ماده ۸۸ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز (removed Category:زمانی using HotCat) |
(رویه های قضایی) |
||
| (۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
درباره اطفال و نوجوانانی که مرتکب جرایم تعزیری می شوند و سن آن ها در زمان ارتکاب، نه تا پانزده سال تمام شمسی است حسب مورد، دادگاه یکی از تصمیمات زیر را اتخاذ می کند: | '''ماده ۸۸ قانون مجازات اسلامی''': درباره [[طفل|اطفال]] و [[نوجوان|نوجوانانی]] که مرتکب [[تعزیر|جرایم تعزیری]] می شوند و سن آن ها در زمان ارتکاب، نه تا پانزده سال تمام شمسی است حسب مورد، دادگاه یکی از تصمیمات زیر را اتخاذ می کند: | ||
الف ـ تسلیم به والدین یا اولیاء یا سرپرست قانونی با أخذ تعهد به تأدیب و تربیت و مواظبت در حسن اخلاق طفل یا نوجوان | الف ـ تسلیم به والدین یا [[ولی|اولیاء]] یا [[سرپرست قانونی]] با أخذ [[تعهد]] به تأدیب و تربیت و مواظبت در حسن اخلاق طفل یا نوجوان | ||
تبصره ـ هرگاه دادگاه مصلحت بداند می تواند حسب مورد از اشخاص مذکور در این بند تعهد به انجام اموری از قبیل موارد ذیل و اعلام نتیجه به دادگاه در مهلت مقرر را نیز أخذ نماید: | تبصره ـ هرگاه دادگاه مصلحت بداند می تواند حسب مورد از اشخاص مذکور در این بند تعهد به انجام اموری از قبیل موارد ذیل و اعلام نتیجه به دادگاه در مهلت مقرر را نیز أخذ نماید: | ||
1 ـ معرفی طفل یا نوجوان به مددکار اجتماعی یا روانشناس و دیگر متخصصان و همکاری با آنان | 1 ـ معرفی طفل یا نوجوان به [[مددکار اجتماعی]] یا روانشناس و دیگر متخصصان و همکاری با آنان | ||
2 ـ فرستادن طفل یا نوجوان به یک مؤسسه آموزشی و فرهنگی به منظور تحصیل یا حرفه آموزی | 2 ـ فرستادن طفل یا نوجوان به یک مؤسسه آموزشی و فرهنگی به منظور تحصیل یا حرفه آموزی | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
5 ـ جلوگیری از رفت و آمد طفل یا نوجوان به محل های معین | 5 ـ جلوگیری از رفت و آمد طفل یا نوجوان به محل های معین | ||
ب ـ تسلیم به اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگری که دادگاه به مصلحت طفل یا نوجوان بداند با الزام به انجام دستورهای مذکور در بند (الف) در صورت عدم صلاحیت والدین، اولیاء یا سرپرست قانونی طفل یا نوجوان و یا عدم دسترسی به آن ها با رعایت مقررات ماده (١١٧٣) قانون مدنی | ب ـ تسلیم به [[شخص حقیقی|اشخاص حقیقی]] یا [[شخص حقوقی|حقوقی]] دیگری که دادگاه به مصلحت طفل یا نوجوان بداند با الزام به انجام دستورهای مذکور در بند (الف) در صورت عدم صلاحیت والدین، اولیاء یا سرپرست قانونی طفل یا نوجوان و یا عدم دسترسی به آن ها با رعایت مقررات [[ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی|ماده (١١٧٣) قانون مدنی]] | ||
تبصره ـ تسلیم طفل به اشخاص واجد صلاحیت منوط به قبول آنان است. | تبصره ـ تسلیم طفل به اشخاص واجد صلاحیت منوط به قبول آنان است. | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
پ ـ نصیحت به وسیله قاضی دادگاه | پ ـ نصیحت به وسیله قاضی دادگاه | ||
ت ـ اخطار و تذکر و یا أخذ تعهد کتبی به عدم تکرار جرم | ت ـ اخطار و تذکر و یا أخذ تعهد کتبی به عدم [[تکرار جرم]] | ||
ث ـ نگهداری در کانون اصلاح و تربیت از سه ماه تا یک سال در مورد جرایم تعزیری درجه یک تا پنج | ث ـ نگهداری در [[کانون اصلاح و تربیت]] از سه ماه تا یک سال در مورد جرایم تعزیری درجه یک تا پنج | ||
