ماده ۱۹۹ قانون مجازات اسلامی

نصاب شهادت در کلیه جرایم، دو شاهد مرد است مگر در زنا، لواط، تفخیذ و مساحقه که با چهار شاهد مرد اثبات می گردد. برای اثبات زنای موجب حد جلد، تراشیدن و یا تبعید، شهادت دو مرد و چهار زن عادل نیز کافی است. زمانی که مجازات غیر از موارد مذکور است، حداقل شهادت سه مرد و دو زن عادل لازم است. در این مورد هرگاه دو مرد و چهار زن عادل به آن شهادت دهند تنها حد شلاق، ثابت می شود. جنایات موجب دیه با شهادت یک شاهد مرد و دو شاهد زن نیز قابل اثبات است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

منظور از «مساحقه»، همجنس گرایی زنان است .

همچنین «شهادت»، یعنی اخبار صحیح از وقوع امری به منظور ثبوت آن در جلسه دادگاه.

به علاوه کلمه «عادل» در اینجا، در مفهوم مخالف فاسق است و به کسی اطلاق میشود که مرتکب گناه کبیره نگردد و بر گناه صغیره نیز اصرار نداشته باشد. همچنین وی نباید رفتار خلاف شئونی را انجام دهد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

جرائمی که راه های اثبات آنها در مواد قانونی منجزا احصا شده است و در آنها به علم قاضی اشاره ای نشده است، اثبات آنها از راه علم قاضی به نظر مشکل است.همچنین اعتبار شهادت مبتنی بر دو اماره است:1- راستگویی شاهد 2- مطابقت مفاد شهادت با واقع. شرط عدالت شاهد، برای اثبات اماره نخست است و عقل و بلوغ و هوشیاری شاهد، به اماره دوم مربوط میشود.اما به هر حال شاهد حق ندارد قبل از آنکه از او خواسته شود، از پیش خود شهادت بدهد.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

برای شرط مرد بودن شاهد، به روایات و آیه 283 سوره بقره استناد شده است.

رویه قضایی

به موجب نظریه مشورتی8204/7 _1381/11/5 اگر در جرم سرقت فقط یک شاهد وجود داشته باشد، دادگاه با توجه به شهادت وی و سایر مدارک موجود در پرونده مبادرت به صدور رأی می کند.