ماده ۲۶۳ قانون مجازات اسلامی

ماده ۲۶۳ قانون مجازات اسلامی: هرگاه متهم به سب، ادعاء نماید که اظهارات وی از روی اکراه، غفلت، سهو یا در حالت مستی یا غضب یا سبق لسان یا بدون توجه به معانی کلمات یا نقل قول از دیگری بوده‌است ساب النّبی محسوب نمی‌شود.

تبصره ـ هرگاه سب در حالت مستی یا غضب یا به نقل از دیگری باشد و صدق اهانت کند موجب تعزیر تا هفتاد و چهار ضربه شلاق است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات تفسیری دکترین

در اینجا گفتنی است که اگر مثلاً کسی بگوید امام علی نفهمیده یا اشتباه کرده‌است و منظورش بدگویی و تحقیر آن حضرت باشد اهانت است، ولی اگر آن حضرت در نظر شخص محترم باشد اما به دلیل عدم شناخت یا ضعف عقیده اینگونه تصور کند که آن حضرت نیز مانند مجتهدین خطا و اشتباه داشته‌اند یا تغییر زمان مقتضی آن است که روش آن حضرت را برای این دوره الگو قرار ندهیم، اهانت محسوب نمی‌شود.

عده ای اهمیت ماده فوق را از آن لحاظ می‌دانند که به موجب آن قلمروی موانع مسئولیت کیفری وسیع تر شده و مواردی نظیر غضب، سبق لسان و بی‌توجهی به معانی کلمات و … نیز به عنوان مانع مسئولیت کیفری در این مورد خاص در نظر گرفته شده‌اند. گروهی بر این باورند که به دلیل به نفع متهم بودن این موارد، شاید بتوان آن‌ها را به صورت قانونی به دیگر عوامل رافع مسئولیت کیفری نیز تسری داد. برخی معتقدند باید از این ماده چنین نتیجه گرفت که صرف ادعای فرد به این که سب نبی در شرایط مقرر در این ماده رخ داده‌است، برای سقوط اعدام کافی است و لذا باید احتمال صدق گفتار مدعی را مفروض پنداشت.

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

مستند فقهی این ماده را پاره ای از روایات دانسته‌اند.

مواد مرتبط

• ماده ۲۶۲ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۲۶۴ قانون مجازات اسلامی

ماده ۲۶ قانون مطبوعات (مصوب1364) ماده ۵۱۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. اگر متهم ادعا کند که اظهاراتش از روی اکراه بوده، ساب‌النّبی محسوب نمی‌شود.
2. اظهارات ناشی از غفلت، سهو، یا بی‌توجهی به معانی کلمات، ساب‌النّبی محسوب نمی‌شود.
3. اظهارات در حالت مستی یا غضب و بدون قصد توهین، ساب‌النّبی محسوب نمی‌شود.
4. اگر اظهارات به صورت نقل قول از دیگری باشد و قصد توهین نداشته باشد، ساب‌النّبی محسوب نمی‌شود.
5. اگر اظهارات در حالت مستی یا غضب یا به نقل از دیگری باشد و صدق اهانت کند، می‌تواند موجب تعزیر شود.
6. تعزیر برای توهین در حالت مستی یا غضب یا نقل قول از دیگری می‌تواند تا هفتاد و چهار ضربه شلاق باشد.

مقالات مرتبط

شبهه موضوع قاعده درأ در حقوق ایران