تبصره 1 ـ تصمیمات مذکور در بندهای (ت) و (ث) فقط درباره اطفال و نوجوانان دوازده تا پانزده سال قابل اجراء است. اعمال مقررات بند (ث) در مورد اطفال و نوجوانانی که جرایم موجب تعزیر درجه یک تا پنج را مرتکب شده اند، الزامی است. | تبصره 1 ـ تصمیمات مذکور در بندهای (ت) و (ث) فقط درباره اطفال و نوجوانان دوازده تا پانزده سال قابل اجراء است. اعمال مقررات بند (ث) در مورد اطفال و نوجوانانی که جرایم موجب تعزیر درجه یک تا پنج را مرتکب شده اند، الزامی است. | ||
تبصره 2 ـ هرگاه نابالغ مرتکب یکی از جرایم موجب حد یا قصاص گردد در صورتی که از دوازده تا پانزده سال قمری داشته باشد به یکی از اقدامات مقرر در بندهای (ت) و یا (ث) محکوم می شود و در غیر این صورت یکی از اقدامات مقرر در بندهای (الف) تا (پ) این ماده در مورد آن ها اتخاذ می گردد. | تبصره 2 ـ هرگاه نابالغ مرتکب یکی از جرایم موجب [[حدود|حد]] یا [[قصاص]] گردد در صورتی که از دوازده تا پانزده سال قمری داشته باشد به یکی از اقدامات مقرر در بندهای (ت) و یا (ث) محکوم می شود و در غیر این صورت یکی از اقدامات مقرر در بندهای (الف) تا (پ) این ماده در مورد آن ها اتخاذ می گردد. | ||
تبصره 3 ـ در مورد تصمیمات مورد اشاره در بندهای (الف) و (ب) این ماده، دادگاه اطفال و نوجوانان می تواند با توجه به تحقیقات به عمل آمده و همچنین گزارش های مددکاران اجتماعی از وضع طفل یا نوجوان و رفتار او، هر چند بار که مصلحت طفل یا نوجوان اقتضاء کند در تصمیم خود تجدیدنظر نماید. | تبصره 3 ـ در مورد تصمیمات مورد اشاره در بندهای (الف) و (ب) این ماده، [[دادگاه اطفال و نوجوانان]] می تواند با توجه به تحقیقات به عمل آمده و همچنین گزارش های مددکاران اجتماعی از وضع طفل یا نوجوان و رفتار او، هر چند بار که مصلحت طفل یا نوجوان اقتضاء کند در تصمیم خود [[تجدیدنظر]] نماید. | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۸۷ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده قبلی]]}} | |||
*{{زیتونی|[[ماده ۸۹ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]]}} | |||
== توضیح واژگان == | |||
منظور از «نوجوان»، شخصی است که به [[سن بلوغ]] رسیده و زیر 18 سال سن دارد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4336652|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=مصدق|چاپ=4}}</ref> بنابراین دختران 9 تا 18 سال و پسران 15 تا 18 سال، نوجوان محسوب میشوند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4336664|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=مصدق|چاپ=4}}</ref>همچنین مقصود از «نابالغ»، شخص حقیقی است که 12 الی 15 سال تمام قمری دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6276780|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref> | |||
در خصوص اصطلاح «مددکاری اجتماعی»، باید آن را نوعی خدمت حرفه ای مبتنی بر دانش و مهارت هایی دانست که در راستای کمک به افراد و گروه ها یا جامعه و با هدف بدست آوردن استقلال و رضایت شخصی و اجتماعی به کار می رود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6276788|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref> | |||
در خصوص اصطلاح | |||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
سابقاً قانونگذار | سابقاً قانونگذار در [[ماده 49 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370]] اطفال را مبرا از [[مسئولیت کیفری]] میدانست، همچنین در تبصره این ماده بیان شده بود که منظور از طفل کسی است که به سن بلوغ نرسیده است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3804028|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
