ماده ۵۲۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)
هرگاه شخصی عملی انجام دهد که موجب تحریک یا وحشت حیوان گردد ضامن جنایت هایی است که حیوان در اثر تحریک یا وحشت وارد می کند مگر آنکه عمل مزبور مصداق دفاع مشروع باشد.
نکات توضیحی تفسیری دکترین
استفاده از غرایز یک حیوان ممکن است در برخی از موارد در حکم استفاده از یک ابزار مادی برای ارتکاب جرم باشد، همانطور که ممکن است کسی با خوراندن سم به دیگری آسیبی وارد کند، این آسیب ممکن است در نتیجه به وحشت انداختن یک حیوان نیز وارد شود.3050972عنصر مادی جرم فوق، انجام عملی است که موجب تحریک و وحشت حیوان شود، اعم از اینکه این حیوان در تصرف و اختیار دیگری باشد یا خیر،712052 به نظر می رسد اطلاق این ماده، شامل هر نوع رفتاری شود که تهییج حیوان و وارد شدن خسارت در نتیجه این حالت را در بر گیرد.1424816در خصوص ماده فوق، لازم به تاکید است که اگر کسی در مقام دفاع مشروع، آسیبی به حیوانی وارد کند یا موجب وحشت او شود، نباید عمل او را ضمان آور تلقی کرد،711980 البته گروهی در این خصوص که آیا دفاع انسان در مقابل غیر انسان نیز مصداق دفاع مشروع است یا خیر، اختلاف نظر دارند.711984
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
مستند شرعی این ماده، روایاتی از ائمه معصومین (ع) است.712044
سوابق فقهی
فقها بیان نموده اند که اگر ملخی به زراعتی آسیب وارد کند، هیچ کس مسئول نمی باشد، مگر اینکه کسی با تقصیر خویش موجب تحریک ملخ ها شده است.532252 عده ای از فقها نیز در مثالی توضیح داده اند که اگر کشته شدن انسان به دست سگ هار به واسطه تحریک این سگ باشد، به شرط اینکه سگ غالباً کشنده باشد یا اینکه تحریک کننده انگیزه جنایت را داشته باشد، جنایت عمدی از سوی تحریک کننده محسوب و موجب قصاص است.2623968 همچنین فقها تاکید کرده اند که اگر قصد ناآرام ساختن حیوان چیزی بجز دفاع مشروع باشد، مرتکب را باید ضامن خسارات ناشی از این حادثه دانست،2625300 لذا اگر انسانی در مقابل یک چهارپا با هدف دفاع از خود مرتکب رفتاری شود که این رفتار موجب معیوب شدن چهارپا شود، ضمان ثابت نیست.4060288