ماده ۱۸۱ قانون مجازات اسلامی

ماده ۱۸۱ قانون مجازات اسلامی:عادل کسی است که در نظر قاضی یا شخصی که بر عدالت وی گواهی می‌دهد، اهل معصیت نباشد. شهادت شخصی که اشتهار به فسق داشته باشد، مرتکب گناه کبیره شود یا بر گناه صغیره اصرار داشته باشد تا احراز تغییر در اعمال او و اطمینان از صلاحیت و عدالت وی، پذیرفته نمی‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۸۰ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۱۸۲ قانون مجازات اسلامی

توضیح واژگان

«عدالت» از لحاظ فلسفی عبارت است از قرار دادن هر چیزی در جای خود و پرداختن هر فردی به کاری در خور خود، از بعد دینی باید در تعریف عدالت، رنگ و بویی شرعی نیز به این تعریف بخشیده شود.

«عادل» را کسی دانسته‌اند که دارای ملکه عدالت باشد، در اصطلاح حقوق اسلام، عادل فردی است که در حالت روحی قرار دارد که گناه کبیره نکند و بر گناه صغیره نیز اصرار نورزد.

گفتنی است شهادت آن است که از چیزی خبر داده شود و ممکن است به صورت کتبی یا شفاهی انجام شود.همچنین شهادت یعنی اخبار صحیح از وقوع امری به منظور ثبوت آن در جلسه دادگاه.

نکات تفسیری دکترین ماده 181 قانون مجازات اسلامی

بیشتر نویسندگان به عامل درونی و نفسانی عدالت توجه دارند، اما عده ای انعکاس خارجی را کافی می‌دانند یعنی همین که شخص به صورت متعارف رفتار پسندیده دارد، عادل است و ملازمه ای هم میان رفتار خارجی و عامل درونی وجود ندارد.رفتار عادلانه، اماره صحت شهادت عادل است یعنی شخص عادل اگر خبر از موضوعی بدهد راست است، بنابراین شخصی که مدعی عدم عدالت فردی که دارای رفتار نیکو و مروت است می‌باشد، باید آن را اثبات کند.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

عدالت را برخی از فقها، حالتی دانسته‌اند که موجب بازداشتن انسان از نافرمانی از خداوند می‌گردد، از همین رو نیز نباید شهادت فرد فاسق یعنی فردی که گناه کبیره می‌کند یا به گناه صغیره اصرار می‌کند، پذیرفت.

همچنین گروهی از فقها بیان داشته‌اند که قبول شهادت فرد معروف به فسق، منوط به توبه ی واقعی او و احراز حالتی در نفس او است که وی را از گناه بازمی‌دارد.

در عقیده فقهای متاخر به مفهوم عرفی و فلسفی عدالت بیشتر توجه شده‌است و با افزودن شرط مروت، عدالت را در غیرمسلمان نیز قابل تحقق می‌دانند.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 181 قانون مجازات اسلامی

1. تعریف عادل به عنوان کسی که اهل معصیت نباشد.
2. نقش قاضی یا شاهد در تأیید عدالت فرد.
3. عدم پذیرش شهادت افراد با شهرت به فسق.
4. عدم اعتبار شهادت فرد مرتکب به گناه کبیره.
5. عدم پذیرش شهادت فردی که بر گناه صغیره اصرار دارد.
6. شرط احراز تغییر در اعمال برای پذیرش شهادت افراد مذکور.
7. تأکید بر اطمینان از صلاحیت و عدالت فرد برای پذیرش شهادت.