ماده ۶۵۱ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

ماده ۶۵۱ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): شکستن استخوان دنبالچه، موجب ارش است مگر آنکه جنایت مزبور باعث شود مجنی ‌ٌعلیه قادر به ضبط مدفوع نباشد که در این صورت دیه کامل دارد و اگر قادر به ضبط مدفوع باشد ولی قادر به ضبط باد نباشد، ارش آن نیز پرداخت می‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

«دنبالچه» یا «کوکسیکس» به پایین ترین استخوان پشت گفته می شود که حاصل جوش خوردن چهار مهره در انتهای ستون فقرات است. فقها از این استخوان تحت عنوان «بعصوص» بر وزن «عصفور» نیز یاد کرده اند.

پیشینه

در گذشته ماده 439 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)، در این خصوص وضع شده بود، همچنین ماده 149 قانون دیات مصوب 1361 نیز در باب دیه خروج بول در اثر فشار وارده بر شکم وضع شده بود.

نکات توضیحی

برخی از نویسندگان بیان نموده اند جنایت به استخوان دنبالچه که منجر به ناتوانی در ضبط باد شکم گردد، ارش را ثابت می نماید، همچنین شکستن این استخوان اگر موجب ناتوانی در ضبط مدفوع شود، موجب دیه کامل است.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

مستند فقهی این ماده را روایاتی از ائمه معصومین (ع) دانسته اند، مانند روایت سلیمان ابن خالد از امام صادق (ع) که به موجب آن شکستن نشیمنگاه که موجب ناتوانی در نگهداری مدفوع شود، دیه کامل را به همراه دارد.

سوابق فقهی

گروهی از فقها معتقدند در فرض شکستن استخوان دنبالچه که منجر به ناتوانی مجنی علیه در نگهداری مدفوع خویش شود، دیه کامل ثابت است. برخی از فقها معتقدند در صورتی که جنایت موجب ناتوانی در ضبط باد شکم شود، باید ثلث دیه اخذ گردد. همچنین برخی از فقها معتقدند در فرض توان مجنی علیه در ضبط مدفوع و ناتوانی وی در ضبط باد، باید جریمه از سوی حاکم تعیین شود.

رویه های قضایی

به موجب نظریه مشورتی 7/1232-1365/4/4، باید میان استخوان لگن و نشیمنگاه قائل به تفکیک بود و برای شکستگی استخوان لگن ارش تعیین نمود.