ماده ۳۳۳ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Hossein dk (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۳۳۴ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]]}} | *{{زیتونی|[[ماده ۳۳۴ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
==پیشینه== | |||
== مواد مرتبط == | |||
* [[ماده ۳۳۲ قانون مجازات اسلامی]] | |||
* [[ماده ۳۳۴ قانون مجازات اسلامی]] | |||
* [[ماده ۲۴۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۸۰/۱۰/۲۳]] | |||
== پیشینه == | |||
بر اساس تبصره ذیل [[ماده ۲۴۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۸۰/۱۰/۲۳]]، در موارد قسامه با فرض برائت متهم و عدم امکان تشخیص قاتل، [[دیه]] مقتول را باید از بیت المال پرداخت نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=670760|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> | بر اساس تبصره ذیل [[ماده ۲۴۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۸۰/۱۰/۲۳]]، در موارد قسامه با فرض برائت متهم و عدم امکان تشخیص قاتل، [[دیه]] مقتول را باید از بیت المال پرداخت نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=670760|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> | ||
==نکات | == نکات تفسیری دکترین == | ||
گروهی حکم ماده فوق را از حالت [[شرکت در جنایت]] منصرف دانسته‌اند زیرا در صورت وجود لوث در شرکت و اقامه قسامه علیه تمام متهمان، شرکت در جنایت نیز ثابت می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275472|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | گروهی حکم ماده فوق را از حالت [[شرکت در جنایت]] منصرف دانسته‌اند زیرا در صورت وجود لوث در شرکت و اقامه قسامه علیه تمام متهمان، شرکت در جنایت نیز ثابت می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275472|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | ||
== | == سوابق و مستندات فقهی == | ||
===سوابق فقهی=== | === سوابق و مستندات فقهی === | ||
برخی از فقها معتقدند که باید قائل به [[جنبه حصری|حصری بودن]] مصادیق پرداخت دیه از بیت المال در شرع بود و امکان تسری آن به مواردی همچون پرداخت [[دیه اعضا|دیه اعضاء]] وجود ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275476|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | برخی از فقها معتقدند که باید قائل به [[جنبه حصری|حصری بودن]] مصادیق پرداخت دیه از بیت المال در شرع بود و امکان تسری آن به مواردی همچون پرداخت [[دیه اعضا|دیه اعضاء]] وجود ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275476|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | ||
== | |||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | |||
# اگر لوث علیه دو یا چند نفر به صورت مردد ثابت شود، قسامه نیز به همان نحو اقامه می‌شود. | |||
# در صورت اثبات جنایت به صورت مردد، قاضی از متهمان می‌خواهد که بر برائت خود سوگند بخورند. | |||
# اگر تمامی متهمان از سوگند خوردن خودداری کنند، دیه بر ممتنعان ثابت می‌شود. | |||
# در صورتی که برخی از متهمان سوگند بخورند و برخی نخورند، دیه فقط بر آنانی که سوگند نخورده‌اند ثابت می‌شود. | |||
# اگر ممتنعان از سوگند خوردن متعدد باشند، دیه به صورت مساوی میان آن‌ها تقسیم می‌شود. | |||
# اگر تمامی متهمان بر برائت خود سوگند یاد کنند و موضوع قتل باشد، دیه از بیت‌المال پرداخت می‌شود. | |||
# در موارد غیر قتل، اگر تمامی متهمان سوگند یاد کنند، دیه به نسبت مساوی میان آنان تقسیم می‌گردد. | |||
== رویه های قضایی == | |||
* [[رای دادگاه درباره مسئولیت کیفری عابر پیاده در تصادفات رانندگی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۴۰۰۸۹۵)]] | |||
* بر اساس [[نظریه مشورتی]] ۷/۹۵/۱۲۰۷–۱۳۹۵/۵/۲۵، [[مسئول پرداخت دیه|مسئولیت پرداخت دیه]] علی الاصول بر عهده مرتکب جرم می‌باشد و پرداخت دیه از سوی بیت المال را باید امری استثنایی تلقی نمود که محدود به موارد مصرح در قانون است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392/2/1) و نظریه‌های مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه|ترجمه=|جلد=|سال=1396|ناشر=روزنامه رسمی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275464|صفحه=|نام۱=معاونت حقوقی قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref> | * بر اساس [[نظریه مشورتی]] ۷/۹۵/۱۲۰۷–۱۳۹۵/۵/۲۵، [[مسئول پرداخت دیه|مسئولیت پرداخت دیه]] علی الاصول بر عهده مرتکب جرم می‌باشد و پرداخت دیه از سوی بیت المال را باید امری استثنایی تلقی نمود که محدود به موارد مصرح در قانون است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392/2/1) و نظریه‌های مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه|ترجمه=|جلد=|سال=1396|ناشر=روزنامه رسمی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6275464|صفحه=|نام۱=معاونت حقوقی قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref> | ||