باید تاکید نمود که ماده | باید تاکید نمود که ماده فوق، شامل حدود، قصاص و [[دیات]] نبوده و فقط جرایم تعزیری را در بر میگیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6276772|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref> از همین رو قانونگذار سال شمسی را ملاک خود در این ماده قرار داده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6276776|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref>قانونگذار در این ماده، اطفال و نوجوانان را به دو دسته 9 تا 15 سال و 15 تا 18 سال تقسیم نموده و برای هر یک [[اقدامات تأمینی و تربیتی|اقدامات تامینی]] و مجازات های خاصی را تعیین کرده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3804092|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> به نظر میرسد بخش اول تبصره دو، صرفا راجع به پسران میباشد، لکن قسمت دوم، دخترانی را که به سن بلوغ نرسیده اند و پسران کمتر از دوازده سال قمری را در بر می گیرد<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (جلد دوم) (مسئولیت کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6232228|صفحه=|نام۱=میرمحمد|نام خانوادگی۱=صادقی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4336848|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=مصدق|چاپ=4}}</ref> | ||
== رویه های قضائی == | |||
[[اداره حقوقی قوه قضائیه]] در [[نظریه مشورتی]] شماره 10/97/1002 مورخ 1392/06/02، در خصوص اجرای [[مجازات ها و اقدامات تأمینی و تربیتی اطفال و نوجوانان|مجازات ها و اقدامات تامینی و تربیتی اطفال و نوجوانان]] (فصل 10 قانون مجازات اسلامی) در [[جرایم مواد مخدر|جرائم مواد مخدر]] ارتکابی توسط اشخاص زیر 18 سال بیان داشته: نظر به اینکه راجع به مجازات و اقدامات تامینی تربیتی اطفال و نوجوانان در قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر حکم خاصی وجود ندارد، لذا مشمول عمومات قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4337248|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=مصدق|چاپ=4}}</ref> | |||
* [[نظریه شماره 7/1400/349 مورخ 1400/10/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مجازات‌های تکمیلی اطفال و نوجوانان]] | |||
* [[رای دادگاه درباره آراء قطعی صادره از دادگاه اطفال و نوجوانان (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۵۰۰۰۷۱۶)]] | |||
* [[نظریه شماره 7/99/1989 مورخ 1400/02/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه|نظریه شماره 7/99/1989 مورخ 1400/02/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره قالب تصمیم دادگاه در جرایم تعزیری افراد بین نه تا پانزده سال]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره علم قاضی]] | |||
* [[نظریه شماره 7/1401/1206 مورخ 1401/12/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه در مورد احضار و تذکر و یا اخذ تعهد کتبی از اطفال نسبت به عدم تکرار جرم]] | |||
== مقالات مرتبط == | |||
* [[عوامل خطر و راهکارهای حمایتی از کودکان در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب 1399]] | |||
[[ | * [[مداخلات زودرس در سیاست جنایی ایران، انگلستان و آمریکا]] | ||
