ماده ۵۲۱ قانون تجارت

ماده ۵۲۱ قانون تجارت: اگر به واسطه مقدم بودن طلبکارهای دیگر بعضی از طلبکارهایی که نسبت به اموال غیرمنقول حقی دارند وجهی دریافت نکنند طلب آنها جزو غرما محسوب و بدین سمت هر معامله که از بابت قرارداد ارفاقی و غیره با غرما می‌شود با آنها نیز به عمل خواهد آمد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

• طلبکار: یا دائن شخصی است که دین، متعلق به او است.
• مال غیرمنقول: مال غیرمنقول، مالی است که حمل و نقل آن، توأم با تلف یا کمبود آن باشد، و حمل و نقل آن، بدون خرابی مال ممکن نبوده یا اینکه اصلاً قابل جابجایی نباشد، در واقع، مال غیرمنقول آن است که از محلی به محل دیگر نتوان نقل نمود، اعم از اینکه استقرار آن ذاتی باشد یا به واسطه عمل انسان به نحوی که نقل آن مستلزم خرابی یا نقص خود مال یا محل آن شود.
• وجه: مقصود از وجه، عبارت است از پول نقد اعم از این که داخلی باشد یا خارجی، اسکناس باشد یا مسکوک.
• قرارداد ارفاقی: قرارداد ارفاقی، تصفیه امور ورشکستگی را متوقف کرده و به ورشکسته اجازه می‌دهد که مجدداً به فعالیت تجارتی بپردازد. علت نام گذاری اینگونه قراردادها به قرارداد ارفاقی از این جهت است که طلبکاران برای ارفاق به ورشکسته و رهایی وی از وضعی که ورشکستگی برایش ایجاد کرده، چنین قراردادی منعقد می‌کنند. به موجب این قرارداد، همه یا اکثریت طلبکاران تاجر ورشکسته، موافقت می‌کنند که طلب خود را بعدا دریافت کنند و ورشکسته نیز متعهد می‌شود که آن را طبق قرار و ترتیبی که در قرارداد ارفاقی معین شده است به آن‌ها پرداخت کند.
• طلب: به معنای حق دینی می‌باشد که طلبکار یا داین بر ذمه ی بدهکار یا مدیون داراست.
• غرما: یعنی طلبکاران. این کلمه، جمع «غریم» به معنی بدهکاری است که توانایی تأدیه دیون خود را ندارد و مترادف «غرّام» است. کاربرد این کلمه، بیشتر برای اشاره به بستانکاران مفلس و ورشکسته می‌باشد و در قانون تجارت زیاد به کار رفته است.

نکات تفسیری دکترین ماده 521 قانون تجارت

به نظر می رسد حق تقدم طلبکاران نسبت به اموال غیر منقول به شرح دیر است:

1. ممکن است مال غیرمنقول رهینه پیش از تقسیم باقی دارایی‌های منقول ورشکسته یا در همان حال به فروش رسیده و حاصل تقسیم شود. در این صورت حاصل فروش میان طلبکاران با حق تقدم تقسیم می‌شود.
2. ممکن است دیگر اموال منقول تاجر ورشکسته پیش از فروش دارایی غیرمنقول تقسیم شود. لذا طلبکارانی که نسبت به اموال غیرمنقول حقوقی دارند و این حقوق نیز تصدیق شده است، به اندازه تمام طلبشان داخل در غرما بوده و به نسبت حصه خود برداشت می‌کنند. اما در زمان فروش مال غیرمنقول باید مبلغ دریافتی از حاصل اموال غیرمنقول موضوع شود.
3. ممکن است چند طلبکار نسبت به مال غیرمنقول حقوقی داشته و یکی از طلبکاران به دلیل مقدم بودن دیگری در زمان تقسیم حاصل فروش مال غیرمنقول، قادر به وصول تمام طلب خود نباشد. در این صورت این طلبکار چنانچه پیش از تقسیم حاصل اموال غیرمنقول، وجوهی از دیگر دارایی‌های تاجر ورشکسته دریافت کرده باشد، از وی کسر شده و به حصه تقسیمی بین طلبکاران معمولی افزوده می‌شود و نسبت به باقی طلب خود داخل در غرما است.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 521 قانون تجارت

1. در صورت مقدم بودن طلبکارهای دیگر و عدم دریافت وجه توسط طلبکارهایی که نسبت به اموال غیر منقول حقی دارند، طلب آنها جزو غرما محسوب می‌شود.
2. طلبکارانی که حقی نسبت به اموال غیر منقول دارند، در صورت عدم وصول وجه، در معامله با غرما شرکت داده می‌شوند.
3. هر گونه معامله‌ای که از بابت قرارداد ارفاقی و موارد مشابه با غرما انجام می‌شود، باید شامل طلبکارهای یاد شده نیز باشد.
4. تقدم طلبکارهای دیگر می‌تواند موجب شود که طلب برخی طلبکارها به صورت کامل پرداخت نشود، اما این طلب در زمره غرما قرار می‌گیرد.
5. مفهوم قرارداد ارفاقی در این ماده قانونی، نشان‌دهنده ترتیب و شرایطی است که بر اساس آن طلبکارها می‌توانند نسبت به وصول مطالبات خود اقدام کنند.