ماده ۲۲ قانون مجازات اسلامی
ماده ۲۲ قانون مجازات اسلامی: انحلال شخص حقوقی و مصادره اموال آن زمانی اعمال می شود که برای ارتکاب جرم، به وجود آمده یا با انحراف از هدف مشروع نخستین، فعالیت خود را منحصراً در جهت ارتکاب جرم تغییر داده باشد.
مواد مرتبط
توضیح واژگان
از عبارت «فعالیت» اینگونه برداشت میشود که یک بار ارتکاب جرم توسط شخص حقوقی نمیتواند مجوز صدور حکم انحلال شخص حقوقی باشد، همین حکم در جایی که ابتدائا اعمال اشخاص حقوقی مشروع بوده و پس از مدتی فقط بخشی از فعالیت های شخص حقوقی به ارتکاب جرم اختصاص داده شده نیز جاری خواهد بود.[۱]
پیشینه
پیش بینی مجازات انحلال برای اشخاص حقوقی، در قوانین مجازات سال 1304 و 1370 دارای سابقه نیست و به نوعی نوآوری قانون جدید محسوب میشود. [۲][۳]
فلسفه و مبانی نظری
برای آنکه شخص حقوقی رسمیت یابد، باید دارای هدفی مشروع و ثبت شده باشد؛ ولی گاهی اهداف مذکور در اساسنامه به نحو صوری و غیر واقعی درج شده و این اشخاص در واقع به دنبال انجام فعالیتهای مجرمانه هستن، قانونگذار برای چنین اشخاصی، مجازات انحلال را پیش بینی نموده هر چند که برخی از فعالیت های آنان مشروع و غیر مجرمانه باشد.[۴]
نکات توضیحی ماده 22 قانون مجازات اسلامی
طبق ماده، اگر شخص حقوقی با هدف مشروع و قانونی تشکیل شده باشد ولی بعدا فعالیت خود را منحصرا به ارتکاب جرم تغییر دهد، قابل انحلال خواهد بود. از عبارت «فعالیت» اینگونه برداشت میشود که یک بار ارتکاب جرم توسط شخص حقوقی نمیتواند مجوز صدور حکم انحلال شخص حقوقی باشد، همین حکم در جایی که ابتدائا اعمال اشخاص حقوقی مشروع بوده و پس از مدتی فقط بخشی از فعالیت های شخص حقوقی به ارتکاب جرم اختصاص داده شده نیز جاری خواهد بود.[۵] انحلال شخص حقوقی مستلزم خروج اموال از حالت مشاع و تقسیم بین سهامداران است؛ بدین منظور لازم است مدیر تصفیه ای تعیین شود تا بعد از تصفیه با دارایی، تامین اجتماعی و همچنین تصفیه با طلبکاران و کارگران، اموال را بین شرکا تقسیم کند.[۶]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 22 قانون مجازات اسلامی
محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- انحلال شخص حقوقی به عنوان یکی از مجازاتها در قانون مجازات اسلامی مطرح شده است.
- مصادره اموال شخص حقوقی نیز میتواند به عنوان مجازات اعمال شود.
- انحلال و مصادره زمانی اعمال میشوند که شخص حقوقی برای ارتکاب جرم ایجاد شده باشد.
- اگر شخص حقوقی از هدف مشروع اولیه خود منحرف شود و فعالیتش فقط برای ارتکاب جرم باشد، مجازاتهای فوق اعمال میگردند.
- هدف فعالیت شخص حقوقی نقش مهمی در تعیین مجازات دارد.