* [[بررسی آرای حضوری و غیابی صادره از دادگاه اطفال و نوجوانان: رفع ابهامات]] | |||
* [[ضرورت همسویی مجلس شورای اسلامی با تعهدات بین المللی دولت در مقابله با جرایم مرتبط با مواد مخدر و روان گردان]] | |||
* [[قوانین و مقررات کیفری ایران در قبال اطفال و نوجوانان بزهکار: حال و آینده]] | |||
* [[گسترة دفاع جنون در حقوق کیفری ایران و آمریکا]] | |||
* [[علل تکرار جرم در مددجویان کانون اصلاح و تربیت]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس }} | {{پانویس }} | ||
{{مواد قانون مجازات اسلامی}} | |||
[[رده:مجازات ها و اقدامات تأمینی و تربیتی اطفال و نوجوانان]] | |||
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]] | |||
[[رده:کلیات]] | |||
[[رده:مجازات‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی اطفال و نوجوانان]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۳۴
ماده ۸۸ قانون مجازات اسلامی: درباره اطفال و نوجوانانی که مرتکب جرایم تعزیری می شوند و سن آن ها در زمان ارتکاب، نه تا پانزده سال تمام شمسی است حسب مورد، دادگاه یکی از تصمیمات زیر را اتخاذ می کند:
الف ـ تسلیم به والدین یا اولیاء یا سرپرست قانونی با أخذ تعهد به تأدیب و تربیت و مواظبت در حسن اخلاق طفل یا نوجوان
تبصره ـ هرگاه دادگاه مصلحت بداند می تواند حسب مورد از اشخاص مذکور در این بند تعهد به انجام اموری از قبیل موارد ذیل و اعلام نتیجه به دادگاه در مهلت مقرر را نیز أخذ نماید:
1 ـ معرفی طفل یا نوجوان به مددکار اجتماعی یا روانشناس و دیگر متخصصان و همکاری با آنان
2 ـ فرستادن طفل یا نوجوان به یک مؤسسه آموزشی و فرهنگی به منظور تحصیل یا حرفه آموزی
3 ـ اقدام لازم جهت درمان یا ترک اعتیاد طفل یا نوجوان تحت نظر پزشک
4 ـ جلوگیری از معاشرت و ارتباط مضر طفل یا نوجوان با اشخاص به تشخیص دادگاه
5 ـ جلوگیری از رفت و آمد طفل یا نوجوان به محل های معین
ب ـ تسلیم به اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگری که دادگاه به مصلحت طفل یا نوجوان بداند با الزام به انجام دستورهای مذکور در بند (الف) در صورت عدم صلاحیت والدین، اولیاء یا سرپرست قانونی طفل یا نوجوان و یا عدم دسترسی به آن ها با رعایت مقررات ماده (١١٧٣) قانون مدنی
تبصره ـ تسلیم طفل به اشخاص واجد صلاحیت منوط به قبول آنان است.
پ ـ نصیحت به وسیله قاضی دادگاه
ت ـ اخطار و تذکر و یا أخذ تعهد کتبی به عدم تکرار جرم
ث ـ نگهداری در کانون اصلاح و تربیت از سه ماه تا یک سال در مورد جرایم تعزیری درجه یک تا پنج
تبصره 1 ـ تصمیمات مذکور در بندهای (ت) و (ث) فقط درباره اطفال و نوجوانان دوازده تا پانزده سال قابل اجراء است. اعمال مقررات بند (ث) در مورد اطفال و نوجوانانی که جرایم موجب تعزیر درجه یک تا پنج را مرتکب شده اند، الزامی است.
تبصره 2 ـ هرگاه نابالغ مرتکب یکی از جرایم موجب حد یا قصاص گردد در صورتی که از دوازده تا پانزده سال قمری داشته باشد به یکی از اقدامات مقرر در بندهای (ت) و یا (ث) محکوم می شود و در غیر این صورت یکی از اقدامات مقرر در بندهای (الف) تا (پ) این ماده در مورد آن ها اتخاذ می گردد.
تبصره 3 ـ در مورد تصمیمات مورد اشاره در بندهای (الف) و (ب) این ماده، دادگاه اطفال و نوجوانان می تواند با توجه به تحقیقات به عمل آمده و همچنین گزارش های مددکاران اجتماعی از وضع طفل یا نوجوان و رفتار او، هر چند بار که مصلحت طفل یا نوجوان اقتضاء کند در تصمیم خود تجدیدنظر نماید.
