ماده ۱۹۵ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
در اثبات جرح یا تعدیل شاهد، ذکر اسباب آن لازم نیست و گواهی مطلق به تعدیل یا جرح، کفایت می کند مشروط بر آن که شاهد دارای شرایط شرعی باشد.
'''ماده ۱۹۵ قانون مجازات اسلامی:'''در اثبات [[جرح]] یا [[تعدیل|تعدیل شاهد]]، ذکر [[اسباب جرح یا تعدیل|اسباب آن]] لازم نیست و گواهی مطلق به تعدیل یا جرح، کفایت می‌کند مشروط بر آن که [[شهادت|شاهد]] دارای شرایط شرعی باشد.
تبصره ـ در اثبات یا نفی عدالت، علم شاهد به عدالت یا فقدان آن لازم است و حسن ظاهر به تنهایی برای احراز عدالت کافی نیست.


== توضیح واژگان ==
تبصره ـ در اثبات یا نفی [[عدالت]]، [[علم]] شاهد به عدالت یا فقدان آن لازم است و حسن ظاهر به تنهایی برای احراز عدالت کافی نیست.
منظور از [[اسباب جرح یا تعدیل]] همان شرایط قانونی شاهد است که وجود آن سبب [[تعدیل]] و فقدان آن سبب [[جرح]] میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=قانون مدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1226008|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=حاجی زاده|چاپ=2}}</ref>
*{{زیتونی|[[ماده ۱۹۴ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۱۹۶ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]]}}


[[تعدیل]] گواهی بر [[عدالت]] کسی دادن است.گواه یاد شده را شاهد تعدیل یا شاهد تزکیه گویند.واژه تعدیل در برابر جرح قرار میگیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=115828|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>
==توضیح واژگان==
منظور از «اسباب جرح یا تعدیل»، همان شرایط قانونی شاهد است که وجود آن سبب تعدیل و فقدان آن سبب جرح می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=قانون مدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1226008|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=حاجی زاده|چاپ=2}}</ref>


حسن ظاهر را نیز باید حالتی دانست که در ان افرادی که فرد را می شناسند، در پرسش در خصوص وضعیت او،از وی به درستکاری و نیکی یاد کنند و بیان کنند که فعل ناشایست یا زشتی از سوی او ندیده اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275016|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref>
«تعدیل»، گواهی بر عدالت کسی دادن است، گواه یاد شده را شاهد تعدیل یا شاهد تزکیه گویند، واژه تعدیل در برابر «جرح» قرار می‌گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=115828|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
«حسن ظاهر» را نیز باید حالتی دانست که در آن افرادی که فرد را می‌شناسند، در پرسش در خصوص وضعیت او، از وی به درستکاری و نیکی یاد کنند و بیان کنند که فعل ناشایست یا زشتی از سوی او ندیده‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275016|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref>
در تعدیل چه عدالت به معنای ملکه باشد و چه حسن ظاهر،نیاز به سابقه شناخت از [[شاهد]] وجود دارد.اما در جرح لازم نیست که جرح کننده سابقه شناخت از شاهد یا حشر و نشر با او را داشته باشد چون وقوع هر گناه کبیره ای کافی است تا شاهد را از عدالت بیندازد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=484696|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref>


== سوابق فقهی ==
==نکات توضیحی تفسیری دکترین==
برخی از فقها معتقد به جواز اکتفای حاکم به شهادت شاهد به حسن ظاهر دیگری به دلیل تعبدی می باشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد دوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275012|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=کارخیران|چاپ=1}}</ref>
در تعدیل، چه عدالت به معنای ملکه باشد و چه حسن ظاهر، نیاز به سابقه شناخت از شاهد وجود دارد اما در جرح لازم نیست که جرح کننده، سابقه شناخت از شاهد یا حشر و نشر با او را داشته باشد، چون وقوع هر گناه کبیره ای کافی است تا شاهد را از عدالت بیندازد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=484696|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref>


برخی از فقهای امامیه عدالت را حسن ظاهر دانسته و اکثر آنان نیز عدالت را ملکه ای نفسانی تعریف کرده اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275020|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref>
==مطالعات فقهی==
===سوابق فقهی ===
برخی از فقها معتقد به جواز اکتفای حاکم به شهادت شاهد به حسن ظاهر دیگری به [[دلیل تعبدی]] می‌باشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد دوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275012|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=کارخیران|چاپ=1}}</ref>
 
