ماده ۱ قانون مجازات اسلامی

ماده ۱ قانون مجازات اسلامی: قانون مجازات اسلامی مشتمل بر جرایم و مجازات‌های حدود، قصاص، دیات و تعزیرات، اقدامات تأمینی و تربیتی، شرایط و موانع مسؤولیت کیفری و قواعد حاکم بر آنها است.

• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده 10 قانون مجازات اسلامی
• ماده 11 قانون مجازات اسلامی
• ماده 12 قانون مجازات اسلامی
• ماده 13 قانون مجازات اسلامی
• ماده 18 قانون مجازات اسلامی
• ماده 220 قانون مجازات اسلامی
• اصل 36 قانون اساسی
• اصل 37 قانون اساسی
• اصل 167 قانون اساسی
• ماده 2 قانون آیین دادرسی کیفری

توضیح واژگان

• منظور از «حد»، مجازاتی است که موجب، نوع، میزان و کیفیت اجرای آن در شرع مقدس تعیین شده باشد.
• منظور از «قصاص»، مجازات اصلی جنایات عمدی بر نفس، اعضا و منافع است.
• منظور از «دیه»، مالی است که در شرع مقدس برای ایراد جنایات غیرعمدی به نفس، اعضا و منافع یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، به موجب قانون مقرر می‌شود.
• منظور از «تعزیر»، مجازاتی است که به موجب قانون، در موارد ارتکاب محرمات شرعی یا نقض مقررات حکومتی، تعیین و اعمال می‌گردد.

پیشینه

این ماده جایگزین ماده ۱ قانون مجازات عمومی اصلاحی ۱۳۵۲ و ماده ۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ شده است.

مهم‌ترین قوانین مربوط به امور کیفری در ایران به ترتیب تصویب تا کنون از این قرار است:

1. قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۰۴ با ۲۷۹ ماده
2. قانون راجع به مجازات اسلامی مصوب مهر ۱۳۶۱ با ۴۱ ماده
3. قانون حدود، قصاص و مقررات آن با ۲۱۸ ماده مصوب شهریور ۱۳۶۱
4. قانون مجازات اسلامی دیات با ۲۱۱ ماده مصوب آذر ۱۳۶۱
5. قانون مجازات اسلامی تعزیرات با ۱۵۹ ماده مصوب ۱۳۶۲
6. قانون مجازات اسلامی (کلیات، حدود، قصاص، دیات) مصوب ۱۳۷۰
7. قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵
8. قانون مجازات اسلامی (کلیات، حدود، قصاص، دیات) مصوب 1392

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ماده ۱ قانون مجازات اسلامی، در واقع محتوای قانون را بیان می‌کند که از این جهت کامل تر از قوانین قبلی است؛ زیرا به شرایط و موانع مسئولیت کیفری نیز اشاره دارد.

مسئولیت کیفری عبارت است از الزام مجرم به تحمل مجازات جرم ارتکابی،درواقع رفتار خلاف قانون متخلف عنوان جرم را داراست و نوع مسئولیت او وصف کیفری پیدا کرده‌است.گفتنی است مسئولیت کیفری از قابلیت یا اهلیت شخص برای تحمل تبعات رفتار مجرمانه حکایت می‌کند.

در حال حاضر یکی از اصول اساسی حقوق کیفری این است که به صرف ارتکاب جرم نمی‌توان بار مسئولیت را بر دوش فرد گذاشت یعنی در وهله اول باید مسئولیت کیفری فرد را احراز نمود و سپس او را مؤاخذه کرد،به علاوه قابلیت انتساب جرم واقع شده به او ضروری است.