ماده ۵۷۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۲۵ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۴۵ توسط ErfanAeenesaz (بحث | مشارکت‌ها) (اضافه کردن نظریه مشورتی)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۵۷۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): کندن و یا از بین ‌بردن تمام موی سر زن، در صورتی ‌که دیگر نروید، موجب دیه کامل زن و اگر دوباره بروید، موجب مهر‌المثل است. در این حکم فرقی میان موی کم ‌پشت و پر‌ پشت و کودک و بزرگسال نیست.

تبصره ـ اگر مهر‌المثل بیش از دیه کامل زن باشد فقط به مقدار دیه کامل زن، پرداخت می‌ شود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

باید توجه شود که در این ماده اعم از این که سر زن، کوچک باشد یا بزرگ، در فرض بیشتر بودن مهرالمثل از میزان دیه کامل زن، فقط دیه کامل را می توان مطالبه نمود.[۱]

نکات توضیحی

بر اساس این ماده، اگر جنایتی موجب از میان رفتن تمام موی سر زن شود، به نحوی که دیگر نروید، باید قائل به پرداخت دیه کامل زن بود، این میزان را معادل پنجاه عدد شتر دانسته اند،[۲] در فرض رویش مجدد نیز باید پرداخت مهرالمثل را پذیرفت، لذا دیه از بین بردن موی سر زن به نحوی که مجددأ بروید را معادل مهرالمثل دانسته اند،[۳]

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

مستند شرعی این ماده را روایتی صحیحه[۴] از امام صادق (ع) دانسته اند.[۵]

سوابق فقهی

برخی از فقها معتقدند در فرض از بین رفتن موی سر زن و عدم رویش مجدد، باید نیمی از دیه کامل که معادل دیه یک زن است، به او پرداخته شود و در فرض رویش مجدد نیز باید مهر خود زن یعنی مهرالمثل داده شود،[۶] در واقع گروهی از فقها بیان نموده اند که اگر موی سر زن دوباره بروید دیه او به میزان مهریه زنان همانند وی است که از این مهریه به مهر المثل تعبیر شده است،[۷] هر چند این مهر المثل بیشتر از مهرالسنه باشد، لذا مقصود از دیه کامل، دیه کامل زن است نه دیه کامل مرد،[۸] زیرا با توجه به از بین رفتن زیبایی زن به دلیل جنایت وارد بر موها، باید دیه کامل به او پرداخت شود.[۹] احکام فوق اعم از این است که مجنی علیه، صغیر باشد یا بالغ،[۱۰] اما برخی از فقهای شافعی معتقدند از بین بردن موی سر، مصداق اتلاف زیبایی است نه تفویت منفعت، حال آن که دیه فقط شامل حالاتی است که صدق تفویت منفعت کند.[۱۱]

رویه های قضایی

منابع

  1. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712820
  2. نشریه دادرسی شماره 51 مرداد و شهریور 1384. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1928176
  3. نشریه دادرسی شماره 51 مرداد و شهریور 1384. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1928180
  4. قدرت اله انصاری، محمدجواد انصاری، ابراهیم بهشتی و سیدعلی اکبر طباطبایی. تعزیرات از دیدگاه فقه و حقوق جزا. چاپ 1. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1213120
  5. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712824
  6. یداله بازگیر. قانون مجازات اسلامی در آیینه آرای دیوانعالی کشور (قسمت سوم) (قصاص عضو و دیه اعضا). چاپ 2. جنگل، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2816788
  7. سیدمحمد صدری. متون فقه (قسمت چهارم) (دادرسی در ترجمه لمعه) (قضا، شهادت، حدود، قصاص و دیات). چاپ 1. اندیشه های حقوقی، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4096028
  8. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 835908
  9. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 835892
  10. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4179624
  11. عبدالقادر عوده و حسن (ترجمه) فرهودی نیا. بررسی تطبیقی حقوق جزای اسلامی و قوانین عرفی (جلد سوم) ( جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص). چاپ 1. یادآوران، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4988936