ماده ۴۶۱ قانون مجازات اسلامی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۴۶۱ قانون مجازات اسلامی: هرگاه مجنی ‌علیه در ایامی ‌که کارشناس مورد وثوق برای بازگشت منفعت زایل ‌شده تعیین نموده است فوت نماید و مرتکب، مدعی بازگشت منفعت قبل از وفات بوده و اولیای میت، منکر آن باشند، در صورتی ‌که مرتکب نتواند ادعای خود را ثابت کند، قول اولیاء با سوگند مقدم است و نوبت به اجرای قسامه نمی‌ رسد و چنانچه تنها برخی از اولیاء سوگند بخورند، دیه نسبت به سهم آنان ثابت می‌ شود.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

«کارشناس» شخصی است که به واسطه تخصص و اطلاعات خود، قادر به تسهیل در حکم نزدیک به واقع توسط دادگاه است.[۱]

پیشینه

ماده 459 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370، در این خصوص قابل توجه است.[۲]

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

این ماده را مبتنی بر قاعده البینه علی المدعی و اللیمین علی المنکر دانسته اند، چرا که زوال منفعت در اینجا امری یقینی و بازگشت آن، مشکوک است لذا باید اصل را بر عدم بازگشت منفعت قرار داد و بازگشت آن بر اساس قاعده، نیازمند دلیل است.[۳]

سوابق فقهی

برخی از فقها معتقدند اگر مجنی علیه پیش از گذشت مدتی که شهود برای بازگشت قوه بینایی معین نموده اند فوت کند، دیه بر جانی اول مستقر است.[۴]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 461 قانون مجازات اسلامی

  1. در صورت فوت مجنی‌علیه پیش از بازگشت منفعت زایل‌شده، اولویت با ادعای اولیاء میت است.
  2. اگر مرتکب نتواند بازگشت منفعت را قبل از وفات اثبات کند، ادعای اولیاء با سوگند مقدم است.
  3. برای اثبات ادعای اولیاء، نیازی به اجرای قسامه نیست.
  4. در صورت سوگند خوردن تنها برخی از اولیاء، دیه به نسبت سهم آنان ثابت می‌شود.
  5. کارشناس مورد وثوق زمانی برای بازگشت منفعت زایل‌شده تعیین می‌کند.
  6. ادعای مرتکب نیاز به اثبات دارد؛ در غیر این صورت، قول اولیاء قبول می‌شود.

منابع

  1. علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276240
  2. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276232
  3. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276236
  4. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4160240