رویه های قضایی
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره وصف کیفری دیوارکشی اراضی کشاورزی
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره نحوه تخفیف مجازات در کلاهبرداری
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره نحوه اعمال کیفیات مخففه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۹۲۵۳۰۰۵۳۴)
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره نحوه اعمال کیفیات مخففه
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره نحوه اعمال مقررات تخفیف مجازات در بزه کلاهبرداری
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره نحوه اعمال مقررات تخفیف در مجازات های متعدد
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره نحوه اعمال تخفیف مجازات
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره مصداق لزوم برخورداری متهم از وکیل
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره عدم تأثیر برائت معاون بر محکومیت مباشر
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره ضرورت اعمال تخفیف نسبت به تمام کیفرهای مقرر
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره شکایت تصرف عدوانی در خصوص اراضی ملی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۲۵۲۰۰۳۴۲)
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره شرط وقوع بزه تغییرکاربری اراضی
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره شرط تحقق بزه عضوگیری در شرکت هرمی
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره سوء استفاده از سفید امضاء به عنوان مقدمه بزه تبانی برای بردن مال غیر
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره درخواست اعاده دادرسی به استناد عدم اعمال تخفیف در مجازات
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره جعل چک
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره تخفیف مجازات معاونت در کلاهبرداری
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره تخفیف مجازات در تعدد اتهامات
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره تأثیر ادعای شاکی بر ناحق بودن شکایت بر برائت متهم
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره اماره اثبات دریافت رشوه
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره اعاده دادرسی مجدد
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره استفاده از ایران چک های ابطال شده
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره ارائه دلیل جدید (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۷۵۰۰۰۰۷)
- رای دادگاه درباره کیفرخواست علیه شخص ناشناس (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۹۰۰۴۴۴)
- رای دادگاه درباره کلاهبرداری از طریق چک مسروقه مجعول (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۰۰۱۶۵۶)
- رای دادگاه درباره کتمان حقیقت توسط متهم (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۶۹۷۰۰۸۶۳)
- رای دادگاه درباره کبوترپرانی در حریم فرودگاه (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۲۰۰۴۱۷)
- رای دادگاه درباره وصف کیفری واریز وجه به حساب متهم (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۶۹۷۰۱۰۵۵)
- رای دادگاه درباره ورود به منزل دیگری به منظور قطع انشعاب گاز (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۸۰۱۶۰۳)
- رای دادگاه درباره نحوه تخفیف مجازات در بزه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۱۳۹۸)
- رای دادگاه درباره نحوه تخفیف مجازات (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۱۲۲۷)
- رای دادگاه درباره نحوه تخفیف مجازات (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۶۱۶)
- رای دادگاه درباره نحوه اعمال تخفیف مجازات (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۲۴۸)
- رای دادگاه درباره میزان مسئولیت شرکت در جنایت غیر عمد (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۱۴۱۳)
- رای دادگاه درباره میزان جزای نقدی در کلاهبرداری های متعدد (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۱۰۰۸۸۱)
- رای دادگاه درباره میزان جزای نقدی بزه عضوگیری در شرکت هرمی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۰۹۳)
- رای دادگاه درباره میزان تأثیر محکومیت به پرداخت دیه در بازدارندگی مرتکب (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۱۰۰۱۱۳)
- رای دادگاه درباره مکان تخفیف مجازات در جرایم در حکم کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۵۸۰)
- رای دادگاه درباره موضوع رسیدگی دادگاه تجدیدنظر (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۴۰۱۵۱۳)
- رای دادگاه درباره موجبات تخفیف مجازات در بزه عضوگیری شرکت های هرمی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۴۲۹)
