ماده ۴۴۲ قانون مجازات اسلامی

ماده ۴۴۲ قانون مجازات اسلامی: اگر مرتکب به سبب حرکت یا غیرآن، موجب شود که قصاص بیش از جنایت انجام شود، قصاص‌ کننده ضامن نیست و اگر قصاص‌ کننده یا فرد دیگری موجب زیاده باشد حسب مورد به قصاص یا دیه محکوم می ‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۴۴۱ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۴۴۳ قانون مجازات اسلامی

نکات تفسیری دکترین

یکی از نکات این ماده آن است که اگر حرکت فرد قصاص شونده ناشی از تقصیر قصاص کننده باشد، مانند زمانی که قصاص کننده جانی را محکم نبندد، اگر چه ظاهر ماده دلالت بر عدم مسئولیت قصاص کننده در این حالت نیز دارد، اما نباید چنین ظهوری را منطقی پنداشت و نیاز به تعدیل دیدگاه است.

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

برخی از فقها چنین بیان نموده اند که در فرض بیشتر شدن جراحت ایجاد شده از سوی قصاص گیرنده در فرد جانی به دلیل اضطراب خود جانی، این امر را باید مستند به تفریط جانی دانسته و چیزی را نباید بر عهده قصاص گیرنده قرار داد، اما اگر به علت اضطراب جانی، زخم زیاده گردد به طوری که نتوان این زیاده را مستند به خود جانی دانست و نیز اگر قصاص کننده عمداً زخم بیشتری وارد آورد، خود قصاص کننده را باید قصاص کرد. فقها به این نکته نیز اشاره کرده اند که که اگر قصاص کننده، قصور و کوتاهی در وظیفه خود ننموده باشد، نباید او را ضامن سرایت زخم در قصاص دانست.

• رای دادگاه درباره تجدیدنظرخواهی از مجموع کیفرها (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۶۹۷۰۰۷۰۵)

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. در صورتی که مرتکب اعمالی انجام دهد که باعث شود قصاص بیش از میزان جنایت انجام گیرد، قصاص‌کننده مسئولیتی ندارد.
2. اگر قصاص‌کننده یا شخص دیگری باعث اجرای قصاص بیش از میزان تعیین شده شود، مسئولیت دارد.
3. در وضعیت دوم، شخص مسئول ممکن است به قصاص یا پرداخت دیه محکوم شود.
4. تفکیک مسئولیت به دو بخش اعمال مرتکب و اعمال قصاص‌کننده یا دیگران صورت می‌گیرد.
5. ماده در مورد تجاوز از حدود قصاص در نتیجه اقدامات ناخواسته یا عمدی توضیح می‌دهد.

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/96/3067 مورخ 1396/12/14 اداره کل حقوقی قوه قضاییه