ماده ۵۰۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
*{{زیتونی|[[ماده ۵۰۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۵۰۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۵۰۴ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده بعدی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۵۰۴ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده بعدی]]}}
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
 
== مواد مرتبط ==
* [[ماده ۵۰۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)]]
* [[ماده ۵۰۴ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)]]
== نکات تفسیری دکترین ==
به موجب این ماده، در صورتی که عمل پرتاب کننده همراه با قصد جنایت باشد یا نوعا موجب جنایت شود<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادستان و میثاق عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1424588|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=حجتی|نام۲=مجتبی|نام خانوادگی۲=باری|چاپ=1}}</ref> ، باید آن را عمد و مستوجب [[قصاص]] دانسته و پرتاب شونده را به دلیل فقدان اراده در وقوع جنایت، ضامن چیزی ندانست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد اول) (جرایم علیه اشخاص- صدمات جسمانی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=727816|صفحه=|نام۱=محمدهادی|نام خانوادگی۱=صادقی|چاپ=18}}</ref>  لذا باید نتیجه گرفت حکم این ماده، اساساً مربوط به حالتی است که خود پرتاب شونده، نقشی در وقوع جنایت ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=711628|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
به موجب این ماده، در صورتی که عمل پرتاب کننده همراه با قصد جنایت باشد یا نوعا موجب جنایت شود<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادستان و میثاق عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1424588|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=حجتی|نام۲=مجتبی|نام خانوادگی۲=باری|چاپ=1}}</ref> ، باید آن را عمد و مستوجب [[قصاص]] دانسته و پرتاب شونده را به دلیل فقدان اراده در وقوع جنایت، ضامن چیزی ندانست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد اول) (جرایم علیه اشخاص- صدمات جسمانی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=727816|صفحه=|نام۱=محمدهادی|نام خانوادگی۱=صادقی|چاپ=18}}</ref>  لذا باید نتیجه گرفت حکم این ماده، اساساً مربوط به حالتی است که خود پرتاب شونده، نقشی در وقوع جنایت ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=711628|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>


== مطالعات فقهی ==
== سوابق و مستندات فقهی ==
 
=== سوابق و مستندات فقهی ===
=== مستندات فقهی ===
عده ای مستند فقهی این ماده را برخی از روایات شرعی دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=711620|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
عده ای مستند فقهی این ماده را برخی از روایات شرعی دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=711620|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>


=== سوابق فقهی ===
=== سوابق و مستندات فقهی ===
برخی از فقها در این خصوص بیان نموده اند که اگر کسی دیگری را از جای بلندی پرت کند، کسی که افتاده است مکلف به پرداخت [[دیه]] مقتول است و بعد از آن، حق رجوع به پرتاب کننده را دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=834620|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> گروهی دیگر نیز بر این باورند که اگر کسی دیگری را پرت کند و جنایتی به بار آید، پرت کننده ضامن هر دو نفر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه استدلالی (ترجمه تحریر الروضه فی شرح اللمعه)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=طه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4025400|صفحه=|نام۱=سیدمهدی (ترجمه)|نام خانوادگی۱=دادمرزی|چاپ=23}}</ref>
برخی از فقها در این خصوص بیان نموده اند که اگر کسی دیگری را از جای بلندی پرت کند، کسی که افتاده است مکلف به پرداخت [[دیه]] مقتول است و بعد از آن، حق رجوع به پرتاب کننده را دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=834620|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> گروهی دیگر نیز بر این باورند که اگر کسی دیگری را پرت کند و جنایتی به بار آید، پرت کننده ضامن هر دو نفر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه استدلالی (ترجمه تحریر الروضه فی شرح اللمعه)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=طه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4025400|صفحه=|نام۱=سیدمهدی (ترجمه)|نام خانوادگی۱=دادمرزی|چاپ=23}}</ref>
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ==
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
# اگر شخصی شخص دیگری را به سمت شخص ثالثی پرت کند، و منجر به مرگ یا مصدومیت شود، در صورت عدم تطابق با تعریف جنایت عمدی، جنایت به صورت شبه‌عمدی تعریف می‌شود.
# تمایز بین جنایت عمدی و شبه‌عمدی مهم است؛ در این ماده، تأکید بر عدم عمدی بودن عمل است.
# مسئولیت جنایت شبه‌عمدی شامل مواردی است که انجام دهنده قصد خاصی برای وقوع جنایت ندارد، اما عمل انجام‌شده منجر به نتیجه‌ای ناخواسته می‌شود.
# جنایت شبه‌عمدی در مواقعی که نتیجه رفتار فرد قابل پیش‌بینی بوده، اما با قصد و نیت مستقیم انجام نشده، مطرح می‌شود.
# این ماده به بحث مسئولیت قانونی فرد در مواجهه با نتایجی که بصورت غیر عمدی به‌وجود آمده می‌پردازد.


