ماده ۵۳۴ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۰۱

ماده ۵۳۴ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): هرگاه بر اثر ایجاد مانع یا سببی دو یا چند نفر یا وسیله‌ نقلیه با هم برخورد کنند و به‌ علت برخورد آسیب ببینند و یا کشته شوند، مسبب ضامن است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

این ماده را گروهی از مصادیق حالاتی دانسته اند که تقصیر در آن مفروض پنداشته شده است،^[۱] همچنین گروهی معتقدند این ماده از مصادیق اجتماع طولی سبب و مباشر است که با توجه به اقوی بودن سبب از مباشر، باید او را ضامن دانست،^[۲] حکم این ماده را منصرف به حالتی نموده اند که فعل مسبب، عدوانی بوده و خود مصدومان نیز مرتکب تقصیری نشده باشند، لذا اگر سبب، عدوانی نباشد، مسئولیتی برای او متصور نیست،^[۳] موضوع این ماده، گروهی از مصادیق اجتماع سبب و مباشر دانسته اند،^[۴] لزوم عدوانی بودن سبب در این ماده مورد تاکید برخی از حقوقدانان قرار گرفته است.^[۵]

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

برخی از فقها معتقدند چنانچه دو نفر در چاه افتند و هر کدام از آنان به موجب برخورد با دیگری فوت کند، حفر کننده چاه را باید مسئول حادثه دانست،^[۶] مشروط بر این که سبب اقوی از مباشر باشد.^[۷]

مصادیق و نمونه ها

چنانچه ترمز نابجا یا بی رویه یک اتومبیل، موجب برخورد چند وسیله نقلیه به یکدیگر شود، اگر این برخورد ناشی از تقصیر اتومبیل اول و ترمز های نابجای آن باشد، باید او را مسئول دانست.^[۸]

مقالات مرتبط

منابع

↑ ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی وقایع حقوقی (مسئولیت مدنی). چاپ 8. شرکت سهامی انتشار، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2574780
↑ علی نجفی توانا و ایوب میلکی. حقوق جزای عمومی (تحلیلی انتقادی تطبیقی) (جلد اول). چاپ 1. جتگل، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5288460
↑ سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1424868
↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712672
↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش دیات). چاپ 4. ققنوس، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2583228
↑ محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4165792
↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش دیات). چاپ 4. ققنوس، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2583232
↑ ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی وقایع حقوقی (مسئولیت مدنی). چاپ 8. شرکت سهامی انتشار، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2575084

[1] ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی وقایع حقوقی (مسئولیت مدنی). چاپ 8. شرکت سهامی انتشار، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2574780

[2] علی نجفی توانا و ایوب میلکی. حقوق جزای عمومی (تحلیلی انتقادی تطبیقی) (جلد اول). چاپ 1. جتگل، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5288460

[3] سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1424868

[4] عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712672

[5] عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش دیات). چاپ 4. ققنوس، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2583228

[6] محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4165792

[7] عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش دیات). چاپ 4. ققنوس، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2583232

[8] ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی وقایع حقوقی (مسئولیت مدنی). چاپ 8. شرکت سهامی انتشار، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2575084

