ماده ۵۴۶ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

ماده ۵۴۶ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): چنانچه به سبب ایراد ضربه یا جراحت، صدمه بزرگتری به‌ وجود آید مانند اینکه با شکستن سر، عقل زایل شود، هرگاه آن جراحت علت و سبب زوال یا نقصان منفعت باشد اگر با یک ضربه یا جراحت واقع شده باشد دیه ضربه یا جراحت در دیه بیشتر تداخل می‌ کند و تنها دیه زوال یا نقصان منفعت که بیشتر است پرداخت می‌ شود و چنانچه زوال منفعت یا نقصان آن با ضربه یا جراحت دیگری غیر از ضربه‌ ای که جراحت را ایجاد کرده است، واقع شده باشد و یا ضربه یا جراحت وارده علت زوال یا نقصان منفعت به ‌گونه‌ ای که لازم و ملزوم یکدیگرند، نباشد و اتفاقاً با آن ضربه و جراحت، منفعت نیز زایل گردد یا نقصان یابد، ضربه یا جراحت و منفعت، هر کدام دیه جداگانه دارد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

پیشینه

سابقاً ماده 446 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)، در این خصوص وضع شده بود، تفاوت این ماده با ماده جدید در این است که در سابق، تفاوتی میان حالات مختلف جنایت موجب از بین رفتن عقل وجود نداشت، حال آن که بر اساس قانون جدید باید میان حالتی که صدمه وارده و از میان رفتن عقل با یکدیگر ملازمه دارند یا خیر، قائل به تمایز بود و در صورت تلازم به تداخل دیات و در صورت عدم تلازم، به پرداخت دیات جداگانه، حکم کرد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

این ماده در خصوص حالت اثبات از بین رفتن منفعت بزرگتر به دلیل ورود ضربه به عضو می باشد، به نظر می رسد در این حالت قانونگذار قائل به لزوم پرداخت دیه بیشتر از سوی مرتکب و عدم ضمان وی نسبت به دیه ضربه یا جراحت وارد به عضو می باشد.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

برخی از فقها معتقد به عدم تداخل دیات در فرض ایراد جنایت به یکی از اعضای بدن نظیر سر یا دست و زوال عقل در نتیجه آن هستند، لذا در چنین وضعیتی باید دیه هر یکی از اعضا و منافع زایل شده، به صورت جداگانه پرداخت شوند.

مذاکرات تصویب

در مصوبه اولیه مجلس در این ماده، عبارت «چنانچه آن جراحت علت و سبب زوال یا نقصان منفعت و لازم و ملزوم یکدیگر باشند...» آورده شده بود که شورای نگهبان در تاریخ 89/9/1 تداخل دیات در صورتی که لازم و ملزوم باشند را خلاف موازین شرع تلقی نمود.

مقالات مرتبط

• بررسی حکم تداخل دیه منافع در جنایت بر اعضا
• ارزیابی تعدد مادی جرائم تعزیری در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392