- رای دادگاه درباره موجبات تخفیف مجازات (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۶۱۹)
- رای دادگاه درباره موجبات تخفیف مجازات (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۸۰۱۴۷۳)
- رای دادگاه درباره ملاک تعیین قابلیت تجدیدنظرخواهی از آراء (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۶۰۰۲۹۳)
- رای دادگاه درباره مقررات تخفیف مجازات برای جرایم در حکم کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۱۵۵)
- رای دادگاه درباره مسئولیت شرکای جرم در پرداخت جزای نقدی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۲۰۱۵۶۷)
- رای دادگاه درباره محکومیت راننده وسیله نقلیه حامل کالای قاچاق (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۶۹۶۰۰۲۵۶)
- رای دادگاه درباره مجازات متناسب در بزه عضوگیری در شرکت های هرمی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۳۳۹)
- رای دادگاه درباره مجازات عضوگیری در شرکت های هرمی در فرض عدم دریافت پورسانت (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۳۹۵)
- رای دادگاه درباره ماهیت بزه ارتشا (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۱۴۱۰)
- رای دادگاه درباره لزوم رعایت تناسب در تعیین مجازات حبس (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۶۹۷۰۰۶۹۸)
- رای دادگاه درباره قلمروی رسیدگی در مرحله تجدیدنظرخواهی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۸۰۰۲۷۳)
- رای دادگاه درباره قابلیت تعلیق اجرای مجازات بزه عضویت در شرکت هرمی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۶۶۷)
- رای دادگاه درباره قابلیت تجدیدنظرخواهی آراء قطعی به تبع آراء غیرقطعی (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۶۹۷۰۰۸۸۵)
- رای دادگاه درباره عنصر ضرری در بزه جعل (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۸۷۶)
- رای دادگاه درباره عذر غیرموجه تأخیر در تجدیدنظرخواهی (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۷۰۲۰۱۲۹۸)
- رای دادگاه درباره عدم کفایت صدور کیفرخواست برای محکومیت متهم (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۶۹۷۰۰۴۵۵)
- رای دادگاه درباره عدم قابلیت مجازات توهین در قالب مزاحمت تلفنی به صورت مستقل (دادنامه شماره )
- رای دادگاه درباره عدم شناسایی اولیای دم متوفی در جنایات غیرعمدی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۲۰۰۵۸۸)
- رای دادگاه درباره عدم شمول تعدد مادی بر تهیه و توزیع لوح های فشرده ی مبتذل و مستهجن (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۱۹۰۰۷۵۲)
- رای دادگاه درباره عدم تناسب مجازات (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۰۴۰۲)
- رای دادگاه درباره عدم تأثیر عبارت تضمین باز پرداخت بدهی در متن چک در زوال وصف کیفری آن (دادنامه شماره )
- رای دادگاه درباره عدم اطلاع مرتشی از میزان رشوه پرداختی از سوی راشی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۲۱۳۱۳۰۰۲۰۴)
- رای دادگاه درباره عدم ارتباط ارسال اظهارنامه با وعده دار بودن چک (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۵۴۶)
- رای دادگاه درباره صرف نگهداری بدون استفاده از تجهیزات ماهواره (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۲۰۰۱۳۳)
- رای دادگاه درباره صدور چک با وصف تضمین الباقی بدهی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۸۰۰۰۹۹)
- رای دادگاه درباره صدور حکم خارج از مفاد کیفرخواست (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۰۷۰۸)
- رای دادگاه درباره شهادت (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۱۴۰۱۱۸۷)
- رای دادگاه درباره شرکت در میهمانی مختلط بدون رعایت شئونات اسلامی (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۳۱۰۰۹۱۱)
- رای دادگاه درباره شروع به جرم سرقت (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۶۹۷۰۰۶۵۲)
- رای دادگاه درباره شرط تحقق بزه عضو گیری در شرکت های هرمی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۴۹۷)
- رای دادگاه درباره شرط تحقق بزه ترک انفاق (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۴۰۱۲۰۰)
- رای دادگاه درباره شرط اثبات وعده دار بودن چک با شهادت شاهد (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۲۷۲)
- رای دادگاه درباره سرمایه گذاری و عضویت در شرکت هرمی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۴۵۶)
- رای دادگاه درباره رد مال در جرم عضویت در شرکت های هرمی (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۲۷۸)
- رای دادگاه درباره رد مال در بزه فروش مال غیر (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۴۰۱۱۳۳)
- رای دادگاه درباره رد مال در بزه عضوگیری شرکت های هرمی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۲۰۲)
