ماده ۴۵۵ قانون مجازات اسلامی

ماده ۴۵۵ قانون مجازات اسلامی: قتل عمدی موجب دیه، به ‌شرح مقرر در باب قصاص با قسم پنجاه مرد و قتل غیرعمدی با قسم بیست‌ و‌ پنج مرد، تنها در صورت حصول لوث و فقدان ادله دیگر غیر از سوگند منکر، اثبات می‌ شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در خصوص تعداد قسم خورندگان باید قائل به سوگند پنجاه نفر در قتل عمدی بود، اما گروهی معتقدند جنسیت این افراد شرط نمی باشد. همچنین گروهی معتقدند از آنجایی که قسامه فقط موجب ثبوت دیه می شود، در جراحات عمدی، شبه عمدی و خطای محض تفاوتی میان تعداد سوگند ها وجود ندارد.در هر حال به موجب این ماده، نصاب قسامه در قتل شبه عمد و خطای محض، بیست و پنج قسم است. همچنین امکان اجرای قسامه در فرض عدم حضور برخی از اولیاء دم وجود دارد.

مطالعات فقهی

مستند فقهی

گروهی مستند شرعی این ماده را برخی از روایات ائمه معصومین (ع) می دانند.

سوابق فقهی

فقهای شیعه معتقدند تعداد قسم در قسامه قتل عمد، 50 عدد و برای قتل شبه عمد و خطای محض 25 عدد است. البته برخی از فقهای شیعه معتقدند که نصاب قصامه در جنایات نفس، خواه عمد و خواه غیر عمد پنجاه قسم است.همچنین فقهای شیعه بر خلاف فقهای اهل سنت معتقدند قسامه در قتل عمدی که موجب قصاص است و نیز در قتل شبه عمد موجب پرداخت دیه و همچنین در قتل خطای محض مستوجب پرداخت دیه از سوی عاقله است.

رویه قضایی

به موجب رأی شماره 897_1369/8/28 شعبه 20 دیوان عالی کشور، اجرای قسامه در فرض اقرار متهم به ارتکاب بزه، مورد نداشته دادگاه باید طبق اقرار وی رأی صادر کند.