ماده ۳۳۹ قانون مجازات اسلامی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۳۳۹ قانون مجازات اسلامی: در قسامه، همه شرایط مقرر در کتاب اول «کلیات» این قانون که برای اتیان سوگند ذکر شده است رعایت می ‌شود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

گروهی معتقدند بر اساس این ماده به کار بردن نام «الله» در قسم ضروری است.[۱] همچنین در خصوص لزوم مسلمان بودن قسم خورنده دو دیدگاه وجود دارد: دیدگاه نخست قائل به مسلمان بودن قسم خورنده در فرض مسلمان بودن متهم است، اما دیدگاه دیگر قائل به عدم لزوم چنین شرطی است.[۲]

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

به موجب روایات متعددی که در این زمینه وجود دارد، قسم خوردن جایز نیست مگر آنکه از روی علم باشد.[۳]

سوابق فقهی

طبق دیدگاه برخی از فقها در سوگند استعمال قیودی که موجب خروج مورد سوگند از ابهام و احتمال میشود، همچون ذکر قاتل و مقتول و نسب آنان و ... لازم است.[۴] همچنین فقهای شافعی و حنبلی، موالات قسم ها را شرط نمی دانند.[۵] همچنین گروهی به مستحب بودن موعظه طرفین از سوی قاضی و بیان اهمیت قسم نیز اشاره نموده اند.[۶] همچنین از آنجا که امر قسامه برای حفظ خون تمام انسان ها است، گروهی بر این باورند که شخص کافر نیز می تواند علیه مسلمان اقامه قسامه کند،[۷] اما گروهی نیز معتقدند قسامه کافر علیه مسلمان مسموع نمی باشد.[۸]

رویه قضایی

به موجب یکی از نظریات مطرح شده در نشست های قضایی، بلوغ قسم خورنده در زمان اجرای مراسم قسامه شرط است اگر چه واقعه مربوط به پیش از بلوغ وی باشد.[۹]

منابع

  1. حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات). چاپ 5. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 351260
  2. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 709512
  3. گزیده ای از پایان نامه های علمی در زمینه حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم). چاپ 1. جنگل، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1054652
  4. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4160108
  5. فریبا حاجی علی و اکرم محمدی ارانی. بررسی تطبیقی قصاص و دیات در فقه مذاهب خمسه. چاپ 1. میزان، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4896408
  6. حسن عباس زاده اهری. جرم ها و مجازات ها در اسلام (قوانین جزایی و قضایی در اسلام). چاپ 1. آیدین، 1378.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3336552
  7. حسن عباس زاده اهری. جرم ها و مجازات ها در اسلام (قوانین جزایی و قضایی در اسلام). چاپ 1. آیدین، 1378.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3892284
  8. جعفر ارجمنددانش. ترمینولوژی حقوق جزای اسلامی یا فرهنگ اصطلاحات حقوق جزای اسلامی. چاپ 4. بهنامی، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3940044
  9. مجموعه نشست های قضایی مسائل قانون مجازات اسلامی (جلد اول). چاپ 1. جنگل، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 839512