- رای دادگاه درباره رد مال در بزه عضوگیری در شرکت هرمی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۰۱۶)
- رای دادگاه درباره رد مال در بزه عضوگیری در شرکت های هرمی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۴۲۳)
- رای دادگاه درباره درخواست کیفر در کیفرخواست (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۶۶۶)
- رای دادگاه درباره حق درخواست تجدیدنظر شرکتهای بیمه (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۱۰۸۵)
- رای دادگاه درباره جهات تخفیف مجازات (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۸۰۰۱۲۲)
- رای دادگاه درباره جهات تخفیف مجازات (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۸۰۰۰۴۶)
- رای دادگاه درباره جنبه عمومی ایراد ضرب عمدی (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۲۷۰۱۶۶۱)
- رای دادگاه درباره جعل و انتقال مال غیر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۰۰۳)
- رای دادگاه درباره جعل سند در راستای کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۶۰۰۱۱۷)
- رای دادگاه درباره جزای نقدی در بزه عضوگیری در شرکت هرمی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۳۵۱)
- رای دادگاه درباره جزای نقدی در بزه عضوگیری در شرکت های هرمی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۳۳۰)
- رای دادگاه درباره تعیین مجازات حبس (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۶۹۷۰۰۸۱۸)
- به موجب نظریه کمیسیون در یکی از نشست های قضایی، پرداخت خسارت ولو اینکه شامل دیه نیز باشد با شخص حقوقی است. منتها مجازات هایی نظیر حبس و جزای نقدی بر عهده مدیر عامل یا مسئول (شخص حقیقی) می باشد.[۷]
- نظریه شماره 7/99/1177 مورخ 1399/08/18 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعمال قانون مجازات اخف بر مجازات های تکمیلی
- رای دادگاه درباره اعتراض شخص ثالث نسبت به رأی دادگاه کیفری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۲۱۳۰۶۰۰۱۳۴)
- نظریه شماره 7/99/1999 مورخ 1400/03/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره حکم تبصره ماده 20 در اعمال دوگانه حاکمیتی _تصدی اشخاص حقوقی دولتی یا عمومی غیردولتی
- نظریه شماره 7/99/1998 مورخ 1400/02/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره ملاک احراز جرمِ در راستای منافع شخص حقوقی و مصادره اموال آن
- رای دادگاه درباره اثبات تحقق ربا از طریق معامله صوری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۶۹۶۰۰۲۵۳)
- رای دادگاه درباره ارتکاب جعل به عنوان مقدمه بزه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۷۹۱)
- رای دادگاه درباره برداشت وجه بدون اجازه از عابر بانک دیگری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۱۰۶۶)
- رای دادگاه درباره تخریب به عنوان مقدمه سرقت (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۰۰۳۴)
- رای دادگاه درباره تعلیق مجازات بزه عضوگیری در شرکت هرمی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۴۳۷)
پایان نامه و رساله های مرتبط
- حدود اختیارات قاضی کیفری در تخفیف مجازات با محوریت قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
- اصول حاکم بر مجازاتها در حقوق کیفری ایران
مقالات مرتبط
- بررسی و تحلیل کیفر شناختی مجازات های جایگزین حبس
- چالشهای پاسخهای کیفری جرائم اشخاص حقوقی در نظام حقوقی ایران
- چالشهای تعقیب کیفری در پرتو تغییرات اشخاص حقوقی
- مسئولیت کیفری شخص حقوقی در پرتو اصل فردی بودن مجازات
- سیاست کیفری ایران بعد از انقلاب در تعزیرات
- رابطه دوسویه ارزشها و پیشفرضهای شرکتی و فرهنگ سازمانی جرمزا
- معیار عمل حاکمیت در حقوق اداری ایران
- رسیدگی به اتهام از طریق ویدئوکنفرانس
منابع
- ↑ مهدی سلطانی. حقوق جزای عمومی (جلد دوم) مجرم و مسئولیت کیفری. چاپ 1. دادگستر، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3346056
- ↑ محمد مصدق. شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم). چاپ 4. جنگل، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4318852
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4129620
- ↑ مهدی سلطانی. حقوق جزای عمومی (جلد دوم) مجرم و مسئولیت کیفری. چاپ 1. دادگستر، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3346044
- ↑ مهدی سلطانی. حقوق جزای عمومی (جلد دوم) مجرم و مسئولیت کیفری. چاپ 1. دادگستر، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3346056
- ↑ محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد اول) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق). چاپ 1. راه نوین، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4135896
- ↑ محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد اول) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق). چاپ 1. راه نوین، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6279376