ماده ۱۹۵ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۱۹۶ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]]}} | *{{زیتونی|[[ماده ۱۹۶ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
==توضیح واژگان== | |||
== مواد مرتبط == | |||
* [[ماده ۱۹۴ قانون مجازات اسلامی]] | |||
* [[ماده ۱۹۶ قانون مجازات اسلامی]] | |||
== توضیح واژگان == | |||
منظور از «اسباب جرح یا تعدیل»، همان شرایط قانونی شاهد است که وجود آن سبب تعدیل و فقدان آن سبب جرح می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=قانون مدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1226008|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=حاجی زاده|چاپ=2}}</ref> | منظور از «اسباب جرح یا تعدیل»، همان شرایط قانونی شاهد است که وجود آن سبب تعدیل و فقدان آن سبب جرح می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=قانون مدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1226008|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=حاجی زاده|چاپ=2}}</ref> | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۶: | ||
«حسن ظاهر» را نیز باید حالتی دانست که در آن افرادی که فرد را می‌شناسند، در پرسش در خصوص وضعیت او، از وی به درستکاری و نیکی یاد کنند و بیان کنند که فعل ناشایست یا زشتی از سوی او ندیده‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275016|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref> | «حسن ظاهر» را نیز باید حالتی دانست که در آن افرادی که فرد را می‌شناسند، در پرسش در خصوص وضعیت او، از وی به درستکاری و نیکی یاد کنند و بیان کنند که فعل ناشایست یا زشتی از سوی او ندیده‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275016|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref> | ||
==نکات | == نکات تفسیری دکترین == | ||
در تعدیل، چه عدالت به معنای ملکه باشد و چه حسن ظاهر، نیاز به سابقه شناخت از شاهد وجود دارد اما در جرح لازم نیست که جرح کننده، سابقه شناخت از شاهد یا حشر و نشر با او را داشته باشد، چون وقوع هر گناه کبیره ای کافی است تا شاهد را از عدالت بیندازد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=484696|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref> | در تعدیل، چه عدالت به معنای ملکه باشد و چه حسن ظاهر، نیاز به سابقه شناخت از شاهد وجود دارد اما در جرح لازم نیست که جرح کننده، سابقه شناخت از شاهد یا حشر و نشر با او را داشته باشد، چون وقوع هر گناه کبیره ای کافی است تا شاهد را از عدالت بیندازد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=484696|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref> | ||
== | == سوابق و مستندات فقهی == | ||
===سوابق فقهی === | === سوابق و مستندات فقهی === | ||
برخی از فقها معتقد به جواز اکتفای حاکم به شهادت شاهد به حسن ظاهر دیگری به [[دلیل تعبدی]] می‌باشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد دوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275012|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=کارخیران|چاپ=1}}</ref> | برخی از فقها معتقد به جواز اکتفای حاکم به شهادت شاهد به حسن ظاهر دیگری به [[دلیل تعبدی]] می‌باشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد دوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275012|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=کارخیران|چاپ=1}}</ref> | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۷: | ||
== انتقادات == | == انتقادات == | ||
در مورد [[تعارض]] شهادت شهود جرح با شهود تعدیل، در این ماده اشاره ای نشده‌است و نظریات فقها نیز متفاوت بیان شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=640876|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=حاجی زاده|نام۳=یاسر|نام خانوادگی۳=متولی جعفرآبادی|چاپ=2}}</ref> | در مورد [[تعارض]] شهادت شهود جرح با شهود تعدیل، در این ماده اشاره ای نشده‌است و نظریات فقها نیز متفاوت بیان شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=640876|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=حاجی زاده|نام۳=یاسر|نام خانوادگی۳=متولی جعفرآبادی|چاپ=2}}</ref> | ||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | |||
# برای اثبات یا رد صلاحیت شاهد، ذکر دلایل لازم نیست و گواهی مطلق کفایت می‌کند. | |||
# شاهد باید واجد شرایط شرعی باشد تا گواهی‌اش معتبر شناخته شود. | |||
# شهادت مطلق به تعدیل (صلاحیت) یا جرح (عدم صلاحیت) شاهد کفایت می‌کند. | |||
# علم شاهد به عدالت یا فقدان عدالت لازم است تا بتواند در این موارد شهادت دهد. | |||
# ظاهر نیکو به تنهایی برای احراز عدالت کافی نیست و باید علم به عدالت وجود داشته باشد. | |||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[واکاوی معیارهای فقهی در ارزیابی صلاحیت نامزدهای انتخابات در جمهوری اسلامی ایران]] | * [[واکاوی معیارهای فقهی در ارزیابی صلاحیت نامزدهای انتخابات در جمهوری اسلامی ایران]] | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{مواد قانون مجازات اسلامی}} | {{مواد قانون مجازات اسلامی}} | ||
نسخهٔ ۱۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۱۵
ماده ۱۹۵ قانون مجازات اسلامی:در اثبات جرح یا تعدیل شاهد، ذکر اسباب آن لازم نیست و گواهی مطلق به تعدیل یا جرح، کفایت می‌کند مشروط بر آن که شاهد دارای شرایط شرعی باشد.
