ماده ۵۹۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
(افزودن رویه قضایی) |
||
| (۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۹ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
شکستن استخوان بینی در صورتی که موجب فساد بینی و از بین رفتن آن شود، [[دیه کامل]] دارد و چنانچه بدون عیب و نقص اصلاح شود موجب یک دهم دیه کامل و اگر با عیب و نقص بهبود پیدا کند، موجب [[ارش]] است. در کج شدن بینی یا شکستن استخوان بینی که منجر به فساد آن نشود، ارش ثابت می شود. | '''ماده ۵۹۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)''': شکستن استخوان بینی در صورتی که موجب فساد بینی و از بین رفتن آن شود، [[دیه کامل]] دارد و چنانچه بدون عیب و نقص اصلاح شود موجب یک دهم دیه کامل و اگر با عیب و نقص بهبود پیدا کند، موجب [[ارش]] است. در کج شدن بینی یا شکستن استخوان بینی که منجر به فساد آن نشود، ارش ثابت می شود. | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده قبلی]]}} | |||
*{{زیتونی|[[ماده ۵۹۴ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده بعدی]]}} | |||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
سابقاً [[ماده 382 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370|ماده 382 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)]]، در این خصوص وضع شده | سابقاً [[ماده 382 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370|ماده 382 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)]]، در این خصوص وضع شده بود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=836292|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> این ماده، جایگزین [[ماده 91 قانون دیات مصوب 1361]] شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی(جلد دوم) (بخش دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2811860|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
[[دیه بینی|دیه از بین بردن بینی]]، معادل با | [[دیه بینی|دیه از بین بردن بینی]]، معادل با دیه کامل است، با توجه به اینکه این از بین بردن می تواند به شیوه های مختلف از جمله فاسد نمودن آن نیز روی دهد، باید برای چنین حالتی نیز قائل به دیه کامل بود، منتها در خصوص لزوم پرداخت یک دهم دیه کامل در فرض جبران بدون عیب شکستگی استخوان بینی، عده ای به [[اجماع]] فقها استناد کرده اند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712304|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>تعیین مصادیق انحراف و فساد را باید به عهده [[کارشناس]] این امر قرار داد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712288|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> گروهی معتقدند شکستن بینی را نباید مصداق انحصاری این ماده دانست، بلکه باید هر عملی را که منتهی به فساد بینی شود و برای آن نیز دیه تعیین نشده باشد، از مصادیق [[عنصر مادی]] جرم فوق الذکر تلقی کرد، البته به نظر می رسد در خصوص مفهوم فساد بینی، میان حقوقدانان، اختلاف نظر و تردید وجود دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی(جلد دوم) (بخش دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2811844|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> | ||
== نکات توضیحی == | |||
گروهی معتقدند فاسد کردن بینی به وسیله شکستن، در فرض عدم امکان درمان، موجب دیه معادل 100 نفر شتر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی شماره 51 مرداد و شهریور 1384|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1928204|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | |||
== مطالعات فقهی == | == مطالعات فقهی == | ||
=== سوابق فقهی === | === سوابق فقهی === | ||
برخی از فقها بیان کرده اند که اگر استخوان بینی شکسته و منتهی به فساد و از بین رفتن آن شود، موجب دیه کامل است، این نظر را گروهی خالی از اشکال ندانسته | برخی از فقها بیان کرده اند که اگر استخوان بینی شکسته و منتهی به فساد و از بین رفتن آن شود، موجب دیه کامل است، این نظر را گروهی خالی از اشکال ندانسته اند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترجمه مبانی تکملةالمنهاج (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3699680|صفحه=|نام۱=سیدابوالقاسم|نام خانوادگی۱=خویی|نام۲=علیرضا (ترجمه)|نام خانوادگی۲=سعید|چاپ=1}}</ref> اما اگر منتهی به فساد نشود و سالم و بی عیب هم جوش بخورد، موجب صد دینار است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=836268|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> گروهی از فقها معتقدند دیه شکستگی بینی اگر علاج نشود معادل با دویست دینار و در فرض علاج و درمان، صد و شصت دینار است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ره توشه قضایی (بیش از یک هزار استفتاء قضایی از محضر حضرت امام خمینی (ره))|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=قضا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=30688|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدروح اله|نام خانوادگی۱=خمینی|چاپ=1}}</ref> گروهی از فقها نیز بیان نموده اند که اگر استخوان بینی بشکند، موجب صد دینار دیه است و در فرض شکستن و عدم امکان درمان، باید قائل به صد دینار دیه و نیز ارش برای عیب ایجاد شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=استفتاآت قضایی (جلد اول) کلیات قضا-جزئیات|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2157692|صفحه=|نام۱=آیت اله یوسف|نام خانوادگی۱=صانعی|چاپ=2}}</ref> | ||
== رویه های قضایی == | == رویه های قضایی == | ||
به موجب نظر یکی از [[نشست قضایی|نشست های قضایی]]، شکستگی بینی اگر منجر به فساد بینی شود، چه اصلاح بشود چه نشود، موجب دیه کامل است.712324 از سوی دیگر بر اساس نظر کمیسیون در یکی دیگر از نشست های قضایی، شکستگی بینی که با عیب جوش بخورد، موجب یک پنجم دیه بینی است. | |||
* به موجب نظر یکی از [[نشست قضایی|نشست های قضایی]]، شکستگی بینی اگر منجر به فساد بینی شود، چه اصلاح بشود چه نشود، موجب دیه کامل است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712324|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> از سوی دیگر بر اساس نظر کمیسیون در یکی دیگر از نشست های قضایی، شکستگی بینی که با عیب جوش بخورد، موجب یک پنجم دیه بینی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست های قضایی مسائل قانون مجازات اسلامی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=842740|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> به موجب [[رأی وحدت رویه]] 40-63/9/26 نیز شکستگی استخوان بینی دارای دیه خاص است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671424|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> همچنین به موجب [[نظریه مشورتی]] 7/3187-1368/7/19، در خصوص این مساله که وارد نمودن [[صدمه]] منتهی به انحراف بینی، از مصادیق فساد است یا خیر، باید آن را امری تخصصی و فنی دانست که مستلزم کسب نظر [[پزشکی قانونی]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671196|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> | |||
* [[رای وحدت رویه شماره 761 مورخ 1396/8/2 هیات عمومی دیوان عالی کشور]] | |||
* [[رای دادگاه درباره آرا غیر قابل تجدید نظر دادگاه اطفال و نوجوانان (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۵۴۸)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره آراء قطعی صادره از دادگاه اطفال و نوجوانان (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۵۰۰۰۷۱۶)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره آراء قطعی صادره از دادگاه اطفال و نوجوانان (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۶۹۶۰۱۵۷۸)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره ارسال پرونده بی ارتباط با پرونده اصلی به مرجع تجدیدنظر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۱۹۰۱۰۴۵)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره ارش شکستن استخوان بینی در فرض بهبود با عیب و نقص (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۱۴۰۰۱۶۳)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره استرداد درخواست تجدیدنظر پس از ارجاع پرونده به دادگاه تجدیدنظر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۱۹۶۹)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره تبدیل حبس به جزای نقدی در مقام تخفیف مجازات (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۹۰۰۴۳۷)]] | |||
== مقالات مرتبط == | |||
* [[یکسان‌انگاری جدا شدن جزئی از استخوان با شکستگی آن در قانون مجازات اسلامی]] | |||
* [[دیه شکستگی استخوان بینی در فقه و قانون مجازات اسلامی مصوب 1392: تقابلی میان رویکرد تنظیر و تقدیر]] | |||
* [[امکان‌سنجی توسعه موارد تأثیر بهبود بر میزان دیه: از جزم‌گرایی تا تفصیل]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | |||
{{مواد قانون مجازات اسلامی}} | |||
[[رده:دیات]] | [[رده:دیات]] | ||
[[رده:دیه مقدر اعضا]] | [[رده:دیه مقدر اعضا]] | ||
[[رده:دیه بینی]] | [[رده:دیه بینی]] | ||
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۱۰
ماده ۵۹۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): شکستن استخوان بینی در صورتی که موجب فساد بینی و از بین رفتن آن شود، دیه کامل دارد و چنانچه بدون عیب و نقص اصلاح شود موجب یک دهم دیه کامل و اگر با عیب و نقص بهبود پیدا کند، موجب ارش است. در کج شدن بینی یا شکستن استخوان بینی که منجر به فساد آن نشود، ارش ثابت می شود.
