ماده ۷۱۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

ماده ۷۱۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): نافذه جراحتی است که با فرو رفتن وسیله ای مانند نیزه یا گلوله در دست یا پا ایجاد می‌شود دیه آن در مرد یک دهم دیه کامل است و در زن ارش ثابت می‌شود.

تبصره ۱ ـ حکم مذکور در این ماده نسبت به اعضایی است که دیه آن عضو بیشتر از یک دهم دیه کامل باشد، در عضوی که دیه آن مساوی یا کمتر از یک دهم دیه کامل باشد، ارش ثابت است مانند اینکه گلوله در بند انگشت فرو رود.

تبصره ۲ ـ هرگاه شیئی که جراحت نافذه را به وجود آورده‌ است از طرف دیگر خارج گردد، دو جراحت نافذه محسوب می‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۷۱۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)
• ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

نکات تفسیری دکترین

در این ماده، جراحت نافذه و دیه آن تعیین شده‌ است و تنها شامل ابزاری چون نیزه یا گلوله شده‌ است و ظاهراً شامل سوزن، خار و… نمی‌شود اما دادن ارش لازم است.در این ماده، قانونگذار استثنائی قائل شده‌ است و با اینکه دیه زن و مرد تا ثلث یکسان است، لکن دیه جراحتی که در اثر فرو رفتن گلوله یا نیزه در دست و پا واقع می‌شود را در صورتی که مجنی علیه مرد باشد، یکصد دینار و اگر زن باشد، ارش تعیین کرده‌ است.گفتنی است تسری این ماده به جراحاتی که در سایر اعضای بدن فرو می‌رود، جایز نیست و فاقد آثار قانونی است.

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. جراحت نافذه به وسیله فرو رفتن ابزاری مانند نیزه یا گلوله ایجاد می‌شود.
2. دیه جراحت نافذه در مردان معادل یک دهم دیه کامل است.
3. در زنان، برای جراحت نافذه ارش تعیین می‌شود.
4. اگر عضو آسیب‌دیده دارای دیه‌ای بیشتر از یک دهم دیه کامل باشد، دیه بر اساس ماده محاسبه می‌شود.
5. در عضوی که دیه آن مساوی یا کمتر از یک دهم دیه کامل باشد، ارش تعیین می‌شود.
6. ورود و خروج شیء از دو سوی عضو، دو جراحت نافذه محسوب می‌شود.

رویه های قضایی

نظریه شماره 7/1402/389 مورخ 1402/06/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره میزان دیه در جراحت مختلف در یک عضو

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

مستند این ماده، صحیحه یونس و معتبره ابن فضال است که مفاد روایتی که از امام رضا (ع) نقل کرده‌اند آن است که در صورتی که نیزه ای یا خنجری در اعضای مردی فرو رود، دیه آن یکصد دینار است. این روایت در نسخه تذهیب و من لایحضره الفقیه و کافی، چنین نقل شده‌ است.

انتقادات

نکته این ماده آن است که بین جراحت نافذه در زن و مرد تفکیک قائل شده‌ است. گفتنی است از لحاظ فقه امامیه، دیه زن و مرد در کمتر از ثلث، برابر و زمانی که به ثلث برسد، دیه زن، نصف مرد خواهد بود، دیه مذکور در این ماده، یک دهم دیه کامل است و دلیلی برای تفاوت قائل شدن بین زن و مرد در آن وجود ندارد، هرچند که موضع اتخاذ شده با آنچه در تحریر الوسیله آمده‌ است، هماهنگ است.اگر چه برخی معتقد هستند چون دیه زن، نصف دیه مرد است، دیه نافذه دست و پای زن پنجاه دینار است، ولی گفته شده‌ است این قول ضعیف است چون از لحاظ دیه، زن و مرد، تا ثلث با هم برابرند.

مقالات مرتبط

• امکان‌سنجی توسعه موارد تأثیر بهبود بر میزان دیه: از جزم‌گرایی تا تفصیل