تبصره ـ در اثبات یا نفی عدالت، علم شاهد به عدالت یا فقدان آن لازم است و حسن ظاهر به تنهایی برای احراز عدالت کافی نیست.
مواد مرتبط
توضیح واژگان
منظور از «اسباب جرح یا تعدیل»، همان شرایط قانونی شاهد است که وجود آن سبب تعدیل و فقدان آن سبب جرح می‌شود.[۱]
«تعدیل»، گواهی بر عدالت کسی دادن است، گواه یاد شده را شاهد تعدیل یا شاهد تزکیه گویند، واژه تعدیل در برابر «جرح» قرار می‌گیرد.[۲]
«حسن ظاهر» را نیز باید حالتی دانست که در آن افرادی که فرد را می‌شناسند، در پرسش در خصوص وضعیت او، از وی به درستکاری و نیکی یاد کنند و بیان کنند که فعل ناشایست یا زشتی از سوی او ندیده‌اند.[۳]
نکات تفسیری دکترین
در تعدیل، چه عدالت به معنای ملکه باشد و چه حسن ظاهر، نیاز به سابقه شناخت از شاهد وجود دارد اما در جرح لازم نیست که جرح کننده، سابقه شناخت از شاهد یا حشر و نشر با او را داشته باشد، چون وقوع هر گناه کبیره ای کافی است تا شاهد را از عدالت بیندازد.[۴]
سوابق و مستندات فقهی
سوابق و مستندات فقهی
برخی از فقها معتقد به جواز اکتفای حاکم به شهادت شاهد به حسن ظاهر دیگری به دلیل تعبدی می‌باشند.[۵]
برخی از فقهای امامیه عدالت را حسن ظاهر دانسته و اکثر آنان نیز عدالت را ملکه ای نفسانی تعریف کرده‌اند.[۶]
انتقادات
در مورد تعارض شهادت شهود جرح با شهود تعدیل، در این ماده اشاره ای نشده‌است و نظریات فقها نیز متفاوت بیان شده‌است.[۷]
نکات توصیفی هوش مصنوعی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- برای اثبات یا رد صلاحیت شاهد، ذکر دلایل لازم نیست و گواهی مطلق کفایت می‌کند.
- شاهد باید واجد شرایط شرعی باشد تا گواهی‌اش معتبر شناخته شود.
- شهادت مطلق به تعدیل (صلاحیت) یا جرح (عدم صلاحیت) شاهد کفایت می‌کند.
- علم شاهد به عدالت یا فقدان عدالت لازم است تا بتواند در این موارد شهادت دهد.
- ظاهر نیکو به تنهایی برای احراز عدالت کافی نیست و باید علم به عدالت وجود داشته باشد.
مقالات مرتبط
منابع
- ↑ عباس زراعت و حمیدرضا حاجی زاده. ادله اثبات دعوا. چاپ 2. قانون مدار، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1226008
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 115828
- ↑ علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6275016
- ↑ عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 3. فکرسازان، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 484696
- ↑ محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد دوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6275012
- ↑ علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6275020
- ↑ عباس زراعت، حمیدرضا حاجی زاده و یاسر متولی جعفرآبادی. قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. خط سوم، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 640876