ماده ۱۳۲ قانون مجازات اسلامی

ماده ۱۳۲ قانون مجازات اسلامی: در جرایم موجب حد، تعدد جرم، موجب تعدد مجازات است مگر در مواردی که جرایم ارتکابی و نیز مجازات آنها یکسان باشد.

تبصره 1 ـ چنانچه مرتکب به اعدام و حبس یا اعدام و تبعید محکوم گردد، تنها اعدام اجراء می ‌شود.

تبصره 2 ـ چنانچه دو یا چند جرم حدی در راستای هم و در یک واقعه باشند، فقط مجازات اشد اجراء می‌ شود؛ مانند تفخیذ در هنگام لواط که تنها مجازات لواط اجراء می ‌شود.

تبصره 3 ـ اگر مرد و زنی چند بار با یکدیگر مرتکب زنا شوند، چنانچه مجازات اعدام و جلد یا رجم و جلد ثابت باشد، تنها اعدام یا رجم حسب مورد اجراء می ‌شود.

تبصره 4 ـ چنانچه قذف، نسبت به دو یا چند نفر باشد، دو یا چند مجازات اجراء می ‌گردد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در جرایم موجب حد، تعدد جرم، موجب تعدد مجازات است اما اگر جرائم ارتکابی و مجازات آنها از یک نوع و یکسان باشد، تنها یک مجازات در مورد وی اجرا میشود،به عبارتی در این حالت، اصل تداخل است.در هر حال تبصره نخست این ماده، بر خلاف قاعده ای است که می گوید «اجرای یک مجازات نباید زمینه اجرای یک مجازات دیگر را از بین ببرد.» به علاوه تبصره دوم نیز موردی را بیان میکند که یک جرم حدی، مقدمه جرم حدی دیگری باشد، اما به هر حال این مقدمه باید منطقی باشد، به عنوان مثال اگر کسی مشروب بنوشد که مرتکب زنا شود، دو حد بر او جاری میشود.

گفتنی است تبصره سوم ماده، موید این مثال است که اگر مردی یک بار مرتکب زنا در ایام تجرد گردد و بار دیگر در زمان تاهل با همان زن زنا نماید، تنها مجازات رجم یا اعدام در مورد وی اجرا میشود.

رویه قضایی

به موجب نظریه شماره 2940/7_1371/4/27 در صورتی که جرایم ارتکابی مختلف باشند، مجازات هر یک جداگانه تعیین و همه آن ها به موقع اجرا گذاشته می شوند.

انتقادات

حکم مندرج در تبصره 4 این ماده، با حکم ماده 257 قانون مجازات اسلامی "در فرض قذف چند نفر با لفظ واحد در صورت شکایت یکجای قذف شوندگان "در تعارض است.

مقالات مرتبط

• بررسی تطبیقی تعدد جرم در حقوق کیفری ایران و آمریکا
• ارزیابی تعدد مادی جرائم تعزیری در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392