ماده ۱۹۸ قانون مجازات اسلامی

ماده ۱۹۸ قانون مجازات اسلامی:رجوع از شهادت شرعی، قبل از اجرای مجازات موجب سلب اعتبار شهادت می‌شود و اعاده شهادت پس از رجوع از آن، مسموع نیست.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۹۷ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۱۹۹ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۲۴۰ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب ۱۳۷۸
• ماده ۲۷۲ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب ۱۳۷۸

نکات تفسیری دکترین ماده 198 قانون مجازات اسلامی

رجوع از شهادت شرعی پیش از اجرای مجازات و حتی پیش از صدور حکم، موجب سلب اعتبار از شهادت شرعی می‌شود، اما اعاده شهادت پس از برگشت از آن مسموع نیست.در واقع اهمیت کشف حقیقت و اجرای عدالت، پیش‌بینی این رجوع را ایجاب کرده‌است. گفتنی است گاه جبران کیفرهای بدنی مبتنی بر چنین شهادت‌هایی امکان‌پذیر نیست، بنابراین بهتر است برای اثبات جرایم از پدیده‌های نوین علمی برای کشف جرم و اقدامات موثرتر دیگر، استفاده شود.

در این باره اگر خلاف واقع بودن شهادت بعد از صدور حکم قطعی باشد طبق ماده ۲۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری عمل می‌شود و چنانچه بعد از صدور حکم قطعی لازم الاجرا باشد، طبق ماده ۲۷۲ قانون آیین دادرسی کیفری، اعاده دادرسی تجویز می‌شود.

همچنین اگر این رجوع از شهادت، موجب ضرر و زیان شود (شخص ثالث یا طرف دعوا) در صورت مطالبه مدعی خسارت، پرداخت آن ضرورت دارد.

برخی از نویسندگان معتقدند صرف بیان کذب و خلاف حقیقت بودن شهادت از سوی شاهد، خواه موجب آن بیان شود یا خیر، برای رجوع وی از شهادت کافی بوده و نیازی به اثبات آن نیست.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

به نظر می‌رسد فقهای امامیه در خصوص اثر رجوع از شهادت و بی‌اعتبار شدن آن اتفاق نظر دارند. همچنین برخی از فقها بیان داشته‌اند که در فرض رجوع از شهادت از سوی دو شاهد قبل از صدور حکم، حکم داده نمی‌شود و در فرض رجوع بعد از صدور حکم و استیفاء حق، حکم شکسته نمی‌شود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 198 قانون مجازات اسلامی

1. رجوع از شهادت شرعی باعث سلب اعتبار آن می‌شود.
2. رجوع باید قبل از اجرای مجازات انجام شود تا شهادت نامعتبر شود.
3. بعد از رجوع از شهادت، اعاده یا تجدید شهادت قابل قبول نیست.
4. نکته مهم در زمان رجوع است که باید قبل از اجرای مجازات صورت گیرد.

رویه های قضایی

• رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره شرط تجویز اعاده دادرسی بر مبنای رجوع شهود از شهادت
• رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره شرایط تحقق و اعمال کیفر سرقت حدی
• نظریه شماره 7/92/1644 مورخ 1392/08/26 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مقالات مرتبط

• چالش های اثبات دعوی تجاوز جنسی در فرآیند کیفری ایران
• رجوع گواه از گواهی و اثر آن از منظر آیین دادرسی