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-هرگاه بر اثر ایجاد مانع یا سببی دو یا چند نفر یا وسیله‌ نقلیه با هم برخورد کنند و به‌ علت برخورد آسیب ببینند و یا کشته شوند، مسبب ضامن است.
+'''ماده ۵۳۴ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)''': هرگاه بر اثر ایجاد مانع یا [[تسبیب|سببی]] دو یا چند نفر یا [[وسیله‌ نقلیه]] با هم برخورد کنند و به‌ علت برخورد [[آسیب]] ببینند و یا [[قتل|کشته شوند]]، مسبب [[مسئولیت کیفری|ضامن]] است.
+*{{زیتونی|[[ماده ۵۳۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده قبلی]]}}
+*{{زیتونی|[[ماده ۵۳۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده بعدی]]}}
+== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
+این ماده را گروهی از مصادیق حالاتی دانسته اند که [[تقصیر]] در آن مفروض پنداشته شده است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی وقایع حقوقی (مسئولیت مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2574780|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=8}}</ref> همچنین گروهی معتقدند این ماده از مصادیق [[اجتماع سبب و مباشر|اجتماع طولی سبب و مباشر]] است که با توجه به [[سبب اقوی از مباشر|اقوی بودن سبب از مباشر]]، باید او را ضامن دانست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (تحلیلی انتقادی تطبیقی) (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جتگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5288460|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=نجفی توانا|نام۲=ایوب|نام خانوادگی۲=میلکی|چاپ=1}}</ref> حکم این ماده را منصرف به حالتی نموده اند که فعل مسبب، [[عدوان|عدوانی]] بوده و خود [[صدمه|مصدومان]] نیز مرتکب تقصیری نشده باشند، لذا اگر سبب، عدوانی نباشد، مسئولیتی برای او متصور نیست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادستان و میثاق عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1424868|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=حجتی|نام۲=مجتبی|نام خانوادگی۲=باری|چاپ=1}}</ref> موضوع این ماده، گروهی از مصادیق اجتماع سبب و مباشر دانسته اند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712672|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> لزوم عدوانی بودن سبب در این ماده مورد تاکید برخی از حقوقدانان قرار گرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2583228|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
-== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
+== مطالعات فقهی ==
-این ماده را گروهی از مصادیق حالاتی دانسته اند که تقصیر در آن مفروض پنداشته شده است.2574780 همچنین گروهی معتقدند این ماده از مصادیق اجتماع طولی سبب و مباشر است که با توجه به اقوی بودن سبب از مباشر، باید او را ضامن دانست.5288460 حکم این ماده را منصرف به حالتی نموده اند که فعل مسبب عدوانی بوده و خود مصدومان نیز مرتکب تقصیری نشده باشند. لذا اگر سبب عدوانی نباشد، مسئولیتی برای او متصور نیست.1424868موضوع این ماده گروهی از مصادیق اجتماع سبب و مباشر دانسته اند.712672 لزوم عدوانی بودن سبب در این ماده مورد تاکید پاره ای از حقوقدانان قرار گرفته است.2583228
-== سوابق فقهی ==
+=== سوابق فقهی ===
-برخی از فقها معتقدند چنانچه دو نفر در چاه افتند و هر کدام از آنان به موجب برخورد با دیگری فوت کند، حفر کننده چاه را باید مسئول حادثه دانست.4165792 مشروط بر این که [[سبب اقوی از مباشر]] باشد.2583232
+برخی از فقها معتقدند چنانچه دو نفر در چاه افتند و هر کدام از آنان به موجب برخورد با دیگری فوت کند، حفر کننده چاه را باید مسئول حادثه دانست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4165792|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=کارخیران|چاپ=1}}</ref> مشروط بر این که سبب اقوی از مباشر باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2583232|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
 == مصادیق و نمونه ها ==
-چنانچه ترمز نابجای یا بی رویه یک اتومبیل، موجب برخورد چند وسیله نقلیه به یکدیگر شود، اگر این برخورد ناشی از تقصیر اتومبیل اول و ترمز های نابجای آن باشد، باید او را مسئول دانست.2575084
+چنانچه ترمز نابجا یا بی رویه یک اتومبیل، موجب برخورد چند وسیله نقلیه به یکدیگر شود، اگر این برخورد ناشی از تقصیر اتومبیل اول و ترمز های نابجای آن باشد، باید او را مسئول دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی وقایع حقوقی (مسئولیت مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2575084|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=8}}</ref>
+== مقالات مرتبط ==
+* [[تحلیل جرم جعل مفادی]]
+* [[نظریه «آخرین فرصت اجتناب از ضرر» در حقوق ایران؛ با نگاهی به کامن لا و نظام فقهی]]
-[[رده:رفرنس]]
+== منابع ==
+{{پانویس}}
+{{مواد قانون مجازات اسلامی}}
 [[رده:دیات]]
+[[رده:موجبات ضمان]]
+[[رده:اجتماع سبب و مباشر]]
+[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]]