ماده ۸۹ قانون مجازات اسلامی

ماده ۸۹ قانون مجازات اسلامی: درباره نوجوانانی که مرتکب جرم تعزیری می‌ شوند و سن آنها در زمان ارتکاب، بین پانزده ‌تا هجده سال تمام شمسی است مجازات‌ های زیر اجراء می‌ شود:

الف ـ نگهداری در کانون اصلاح و تربیت از دو تا پنج سال در مورد جرایمی‌ که مجازات قانونی آنها تعزیر درجه یک تا سه است.

ب ـ نگهداری در کانون اصلاح و تربیت از یک تا سه سال در مورد جرایمی‌ که مجازات قانونی آنها تعزیر درجه چهار است.

پ ـ نگهداری در کانون اصلاح و تربیت از سه ماه تا یک سال یا پرداخت جزای نقدی از 000 /000 /15 تا 000 /000 /65 ریال یا انجام یکصد و هشتاد تا هفتصد و بیست ساعت خدمات عمومی ‌رایگان در مورد جرایمی‌ که مجازات قانونی آنها تعزیر درجه پنج است.

ت - پرداخت جزای نقدی از 000 /000 /3 تا 000 /000 /25 ریال یا انجام شصت تا یکصد و هشتاد ساعت خدمات عمومی‌ رایگان در مورد جرایمی که مجازات قانونی آنها تعزیر درجه شش است.

ث ـ پرداخت جزای نقدی تا 000 /000 /3 ریال در مورد جرایمی‌ که مجازات قانونی آنها تعزیر درجه هفت و هشت است.

تبصره 1 ـ ساعات ارایه خدمات عمومی، ‌بیش از چهار ساعت در روز نیست.

تبصره 2 ـ دادگاه می‌ تواند با توجه به وضع متهم و جرم ارتکابی، به جای صدور حکم به مجازات نگهداری یا جزای نقدی موضوع بندهای (الف) تا (پ) این ماده، به اقامت در منزل در ساعاتی که دادگاه معین می‌ کند یا به نگهداری در کانون اصلاح و تربیت در دو روز آخر هفته حسب مورد برای سه ماه تا پنج سال حکم دهد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

منظور از «منزل»، اعم از منزل خود محکوم یا منزل شخص دیگری است که دادگاه انتخاب کرده است.

پیشینه

تعیین مجازات انجام خدمات عمومی رایگان توسط طفل یا اقامت اجباری وی در منزل، در قوانین پیشین سابقه نداشته و از نوآوری های قانون مجازات اسلامی محسوب میشود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

قانونگذار در این ماده بر خلاف ماده 88، صرفا از اصطلاحات نوجوان و مجازات (نه طفل و اقدامات تأمینی) استفاده کرده است؛ زیرا اشخاص 15 تا 18 سال لزوما بالغ و دارای مسئولیت کیفری هستند. چنین اشخاصی در صورت ارتکاب جرم حسب مورد میتوانند به نگهداری در کانون اصلاح و تربیت، جزای نقدی یا ارائه خدمات عمومی کمتر از 4 ساعت در روز محکوم شوند. همچنین طبق تبصره 2 این ماده، دو اقدام دیگر نیز پیش بینی شده است که عبارتند از : اقامت در منزل، نگهداری در کانون اصلاح و تربیت در دو روز آخر هفته برای سه ماه تا پنج سال. همان طور که مشخص است نوع واکنش ها در مورد این اشخاص بیشتر از ماده 88 قانون مجازات اسلامی، جنبه تنبیهی و کیفری دارد و غالبا منجر به محرومیت از آزادی است.

رویه های قضائی

اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه مشورتی شماره 7/92/1206 مورخ 1392/06/20 در خصوص نحوه اعمال مجازات نگهداری در کانون اصلاح و تربیت برای نوجوانانی که در زمان ارتکاب جرم 15 تا 18 سال سن داشتند ولی حین صدور رای بیش از 18 سال تمام دارند اظهار داشته: نگهداری در کانون اصلاح و تربیت برای بزهکارانی که بالای 18 سال دارند فاقد وجاهت قانونی است ضمنا دادگاه با وجود مقررات موجود میتواند بزهکار را به جای معرفی به کانون اصلاح و تربیت به یکی دیگر از مجازات های مقرر در ماده 89 و تبصره 2 این ماده محکوم نماید.

اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه مشورتی شماره 7/92/1022 مورخ 1392/06/02 اظهار داشته: منظور از 18 سال تمام کسی است که 12 ماه از ورود سنش به 18 سالگی گذشته باشد و لذا کسی که 12 ماه از ورودش به 17 سالگی گذشته را نمیتوان 18 سال تمام دانست. همچنین در صورت دستگیری در سالروز تولد، نمیتوان وی را 18 سال تمام در نظر گرفت.

مقالات مرتبط

• بررسی آرای حضوری و غیابی صادره از دادگاه اطفال و نوجوانان: رفع ابهامات
• ضرورت همسویی مجلس شورای اسلامی با تعهدات بین المللی دولت در مقابله با جرایم مرتبط با مواد مخدر و روان گردان
• الگوی پاسخ‌دهی به جرایم اطفال و نوجوانان در نظام قضایی ایران؛ مطالعۀ موردی در استان مازندران