ماده ۶۵ قانون مجازات اسلامی

ماده ۶۵ قانون مجازات اسلامی: مرتکبان جرایم عمدی که حداکثر مجازات قانونی آنها سه ماه حبس است به‌ جای حبس به مجازات جایگزین حبس محکوم می‌ گردند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

پیشینه

حبس زدایی از مجازات های حبسِ کوتاه مدت، به دلیل آثار سوء و زیانبار این حبس ها در گرایش به ارتکاب جرم، دارای سابقه طولانی در قوانین است؛ از جمله ماده 3 قانون وصول برخی از در آمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 1373 که البته برخی از مفاد آن به موجب قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، منسوخ و برخی، همچنان به قوت خود باقی است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

طبق این ماده، در صورتی که مجازات قانونی جرم، اعم از عمدی یا غیر عمدی تا سه ماه حبس (یعنی در حبس درجه هشت) باشد دادگاه ملزم است محکوم علیه را به جای حبس به مجازات های جایگزین حبس محکوم کند. هرچند ملاک عمل در مجازات های جایگزین حبس، مجازات قانونی یعنی مجازات تعیین شده در متن قانون برای جرم مذکور است نه مجازات قضائی (مجازات تعیین شده توسط قاضی در دادنامه)، ولی به موجب تبصره الحاقی ماده 37 قانون مجازات اسلامی، در حبس کمتر از 91 روز، باید مجازات قضائی مدنظر قرار گیرد.

رویه‌های قضایی

• رای وحدت رویه شماره 746 مورخ 1394/10/29 هیات عمومی دیوان عالی کشور
• نظریه شماره 7/99/1090 مورخ 1399/08/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره جواز یا عدم جواز تعیین حبس تعزیری درجه هشت درجهت قانون حمایت ازاطفال ونوجوانان
• نظریه شماره 7/1400/86 مورخ 1400/04/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه جرایم و مجازات‌های انتخاباتی
• نظریه شماره 7/1400/402 مورخ 1400/05/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مجازات جایگزین حبس
• رای دادگاه درباره ارتکاب سرقت به دلیل اختلاف مالی با شاکی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۴۴۰)
• رای دادگاه درباره ارائه چک سرقتی و مجعول به عنوان ثمن معامله (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۰۳۴۵)

مواد مرتبط

ماده 3 قانون وصول برخی از در آمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 1373

تبصره ماده 37 قانون مجازات اسلامی

مقالات مرتبط

سابقۀ محکومیت کیفری به عنوان جلوه‌ای از «حالت خطرناک» و کاربست آن در مجازات‌های جایگزین حبس

اعتبار حبس کمتر از 91 روز در حقوق کیفری ایران