاره نمود که بر اساس آن اگر همه بینی بریده شود دارای دیه کامل است و هر طرف از لبه ی بینی نصف دیه کامل را دارد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2430604|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=مهدی|نام خانوادگی۳=حسینیان قمی|چاپ=1}}</ref> همچنین در این خصوص روایتی از امام صادق (ع) نیز وجود دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2430612|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=مهدی|نام خانوادگی۳=حسینیان قمی|چاپ=1}}</ref> | در خصوص این ماده، روایاتی بیان شده است که می توان از جمله به روایت حضرت علی (ع) در این خصوص اشاره نمود که بر اساس آن اگر همه بینی بریده شود دارای دیه کامل است و هر طرف از لبه ی بینی نصف دیه کامل را دارد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2430604|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=مهدی|نام خانوادگی۳=حسینیان قمی|چاپ=1}}</ref> همچنین در این خصوص روایتی از امام صادق (ع) نیز وجود دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2430612|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=مهدی|نام خانوادگی۳=حسینیان قمی|چاپ=1}}</ref> | ||
=== سوابق | === سوابق فقهی === | ||
در خصوص موضوع مورد بحث در این ماده، میان فقها دو نظر وجود دارد: | در خصوص موضوع مورد بحث در این ماده، میان فقها دو نظر وجود دارد: | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۲۵
ماده ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): قطع کردن و یا از بین بردن تمام بینی یا نرمه ای که پایین استخوان بینی است دیه کامل دارد. از بین بردن تمام نرمه با تمام یا مقداری از استخوان بینی در صورتی که در یک دفعه باشد، موجب دیه کامل است لکن اگر نرمه بینی در یک دفعه و تمام یا مقداری از استخوان بینی در دفعه دیگر از بین برود، برای نرمه دیه کامل و برای استخوان، ارش تعیین می شود.
مواد مرتبط
نکات تفسیری دکترین ماده 592 قانون مجازات اسلامی (1392)
با توجه به منحصر به فرد بودن عضو بینی در میان اعضای بدن، گروهی معتقدند باید قائل به کامل بودن دیه آن بود،[۱] این ماده را در خصوص وضع دیه بخش هایی از بینی دانسته اند که که با دست قابل حرکت است.[۲] گروهی معتقدند چنانچه استخوان بینی پس از بریدن نرمه بینی قطع شده باشد، شامل اصل تعدد دیات شده و دیه استخوان را نباید داخل در دیه نرمه دانست،[۳] لذا به نظر می رسد اگر نرمه بینی و استخوان در یک دفعه بریده شود، این دو دیه در هم تداخل کنند، لذا اگر تمام بینی در آن واحد از بین برود، باید دیه کامل پرداخت شود، لذا در فرض از بین بردن بخشی از استخوان و نرمه بینی نیز ثبوت ارش و دیه را به دنبال نخواهد داشت، اصل برائت ذمه جانی از زاید دیه نیز مؤید همین امر است،[۴] منتها اگر استخوان بینی پس از بریدن نرمه، قطع شده باشد، باید قائل به اصل عدم تداخل دیات بوده و برای نرمه، دیه کامل و برای استخوان، حکومت خواهد بود،[۵] لذا اگر فقط نرمه بینی کنده شده باشد، یک دیه ثابت است، در فرضی هم که بعد از کنده شدن نرمه بخشی از استخوان نیز بشکند، یک دیه برای نرمه و نیز ارش استخوان به جهت تعیین نشدن دیه معین در این خصوص، پرداخت می شود،[۶] لذا حکم تعدد را باید ناظر به حالتی بدانیم که نرمه بینی و استخوان به صورت یکجا قطع نشده باشد، بلکه لازم است اول استخوان قطع شود.[۷]
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
در خصوص این ماده، روایاتی بیان شده است که می توان از جمله به روایت حضرت علی (ع) در این خصوص اشاره نمود که بر اساس آن اگر همه بینی بریده شود دارای دیه کامل است و هر طرف از لبه ی بینی نصف دیه کامل را دارد،[۸] همچنین در این خصوص روایتی از امام صادق (ع) نیز وجود دارد.[۹]
سوابق فقهی
در خصوص موضوع مورد بحث در این ماده، میان فقها دو نظر وجود دارد:
1-در فرض از بین رفتن نرمه بینی و استخوان در اثر یک جنایت، فقط یک دیه پرداخت خواهد شد، اما در فرض از بین رفتن نرمه در یک جنایت و صدمه دیدن استخوان در جنایت بعدی، باید قائل به پرداخت دیه و ارش باشیم.
2-دیه نرمه و ارش استخوان در هر حال باید جداگانه پرداخت شوند.[۱۰] فقهای عامه بر این باورند که در فرض قطع شدن نرمه بینی، دیه کامل پرداخت خواهد شد،[۱۱] همچنین فقهای مالکی بر این باورند که قطع نرمه بینی به همراه استخوان موجب ثبوت دیه کامل می شود.[۱۲]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 592 قانون مجازات اسلامی (1392)
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- قطع کردن یا از بین بردن تمام بینی یا نرمه بینی که پایین استخوان بینی قرار دارد، دیه کامل دارد.
- از بین‌بردن تمام نرمه همراه با تمام یا مقداری از استخوان بینی، اگر در یک دفعه انجام شود، موجب دیه کامل است.
- اگر نرمه بینی در یک دفعه و تمام یا مقداری از استخوان بینی در زمانی دیگر از بین برود، برای نرمه دیه کامل تعلق می‌گیرد.
- در صورتی که نرمه و استخوان در زمان‌های جداگانه از بین بروند، برای استخوان بینی ارش تعیین می‌شود.
رویه های قضایی
به موجب نظریه مشورتی3187/7_ 1368/7/19 در خصوص صدمات منجر به انحراف بینی لازم است نظر پزشکی قانونی تحصیل گردد.[۱۳]
مقالات مرتبط
منابع
- ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836176
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712276
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712300
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671200
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671208
- ↑ غلامحسین الهام. مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم. چاپ -. بشری، 1372. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 842904
- ↑ غلامحسین الهام. مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم. چاپ -. بشری، 1372. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 842908
- ↑ احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2430604
- ↑ احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2430612
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712292
- ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836200
- ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836208
- ↑ محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6280460