== مقالات مرتبط ==
== مقالات مرتبط ==
* [[تعارض میان جاسوسی و آزادی اطلاعات از منظر حقوق بین‌الملل بشر]]
* [[تعارض میان جاسوسی و آزادی اطلاعات از منظر حقوق بین‌الملل بشر]]



نسخهٔ ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۲۸

ماده ۵۰۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): هرگاه کسی دیگری را به روی شخص ثالثی پرت کند و شخص ثالث یا شخص پرت‌‌ شده بمیرد یا مصدوم گردد در صورتی‌ که مشمول تعریف جنایت عمدی نگردد، جنایت شبه‌ عمدی است.

مواد مرتبط

نکات تفسیری دکترین

به موجب این ماده، در صورتی که عمل پرتاب کننده همراه با قصد جنایت باشد یا نوعا موجب جنایت شود[۱] ، باید آن را عمد و مستوجب قصاص دانسته و پرتاب شونده را به دلیل فقدان اراده در وقوع جنایت، ضامن چیزی ندانست،[۲] لذا باید نتیجه گرفت حکم این ماده، اساساً مربوط به حالتی است که خود پرتاب شونده، نقشی در وقوع جنایت ندارد.[۳]

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

عده ای مستند فقهی این ماده را برخی از روایات شرعی دانسته اند.[۴]

سوابق و مستندات فقهی

برخی از فقها در این خصوص بیان نموده اند که اگر کسی دیگری را از جای بلندی پرت کند، کسی که افتاده است مکلف به پرداخت دیه مقتول است و بعد از آن، حق رجوع به پرتاب کننده را دارد.[۵] گروهی دیگر نیز بر این باورند که اگر کسی دیگری را پرت کند و جنایتی به بار آید، پرت کننده ضامن هر دو نفر است.[۶]


نکات توصیفی هوش مصنوعی

  1. اگر شخصی شخص دیگری را به سمت شخص ثالثی پرت کند، و منجر به مرگ یا مصدومیت شود، در صورت عدم تطابق با تعریف جنایت عمدی، جنایت به صورت شبه‌عمدی تعریف می‌شود.
  2. تمایز بین جنایت عمدی و شبه‌عمدی مهم است؛ در این ماده، تأکید بر عدم عمدی بودن عمل است.
  3. مسئولیت جنایت شبه‌عمدی شامل مواردی است که انجام دهنده قصد خاصی برای وقوع جنایت ندارد، اما عمل انجام‌شده منجر به نتیجه‌ای ناخواسته می‌شود.
  4. جنایت شبه‌عمدی در مواقعی که نتیجه رفتار فرد قابل پیش‌بینی بوده، اما با قصد و نیت مستقیم انجام نشده، مطرح می‌شود.
  5. این ماده به بحث مسئولیت قانونی فرد در مواجهه با نتایجی که بصورت غیر عمدی به‌وجود آمده می‌پردازد.

مقالات مرتبط

منابع

  1. سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1424588
  2. محمدهادی صادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد اول) (جرایم علیه اشخاص- صدمات جسمانی). چاپ 18. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 727816
  3. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 711628
  4. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 711620
  5. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 834620
  6. سیدمهدی (ترجمه) دادمرزی. فقه استدلالی (ترجمه تحریر الروضه فی شرح اللمعه). چاپ 23. طه، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4025400