ماده ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۳۲ توسط Itbot (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): قطع ‌کردن و یا از بین ‌بردن تمام بینی یا نرمه‌ ای که پایین استخوان بینی است دیه کامل دارد. از بین‌ بردن تمام نرمه با تمام یا مقداری از استخوان بینی در صورتی ‌که در یک دفعه باشد، موجب دیه کامل است لکن اگر نرمه بینی در یک دفعه و تمام یا مقداری از استخوان بینی در دفعه دیگر از بین برود، برای نرمه دیه کامل و برای استخوان، ارش تعیین می‌ شود.

مواد مرتبط

نکات تفسیری دکترین

با توجه به منحصر به فرد بودن عضو بینی در میان اعضای بدن، گروهی معتقدند باید قائل به کامل بودن دیه آن بود،[۱] این ماده را در خصوص وضع دیه بخش هایی از بینی دانسته اند که که با دست قابل حرکت است.[۲] گروهی معتقدند چنانچه استخوان بینی پس از بریدن نرمه بینی قطع شده باشد، شامل اصل تعدد دیات شده و دیه استخوان را نباید داخل در دیه نرمه دانست،[۳] لذا به نظر می رسد اگر نرمه بینی و استخوان در یک دفعه بریده شود، این دو دیه در هم تداخل کنند، لذا اگر تمام بینی در آن واحد از بین برود، باید دیه کامل پرداخت شود، لذا در فرض از بین بردن بخشی از استخوان و نرمه بینی نیز ثبوت ارش و دیه را به دنبال نخواهد داشت، اصل برائت ذمه جانی از زاید دیه نیز مؤید همین امر است،[۴] منتها اگر استخوان بینی پس از بریدن نرمه، قطع شده باشد، باید قائل به اصل عدم تداخل دیات بوده و برای نرمه، دیه کامل و برای استخوان، حکومت خواهد بود،[۵] لذا اگر فقط نرمه بینی کنده شده باشد، یک دیه ثابت است، در فرضی هم که بعد از کنده شدن نرمه بخشی از استخوان نیز بشکند، یک دیه برای نرمه و نیز ارش استخوان به جهت تعیین نشدن دیه معین در این خصوص، پرداخت می شود،[۶] لذا حکم تعدد را باید ناظر به حالتی بدانیم که نرمه بینی و استخوان به صورت یکجا قطع نشده باشد، بلکه لازم است اول استخوان قطع شود.[۷]

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

در خصوص این ماده، روایاتی بیان شده است که می توان از جمله به روایت حضرت علی (ع) در این خصوص اشاره نمود که بر اساس آن اگر همه بینی بریده شود دارای دیه کامل است و هر طرف از لبه ی بینی نصف دیه کامل را دارد،[۸] همچنین در این خصوص روایتی از امام صادق (ع) نیز وجود دارد.[۹]

سوابق و مستندات فقهی

در خصوص موضوع مورد بحث در این ماده، میان فقها دو نظر وجود دارد:

1-در فرض از بین رفتن نرمه بینی و استخوان در اثر یک جنایت، فقط یک دیه پرداخت خواهد شد، اما در فرض از بین رفتن نرمه در یک جنایت و صدمه دیدن استخوان در جنایت بعدی، باید قائل به پرداخت دیه و ارش باشیم.

2-دیه نرمه و ارش استخوان در هر حال باید جداگانه پرداخت شوند.[۱۰] فقهای عامه بر این باورند که در فرض قطع شدن نرمه بینی، دیه کامل پرداخت خواهد شد،[۱۱] همچنین فقهای مالکی بر این باورند که قطع نرمه بینی به همراه استخوان موجب ثبوت دیه کامل می شود.[۱۲]


نکات توصیفی هوش مصنوعی

  1. قطع‌ کردن یا از بین‌ بردن تمام بینی یا نرمه بینی که پایین استخوان بینی قرار دارد، دیه کامل دارد.
  2. از بین‌بردن تمام نرمه همراه با تمام یا مقداری از استخوان بینی، اگر در یک دفعه انجام شود، موجب دیه کامل است.
  3. اگر نرمه بینی در یک دفعه و تمام یا مقداری از استخوان بینی در زمانی دیگر از بین برود، برای نرمه دیه کامل تعلق می‌گیرد.
  4. در صورتی که نرمه و استخوان در زمان‌های جداگانه از بین بروند، برای استخوان بینی ارش تعیین می‌شود.

رویه های قضایی

به موجب نظریه مشورتی3187/7_ 1368/7/19 در خصوص صدمات منجر به انحراف بینی لازم است نظر پزشکی قانونی تحصیل گردد.[۱۳]

مقالات مرتبط

منابع

  1. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836176
  2. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712276
  3. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712300
  4. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671200
  5. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671208
  6. غلامحسین الهام. مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم. چاپ -. بشری، 1372.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 842904
  7. غلامحسین الهام. مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم. چاپ -. بشری، 1372.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 842908
  8. احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2430604
  9. احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2430612
  10. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712292
  11. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836200
  12. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836208
  13. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6280460