ماده ۸ قانون تجارت

دفتر کل دفتری است که تاجر باید کلیه معاملات را لااقل هفته یک مرتبه از دفتر روزنامه استخراج و انواع مختلفه آن را تشخیص و جدا کرده هر نوعی را در صفحه مخصوصی در آن دفتر به طور خلاصه ثبت کند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

دفتر کل: دفتر کل، دفتری است که عملیات درج شده در دفتر روزنامه، حسب سرفصل یا کدگذاری حساب ها، در صفحه های مخصوص آن ثبت می گردد. به نحوی که نتیجه تنظیم حساب سود و زیان و ترازنامه از آن، امکانپذیر باشد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

برابر با اصل 138 قانون اساسی، مفاد آیین نامه ها نباید مغایر با قانون باشد. و احکام مربوط به سندیت دفاتر تجاری نیز، در قانون بیان گردیده؛ و بخصوص درمورد تأخیر در ثبت دفاتر مزبور، مفاد آیین نامه نحوه تنظیم و تحریر و نگهداری دفاتر و حساب و اسناد و مدارک مصوب 28/12/1367 را، که فقط ناظر به امور مالیاتی بوده؛ و نزد ممیزان مالیاتی، از لحاظ اعتبار دفاتر کل، جهت تشخیص درآمد مشمول مالیات مؤدیان، می تواند مورد استناد قرار گیرد را،  در سایر موارد نمی توان مناط اعتبار دانست. لذا مقررات قانون تجارت، پیرامون ثبت همه روزه عملیات تاجر در دفتر روزنامه، و نیز درج خلاصه آن اطلاعات، به صورت هفته ای یک بار در دفتر کل، همچنان معتبر و لازم الاجرا بوده؛ و بدون رعایت موازین قاننی مزبور، دفاتر یادشده، در دادگاه قابل استناد نخواهد بود.

انتقادات

تعریف دفتر کل مذکور در این ماده، جهت رفع نیازهای تجارتخانه های بزرگ، که دارای بستانکاران و بدهکاران بسیار زیادی هستند؛ کافی نیست. زیرا بازرگان، برای دستیابی آسان به حساب های تجارتخانه و مشتریان، و نیز جهت احتساب تفاوت ستون های طلبکار و بدهکار، نیاز به تجزیه و تفکیک دقیق عناوین دفتر کل داشته؛ و برای تحقق هدف مزبور، باید از دفتر معین استفاده نمود.