ماده ۱۵۳ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
هر کس در حال خواب، بیهوشی و مانند آنها، مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب می شود مجازات نمی گردد مگر این که شخص با علم به این که در حال خواب یا بیهوشی مرتکب جرم می شود، عمداً بخوابد و یا خود را بیهوش کند. | '''ماده ۱۵۳ قانون مجازات اسلامی''': هر کس در حال خواب، بیهوشی و مانند آنها، مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب می شود مجازات نمی گردد مگر این که شخص با [[علم]] به این که در حال خواب یا بیهوشی مرتکب جرم می شود، [[عمد|عمداً]] بخوابد و یا خود را بیهوش کند. | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۱۵۲ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده قبلی]]}} | |||
*{{زیتونی|[[ماده ۱۵۴ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]]}} | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
افراد خواب و بیهوش در صورت ارتکاب جرم هرچند از مجازات [[معافیت از مجازات|معاف]] میشوند اما مانند [[ | افراد خواب و بیهوش در صورت ارتکاب جرم هرچند از مجازات [[معافیت از مجازات|معاف]] میشوند اما مانند [[صغر|کودک]] و [[جنون|دیوانه]] از [[مسئولیت مدنی|مسئولیت های مدنی]] و نظایر آن معاف نخواهند شد<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اندیشه های حقوقی (مفاهیم بنیادین حقوق مدنی و جزایی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=679160|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=1}}</ref>بنابراین اگر در این مورد، فرد مرتکب [[قتل]] شود تنها واکنش در مقابل او [[دیه]] است و [[قصاص]] و [[تعزیر]] منتفی میشود<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=350212|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref> و یکی از توجیهات برای [[عدم مسئولیت کیفری شخص خواب|عدم مسئولیت شخص خواب]] آن است که وی [[تسبیب|سبب]] قلمداد شده و سبب در حالتی مسئول است که مرتکب [[تقصیر]] شده باشد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=711012|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> با این وجود، اگر شخص بداند که در خواب و بیهوشی مرتکب جرم میشود و عمدا بخوابد یا خود را بیهوش کند، مسئول [[نتیجه جرم|نتیجه مجرمانه]] رفتار خود میباشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4160012|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref> | ||
== مطالعات فقهی == | == مطالعات فقهی == | ||
| خط ۸: | خط ۹: | ||
=== مستندات فقهی === | === مستندات فقهی === | ||
مهمترین مستند شرعی در فقدان مسئولیت کیفری شخص خواب، حدیث نبوی پیامبر است که میفرماید: قلم تکلیف از سه گروه برداشته شده است و یکی از آن سه مورد در مورد فرد خواب است تا زمانی که از خواب بیدار شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=350148|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref> | مهمترین مستند شرعی در فقدان مسئولیت کیفری شخص خواب، حدیث نبوی پیامبر است که میفرماید: قلم تکلیف از سه گروه برداشته شده است و یکی از آن سه مورد در مورد فرد خواب است تا زمانی که از خواب بیدار شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=350148|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref> | ||
== رویه قضایی == | |||
به موجب [[رأی اصراری]] [[دیوان عالی کشور]] به شماره 140_1368/11/10 معمولاً آثار خواب پیش از آنکه از راننده سلب اختیار کند، بر او ظاهر می شود لذا ادامه رانندگی با وجود علائم خواب نوعی [[بی احتیاطی]] و [[تفریط]] است و [[موانع مسئولیت کیفری|رافع مسئولیت کیفری]] نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد اول) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6279940|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=کارخیران|چاپ=1}}</ref> | |||
== مقالات مرتبط == | |||
* [[جایگاه علم به قانون در رابطه با ارکان جرم]] | |||
* [[تفاوت علل موجهه جرم با علل رافع مسئولیت کیفری و آثار آن در حقوق بین الملل کیفری]] | |||
* [[بررسی ارزش اثباتی شهادت زنان و حکمت آن]] | |||
* [[احراز مفهوم مسلوب‌الاردگی در نظام حقوق کیفری ایران و انگلستان]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{مواد قانون مجازات اسلامی}} | |||
[[رده:موانع مسئولیت کیفری]] | [[رده:موانع مسئولیت کیفری]] | ||
[[رده:ارتکاب جرم در حالت خواب، بیهوشی و ...]] | [[رده:ارتکاب جرم در حالت خواب، بیهوشی و ...]] | ||
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]] | |||
[[رده:کلیات]] | |||
[[رده:شرایط و موانع مسئولیت کیفری]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۴۷
ماده ۱۵۳ قانون مجازات اسلامی: هر کس در حال خواب، بیهوشی و مانند آنها، مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب می شود مجازات نمی گردد مگر این که شخص با علم به این که در حال خواب یا بیهوشی مرتکب جرم می شود، عمداً بخوابد و یا خود را بیهوش کند.
نکات توضیحی تفسیری دکترین
افراد خواب و بیهوش در صورت ارتکاب جرم هرچند از مجازات معاف میشوند اما مانند کودک و دیوانه از مسئولیت های مدنی و نظایر آن معاف نخواهند شد[۱]بنابراین اگر در این مورد، فرد مرتکب قتل شود تنها واکنش در مقابل او دیه است و قصاص و تعزیر منتفی میشود[۲] و یکی از توجیهات برای عدم مسئولیت شخص خواب آن است که وی سبب قلمداد شده و سبب در حالتی مسئول است که مرتکب تقصیر شده باشد،[۳] با این وجود، اگر شخص بداند که در خواب و بیهوشی مرتکب جرم میشود و عمدا بخوابد یا خود را بیهوش کند، مسئول نتیجه مجرمانه رفتار خود میباشند.[۴]
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
مهمترین مستند شرعی در فقدان مسئولیت کیفری شخص خواب، حدیث نبوی پیامبر است که میفرماید: قلم تکلیف از سه گروه برداشته شده است و یکی از آن سه مورد در مورد فرد خواب است تا زمانی که از خواب بیدار شود.[۵]
رویه قضایی
به موجب رأی اصراری دیوان عالی کشور به شماره 140_1368/11/10 معمولاً آثار خواب پیش از آنکه از راننده سلب اختیار کند، بر او ظاهر می شود لذا ادامه رانندگی با وجود علائم خواب نوعی بی احتیاطی و تفریط است و رافع مسئولیت کیفری نیست.[۶]
مقالات مرتبط
- جایگاه علم به قانون در رابطه با ارکان جرم
- تفاوت علل موجهه جرم با علل رافع مسئولیت کیفری و آثار آن در حقوق بین الملل کیفری
- بررسی ارزش اثباتی شهادت زنان و حکمت آن
- احراز مفهوم مسلوب‌الاردگی در نظام حقوق کیفری ایران و انگلستان
منابع
- ↑ ابوالقاسم گرجی. اندیشه های حقوقی (مفاهیم بنیادین حقوق مدنی و جزایی). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 679160
- ↑ حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات). چاپ 5. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 350212
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 711012
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4160012
- ↑ حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات). چاپ 5. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 350148
- ↑ محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد اول) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق). چاپ 1. راه نوین، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6279940