ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): دیه شکستن ستون فقرات به ‌ترتیب ذیل است:

الف ـ شکستن ستون فقرات در صورتی ‌که اصلاً درمان نشود و یا بعد از علاج به ‌صورت خمیده درآید، موجب دیه کامل است.

ب ـ شکستن ستون فقرات که بی‌عیب درمان شود ولی موجب از بین‌ رفتن یکی از منافع گردد مانند اینکه مجنی‌‌ علیه توان راه رفتن یا نشستن نداشته باشد و یا توان جنسی یا کنترل ادرار وی از بین برود، موجب دیه کامل است.

پ ـ شکستن ستون فقرات که درمان نشود و موجب عوارضی از قبیل موارد مندرج در بند (ب) شود، علاوه ‌بر دیه کامل شکستگی ستون فقرات، موجب دیه یا ارش هریک از عوارض حاصله نیز است.

ت ـ شکستن ستون فقرات که بدون عیب درمان شود، موجب یک ‌دهم دیه کامل است.

ث ـ شکستن ستون فقرات که موجب فلج و بی‌ حس شدن پاها گردد علاوه بر دیه ستون فقرات، موجب دو‌ سوم دیه برای فلج دو پا نیز است.

تبصره 1 ـ مراد از شکستن ستون فقرات، شکستن یک یا چند مهره از مهره‌ های ستون فقرات به جز مهره‌ های گردن و استخوان دنبالچه می‌ باشد.

تبصره 2 ـ جنایتی که سبب خمیدگی پشت شود بدون آنکه موجب شکستن ستون فقرات گردد در صورتی ‌که خمیدگی درمان نشود، موجب دیه کامل و در صورتی ‌که بدون عیب درمان شود، دیه آن یک ‌دهم دیه کامل است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

«ظهر» یا «صلب» را ستون مهره ای می دانند که محل آغاز آن قاعده جمجمه می باشد، تعداد این مهره ها 33 عدد است که به هفت مهره اول، مهره گردنی گفته می شود، همچنین چهار مهره آخر در افراد بالغ به هم جوش خورده و منجر به شکل گیری استخوان دنبالچه می شود، استخوان خاجی نیز حاصل به هم جوش خوردگی پنج مهره ما قبل آخر هستند، پنج مهره سوم، مهره های کمری نام دارند که به دوازده مهره بعد از خود متصل هستند، این دوازده مهره را مهره های سینه ای می نامند. برخی از ادبا، «صلب» را همان استخوان پایین پشت و «ظهر» را مهره های جدا از هم می دانند. وظیفه ستون فقرات را راست نگاه داشتن قامت دانسته اند.

پیشینه

در گذشته ماده 430 قانون مجازات اسلامی مصوب (1370) در این خصوص وضع شده بود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در خصوص شکستگی مهره های کمر، برخی از نویسندگان قائل به اخذ یک دیه می باشند.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

مستند فقهی این ماده را روایتی از امام باقر (ع) دانسته اند.

سوابق فقهی

برخی از فقها، شکستن هر مهره استخوان را نیز معادل شکستن ستون فقرات می دانندچرا که مهره های ستون فقرات را مجموعاً یک عضو می دانند.به باور فقها مقصود از ستون فقرات مورد بحث در قانون، همان «ظهر» یا «صلب» در فقه است. گروهی از فقها شکستن ستون فقرات را موجب دیه کامل دانسته اند، مشروط بر اینکه نتوان آن را از طریق معالجه، درمان نمود یا اینکه جنایت، کمر مصدوم را خمیده یا کمان کند. همچنین برخی از فقها در خصوص حالتی که در آن شکستگی ستون فقرات درمان شده و فقط ریزش ادرار یا ناتوانی در برقراری رابطه جنسی باقی مانده است، قائل به اخذ دیه کامل می باشند. برخی از فقها بیان نموده اند که عوارضی همچون انحراف ستون مهره ها و یا شکستگی و در رفتگی آنها، موجب نقص عضو از یک الی هشتاد درصد می شود.

رویه های قضایی

• به موجب نظر کمیسیون در یکی از نشست های قضایی، مجموع مهره های ستون فقرات را باید یک عضو تلقی کرد، لذا اگر یکی از مهره ها بشکند، شکستگی ستون فقرات محسوب می شود.
• همچنین به موجب رای وحدت رویه صادره از شعبه 16 دیوان عالی کشور در تاریخ 1371/3/25، اگر ایراد ضربات عمدی موجب شکستن ستون فقرات شود، دیه کامل اخذ می گردد.
• نظریه شماره 7/1400/724 مورخ 1400/07/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره دیه شکستگی ستون فقرات
• نظریه شماره 7/1402/219 مورخ 1402/05/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شکستگی ستون فقرات و زوال قسمتی از منافع عضو
• رای دادگاه درباره اعتراض به نظریه کارشناسی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۹۰۰۰۶۹)
• رای دادگاه درباره تأثیر فقدان رابطه کارگری و کارفرمایی بر جنبه عمومی بزه ایراد صدمه بدنی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۶۹۶۰۰۶۴۵)
• رای دادگاه درباره تبدیل مجازات حبس بزه ایراد صدمه بدنی ناشی از بی احتیاطی درامر رانندگی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۱۴۵۵)

مقالات مرتبط

• امکان‌سنجی توسعه موارد تأثیر بهبود بر میزان دیه: از جزم‌گرایی تا تفصیل