پیشینه
سابقاً ماده 382 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)، در این خصوص وضع شده بود،[۱] این ماده، جایگزین ماده 91 قانون دیات مصوب 1361 شده بود.[۲]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
دیه از بین بردن بینی، معادل با دیه کامل است، با توجه به اینکه این از بین بردن می تواند به شیوه های مختلف از جمله فاسد نمودن آن نیز روی دهد، باید برای چنین حالتی نیز قائل به دیه کامل بود، منتها در خصوص لزوم پرداخت یک دهم دیه کامل در فرض جبران بدون عیب شکستگی استخوان بینی، عده ای به اجماع فقها استناد کرده اند،[۳]تعیین مصادیق انحراف و فساد را باید به عهده کارشناس این امر قرار داد.[۴] گروهی معتقدند شکستن بینی را نباید مصداق انحصاری این ماده دانست، بلکه باید هر عملی را که منتهی به فساد بینی شود و برای آن نیز دیه تعیین نشده باشد، از مصادیق عنصر مادی جرم فوق الذکر تلقی کرد، البته به نظر می رسد در خصوص مفهوم فساد بینی، میان حقوقدانان، اختلاف نظر و تردید وجود دارد.[۵]
نکات توضیحی
گروهی معتقدند فاسد کردن بینی به وسیله شکستن، در فرض عدم امکان درمان، موجب دیه معادل 100 نفر شتر است.[۶]
مطالعات فقهی
سوابق فقهی
برخی از فقها بیان کرده اند که اگر استخوان بینی شکسته و منتهی به فساد و از بین رفتن آن شود، موجب دیه کامل است، این نظر را گروهی خالی از اشکال ندانسته اند،[۷] اما اگر منتهی به فساد نشود و سالم و بی عیب هم جوش بخورد، موجب صد دینار است.[۸] گروهی از فقها معتقدند دیه شکستگی بینی اگر علاج نشود معادل با دویست دینار و در فرض علاج و درمان، صد و شصت دینار است.[۹] گروهی از فقها نیز بیان نموده اند که اگر استخوان بینی بشکند، موجب صد دینار دیه است و در فرض شکستن و عدم امکان درمان، باید قائل به صد دینار دیه و نیز ارش برای عیب ایجاد شده بود.[۱۰]
رویه های قضایی
- به موجب نظر یکی از نشست های قضایی، شکستگی بینی اگر منجر به فساد بینی شود، چه اصلاح بشود چه نشود، موجب دیه کامل است.[۱۱] از سوی دیگر بر اساس نظر کمیسیون در یکی دیگر از نشست های قضایی، شکستگی بینی که با عیب جوش بخورد، موجب یک پنجم دیه بینی است.[۱۲] به موجب رأی وحدت رویه 40-63/9/26 نیز شکستگی استخوان بینی دارای دیه خاص است.[۱۳] همچنین به موجب نظریه مشورتی 7/3187-1368/7/19، در خصوص این مساله که وارد نمودن صدمه منتهی به انحراف بینی، از مصادیق فساد است یا خیر، باید آن را امری تخصصی و فنی دانست که مستلزم کسب نظر پزشکی قانونی است.[۱۴]
- رای وحدت رویه شماره 761 مورخ 1396/8/2 هیات عمومی دیوان عالی کشور
- رای دادگاه درباره آرا غیر قابل تجدید نظر دادگاه اطفال و نوجوانان (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۵۴۸)
- رای دادگاه درباره آراء قطعی صادره از دادگاه اطفال و نوجوانان (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۵۰۰۰۷۱۶)
- رای دادگاه درباره آراء قطعی صادره از دادگاه اطفال و نوجوانان (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۶۹۶۰۱۵۷۸)
- رای دادگاه درباره ارسال پرونده بی ارتباط با پرونده اصلی به مرجع تجدیدنظر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۱۹۰۱۰۴۵)
- رای دادگاه درباره ارش شکستن استخوان بینی در فرض بهبود با عیب و نقص (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۱۴۰۰۱۶۳)
- رای دادگاه درباره استرداد درخواست تجدیدنظر پس از ارجاع پرونده به دادگاه تجدیدنظر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۱۹۶۹)
- رای دادگاه درباره تبدیل حبس به جزای نقدی در مقام تخفیف مجازات (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۹۰۰۴۳۷)
مقالات مرتبط
- یکسان‌انگاری جدا شدن جزئی از استخوان با شکستگی آن در قانون مجازات اسلامی
- دیه شکستگی استخوان بینی در فقه و قانون مجازات اسلامی مصوب 1392: تقابلی میان رویکرد تنظیر و تقدیر
- امکان‌سنجی توسعه موارد تأثیر بهبود بر میزان دیه: از جزم‌گرایی تا تفصیل
منابع
- ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836292
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی(جلد دوم) (بخش دیات). چاپ 4. ققنوس، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2811860
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712304
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712288
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی(جلد دوم) (بخش دیات). چاپ 4. ققنوس، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2811844
- ↑ نشریه دادرسی شماره 51 مرداد و شهریور 1384. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1928204
- ↑ سیدابوالقاسم خویی و علیرضا (ترجمه) سعید. ترجمه مبانی تکملةالمنهاج (جلد دوم). چاپ 1. خرسندی، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3699680
- ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836268
- ↑ آیت اله سیدروح اله خمینی. ره توشه قضایی (بیش از یک هزار استفتاء قضایی از محضر حضرت امام خمینی (ره)). چاپ 1. قضا، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 30688
- ↑ آیت اله یوسف صانعی. استفتاآت قضایی (جلد اول) کلیات قضا-جزئیات. چاپ 2. میزان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2157692
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712324
- ↑ مجموعه نشست های قضایی مسائل قانون مجازات اسلامی (جلد اول). چاپ 1. جنگل، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 842740
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671424
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671196