برخی از [[فقهای امامیه]] عدالت را حسن ظاهر دانسته و اکثر آنان نیز عدالت را ملکه ای نفسانی تعریف کرده‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275020|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref>


== انتقادات ==
== انتقادات ==
در مورد تعارض شهادت شهود جرح با شهود تعدیل در این ماده اشاره ای نشده است و نظریات فقها نیز متفاوت بیان شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=640876|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=حاجی زاده|نام۳=یاسر|نام خانوادگی۳=متولی جعفرآبادی|چاپ=2}}</ref>
در مورد [[تعارض]] شهادت شهود جرح با شهود تعدیل، در این ماده اشاره ای نشده‌است و نظریات فقها نیز متفاوت بیان شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=640876|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=حاجی زاده|نام۳=یاسر|نام خانوادگی۳=متولی جعفرآبادی|چاپ=2}}</ref>
 
== مقالات مرتبط ==


== منابع ==
* [[واکاوی معیارهای فقهی در ارزیابی صلاحیت نامزدهای انتخابات در جمهوری اسلامی ایران]]
{{پانویس}}


==منابع==
{{پانویس|۲}}
{{مواد قانون مجازات اسلامی}}
[[رده:ادله اثبات در امور کیفری]]
[[رده:ادله اثبات در امور کیفری]]
[[رده:جرح شاهد]]
[[رده:جرح شاهد]]
[[رده:تعدیل شاهد]]
[[رده:تعدیل شاهد]]
[[رده:شهادت]]
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]]
[[رده:کلیات]]
[[رده:ادله اثبات جرم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۳۷

ماده ۱۹۵ قانون مجازات اسلامی:در اثبات جرح یا تعدیل شاهد، ذکر اسباب آن لازم نیست و گواهی مطلق به تعدیل یا جرح، کفایت می‌کند مشروط بر آن که شاهد دارای شرایط شرعی باشد.

تبصره ـ در اثبات یا نفی عدالت، علم شاهد به عدالت یا فقدان آن لازم است و حسن ظاهر به تنهایی برای احراز عدالت کافی نیست.

توضیح واژگان

منظور از «اسباب جرح یا تعدیل»، همان شرایط قانونی شاهد است که وجود آن سبب تعدیل و فقدان آن سبب جرح می‌شود.[۱]

«تعدیل»، گواهی بر عدالت کسی دادن است، گواه یاد شده را شاهد تعدیل یا شاهد تزکیه گویند، واژه تعدیل در برابر «جرح» قرار می‌گیرد.[۲]

«حسن ظاهر» را نیز باید حالتی دانست که در آن افرادی که فرد را می‌شناسند، در پرسش در خصوص وضعیت او، از وی به درستکاری و نیکی یاد کنند و بیان کنند که فعل ناشایست یا زشتی از سوی او ندیده‌اند.[۳]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در تعدیل، چه عدالت به معنای ملکه باشد و چه حسن ظاهر، نیاز به سابقه شناخت از شاهد وجود دارد اما در جرح لازم نیست که جرح کننده، سابقه شناخت از شاهد یا حشر و نشر با او را داشته باشد، چون وقوع هر گناه کبیره ای کافی است تا شاهد را از عدالت بیندازد.[۴]

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

برخی از فقها معتقد به جواز اکتفای حاکم به شهادت شاهد به حسن ظاهر دیگری به دلیل تعبدی می‌باشند.[۵]

برخی از فقهای امامیه عدالت را حسن ظاهر دانسته و اکثر آنان نیز عدالت را ملکه ای نفسانی تعریف کرده‌اند.[۶]

انتقادات

در مورد تعارض شهادت شهود جرح با شهود تعدیل، در این ماده اشاره ای نشده‌است و نظریات فقها نیز متفاوت بیان شده‌است.[۷]

مقالات مرتبط

منابع

  1. عباس زراعت و حمیدرضا حاجی زاده. ادله اثبات دعوا. چاپ 2. قانون مدار، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1226008
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 115828
  3. علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6275016
  4. عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 3. فکرسازان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 484696
  5. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد دوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6275012
  6. علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6275020
  7. عباس زراعت، حمیدرضا حاجی زاده و یاسر متولی جعفرآبادی. قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. خط سوم، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 640876