ماده ۵۹۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۵۹۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): فلج ‌کردن بینی، موجب دو‌ سوم دیه کامل و از بین ‌بردن بینی فلج، موجب یک ‌سوم دیه کامل است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در خصوص فلج شدن بینی که مشمول ماده فوق شود، گروهی از حقوقدانان معتقد به لزوم احراز شرایطی هستند:1- قدرت بویایی بینی فلج همچنان باقی مانده باشد. 2- بینی در مقابل هرگونه ضربه ای فاقد حساسیت باشد.3- بینی فاسد نشده باشد.[۱] گروهی معتقدند در حکم ماده فوق، خلافی آورده نشده است و باید این حکم را همانند فلج شدن تمامی اعضاء بدن تفسیر نمود که موجب دو ثلث دیه کامل است.[۲]

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

مستند شرعی این ماده را روایتی از امام باقر (ع) دانسته اند.[۳]

سوابق فقهی

فلج شدن بینی مورد پیش بینی فقها قرار گرفته است، منتها مقصود آن ها از شلل، از میان رفتن قوه بویایی نمی باشد، چرا که این امر موجب دیه کامل است، بلکه مقصود همان سست شدن، افتادن و خشک شدن بینی دارای حس بویایی است.[۴] برخی از فقهای امامیه بیان کرده اند که جنایت موجب فلج شدن بینی، دو ثلث دیه بینی سالم را موجب می شود و قطع کردن این بینی فلج از سوی دیگری، موجب یک سوم دیه است.[۵] فقهای عامه بر این باورند که برای فلج کردن بینی باید قائل به ارش بود نه دیه مقدر.[۶] همچنین در فرض قطع کردن بینی فلج، باید دیه کامل آن پرداخته شود.[۷]

منابع

  1. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712332
  2. یداله بازگیر. قانون مجازات اسلامی در آیینه آرای دیوانعالی کشور (قسمت سوم) (قصاص عضو و دیه اعضا). چاپ 2. جنگل، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2816964
  3. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712328
  4. احمد حاجی ده آبادی. قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی). چاپ 1. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4678744
  5. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4179744
  6. عباس زراعت و حمید مسجدسرایی. متون فقه (جلد چهارم). چاپ 1. خط سوم، 1381.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2500276
  7. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836324