| خط ۲۰: | خط ۳۷: | ||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[مسئولیت دولت یا حکومت: تبیین مبانی آن در آموزه های فقه و حقوق کیفری ایران]] | * [[مسئولیت دولت یا حکومت: تبیین مبانی آن در آموزه های فقه و حقوق کیفری ایران]] | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{مواد قانون مجازات اسلامی}} | {{مواد قانون مجازات اسلامی}} | ||
نسخهٔ ۱۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۲۱
ماده ۳۳۳ قانون مجازات اسلامی: اگر لوث علیه دو یا چند نفر به شکل مردد ثابت باشد و قسامه به همین گونه علیه آنان اقامه شود، جنایت بر عهده یکی از چند نفر، به صورت مردد اثبات می‌شود و قاضی از آنان می‌خواهد که بر برائت خود سوگند بخورند. اگر همگی از سوگند خوردن خودداری ورزند یا برخی از آنان سوگند یاد کنند و برخی نکنند، دیه بر ممتنعان ثابت می‌شود. اگر ممتنعان متعدد باشند، پرداخت دیه به نسبت مساوی میان آنان تقسیم می‌شود. اگر همه آنان بر برائت خود سوگند یاد کنند، در خصوص قتل، دیه از بیت المال پرداخت می‌شود و در غیر قتل، دیه به نسبت مساوی میان آنان تقسیم می‌گردد.
مواد مرتبط
- ماده ۳۳۲ قانون مجازات اسلامی
- ماده ۳۳۴ قانون مجازات اسلامی
- ماده ۲۴۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۸۰/۱۰/۲۳
پیشینه
بر اساس تبصره ذیل ماده ۲۴۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۸۰/۱۰/۲۳، در موارد قسامه با فرض برائت متهم و عدم امکان تشخیص قاتل، دیه مقتول را باید از بیت المال پرداخت نمود.[۱]
نکات تفسیری دکترین
گروهی حکم ماده فوق را از حالت شرکت در جنایت منصرف دانسته‌اند زیرا در صورت وجود لوث در شرکت و اقامه قسامه علیه تمام متهمان، شرکت در جنایت نیز ثابت می‌شود.[۲]
سوابق و مستندات فقهی
سوابق و مستندات فقهی
برخی از فقها معتقدند که باید قائل به حصری بودن مصادیق پرداخت دیه از بیت المال در شرع بود و امکان تسری آن به مواردی همچون پرداخت دیه اعضاء وجود ندارد.[۳]
نکات توصیفی هوش مصنوعی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- اگر لوث علیه دو یا چند نفر به صورت مردد ثابت شود، قسامه نیز به همان نحو اقامه می‌شود.
- در صورت اثبات جنایت به صورت مردد، قاضی از متهمان می‌خواهد که بر برائت خود سوگند بخورند.
- اگر تمامی متهمان از سوگند خوردن خودداری کنند، دیه بر ممتنعان ثابت می‌شود.
- در صورتی که برخی از متهمان سوگند بخورند و برخی نخورند، دیه فقط بر آنانی که سوگند نخورده‌اند ثابت می‌شود.
- اگر ممتنعان از سوگند خوردن متعدد باشند، دیه به صورت مساوی میان آن‌ها تقسیم می‌شود.
- اگر تمامی متهمان بر برائت خود سوگند یاد کنند و موضوع قتل باشد، دیه از بیت‌المال پرداخت می‌شود.
- در موارد غیر قتل، اگر تمامی متهمان سوگند یاد کنند، دیه به نسبت مساوی میان آنان تقسیم می‌گردد.
رویه های قضایی
- بر اساس نظریه مشورتی ۷/۹۵/۱۲۰۷–۱۳۹۵/۵/۲۵، مسئولیت پرداخت دیه علی الاصول بر عهده مرتکب جرم می‌باشد و پرداخت دیه از سوی بیت المال را باید امری استثنایی تلقی نمود که محدود به موارد مصرح در قانون است.[۴]
- همچنین بر اساس نظریه شماره ۲۷۸۶/۷_۱۳۷۵/۷/۲۲، تکلیف مدعی علیه به اقامه قسامه منوط به امتناع مدعی از اقامه آن و مطالبه از وی است، لذا در فرض عدم مطالبه مدعی، مدعی علیه تکلیفی در این خصوص ندارد.[۵]
- نظریه شماره 1207/95/7 مورخ 1395/05/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
مقالات مرتبط
منابع
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 670760
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6275472
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6275476
- ↑ قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392/2/1) و نظریه‌های مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه. چاپ 2. روزنامه رسمی، 1396. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6275464
- ↑ محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد دوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6275468