توضیح واژگان
منظور از «نوجوان»، شخصی است که به سن بلوغ رسیده و زیر 18 سال سن دارد،[۱] بنابراین دختران 9 تا 18 سال و پسران 15 تا 18 سال، نوجوان محسوب میشوند.[۲]همچنین مقصود از «نابالغ»، شخص حقیقی است که 12 الی 15 سال تمام قمری دارد.[۳]
در خصوص اصطلاح «مددکاری اجتماعی»، باید آن را نوعی خدمت حرفه ای مبتنی بر دانش و مهارت هایی دانست که در راستای کمک به افراد و گروه ها یا جامعه و با هدف بدست آوردن استقلال و رضایت شخصی و اجتماعی به کار می رود.[۴]
پیشینه
سابقاً قانونگذار در ماده 49 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 اطفال را مبرا از مسئولیت کیفری میدانست، همچنین در تبصره این ماده بیان شده بود که منظور از طفل کسی است که به سن بلوغ نرسیده است. [۵]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
باید تاکید نمود که ماده فوق، شامل حدود، قصاص و دیات نبوده و فقط جرایم تعزیری را در بر میگیرد.[۶] از همین رو قانونگذار سال شمسی را ملاک خود در این ماده قرار داده است.[۷]قانونگذار در این ماده، اطفال و نوجوانان را به دو دسته 9 تا 15 سال و 15 تا 18 سال تقسیم نموده و برای هر یک اقدامات تامینی و مجازات های خاصی را تعیین کرده است.[۸] به نظر میرسد بخش اول تبصره دو، صرفا راجع به پسران میباشد، لکن قسمت دوم، دخترانی را که به سن بلوغ نرسیده اند و پسران کمتر از دوازده سال قمری را در بر می گیرد[۹][۱۰]
رویه های قضائی
اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه مشورتی شماره 10/97/1002 مورخ 1392/06/02، در خصوص اجرای مجازات ها و اقدامات تامینی و تربیتی اطفال و نوجوانان (فصل 10 قانون مجازات اسلامی) در جرائم مواد مخدر ارتکابی توسط اشخاص زیر 18 سال بیان داشته: نظر به اینکه راجع به مجازات و اقدامات تامینی تربیتی اطفال و نوجوانان در قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر حکم خاصی وجود ندارد، لذا مشمول عمومات قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 می باشد.[۱۱]
- نظریه شماره 7/1400/349 مورخ 1400/10/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مجازات‌های تکمیلی اطفال و نوجوانان
- رای دادگاه درباره آراء قطعی صادره از دادگاه اطفال و نوجوانان (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۵۰۰۰۷۱۶)
- نظریه شماره 7/99/1989 مورخ 1400/02/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره قالب تصمیم دادگاه در جرایم تعزیری افراد بین نه تا پانزده سال
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره علم قاضی
- نظریه شماره 7/1401/1206 مورخ 1401/12/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه در مورد احضار و تذکر و یا اخذ تعهد کتبی از اطفال نسبت به عدم تکرار جرم
مقالات مرتبط
- عوامل خطر و راهکارهای حمایتی از کودکان در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب 1399
- مداخلات زودرس در سیاست جنایی ایران، انگلستان و آمریکا
- بررسی آرای حضوری و غیابی صادره از دادگاه اطفال و نوجوانان: رفع ابهامات
- ضرورت همسویی مجلس شورای اسلامی با تعهدات بین المللی دولت در مقابله با جرایم مرتبط با مواد مخدر و روان گردان
- قوانین و مقررات کیفری ایران در قبال اطفال و نوجوانان بزهکار: حال و آینده
- گسترة دفاع جنون در حقوق کیفری ایران و آمریکا
- علل تکرار جرم در مددجویان کانون اصلاح و تربیت
منابع
- ↑ محمد مصدق. شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم). چاپ 4. جنگل، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4336652
- ↑ محمد مصدق. شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم). چاپ 4. جنگل، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4336664
- ↑ علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276780
- ↑ علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276788
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3804028
- ↑ علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276772
- ↑ علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276776
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3804092
- ↑ میرمحمد صادقی. حقوق جزای عمومی (جلد دوم) (مسئولیت کیفری). چاپ 1. دادگستر، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6232228
- ↑ محمد مصدق. شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم). چاپ 4. جنگل، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4336848
- ↑ محمد مصدق. شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم). چاپ 4. جنگل، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4337248