ماده ۳۸۱ قانون تجارت

ماده ۳۸۱ قانون تجارت: اگر عدل‌بندی عیب ظاهر داشته و متصدی حمل و نقل مال را بدون قید عدم مسئولیت قبول کرده باشد مسئول آواری خواهد بود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۳۷۷ تا ماده ۳۹۴ قانون تجارت

توضیح واژگان

• شرط عدم مسئولیت: از مصادیق شرط برائت است. بدین معنا که عاقد مسئول پیامدهای مترتب بر عقد و لاحق به عقد نیست. شرط عدم مسئولیت را «تعهد عدم مسئولیت» نیز نامیده‌اند. این تعهد دربردارنده‌ی دو رکن است. نخست، وقوع عقدی مالی و دوم، شرط ضمن عقد مبنی بر عدم مسئولیت متعهد در برابر متعهدله، در فرض تخلف از انجام تعهد. این شرط در فقه، «شرط تبری از ضمان» نام دارد و نظر بر این است که شرطی باطل است. چراکه مشروط له اکل مال به باطل می‌کند. از شرط فوق تحت عنوان «شرط برائت از ضمان» نیز یاد شده است.
• خسارات بحری (آواری): به خسارت دریایی که در نتیجه آبدیدگی به وجود آید، آواری یا خسارت بحری گویند.

نکات تفسیری دکترین ماده 381 قانون تجارت

چنین بیان شده است که متصدی حمل و نقل می‌تواند در قرارداد حمل و نقل، شرط عدم مسئولیت بگذارد. لیکن، اگر در جابجا کردن اشیاء شکستنی احتیاط لازم را نکند، با اینکه از جنس محموله اطلاع داشته، ضامن و مسئول جبران خسارت خواهد بود. چرا که چنین مسئولیتی را باید مسئولیت ناشی از یک تقصیر عمدی یا سنگین دانست که مسئولیتی غیرقراردادی تلقی می شود. لذا اگر چه عدل بندی مناسب از وظایف فرستنده کالا است، اما بر اساس ماده ۳۸۱ قانون تجارت در فرضی که متصدی حمل و نقل با علم به عدل بندی نامناسب مسئولیت حمل و نقل را به عهده بگیرد، باید او را مسئول خسارات وارده دانست.

نکات توضیحی ماده 381 قانون تجارت

عده‌ای بر این باورند که اگر چه تقصیر ارسال کننده می‌تواند علت معافیت متصدی حمل و نقل باشد، اما اگر علاوه بر تقصیر او متصدی نیز مرتکب تقصیری شده باشد، به نحوی که در صورت عدم وقوع این تقصیر خسارتی هم واقع نمی‌شد، باید متصدی را مسئول دانست. همچنین، اگر هر کدام به اندازه‌ای مشخص در وقوع خسارت نقش داشته باشند، مسئولیت آن‌ها را نیز باید به نسبت تقصیرشان تقسیم کرد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 381 قانون تجارت

1. متصدی حمل و نقل مسئولیت بررسی ظاهر عدل‌بندی را قبل از پذیرش بر عهده دارد.
2. در صورت پذیرفتن مال با عیب ظاهر، متصدی حمل و نقل نمی‌تواند ادعای عدم مسئولیت کند.
3. قید عدم مسئولیت در مورد عیب‌های ظاهری باید قبل از قبول مال توسط متصدی حمل و نقل اعلام شود.
4. مسئولیت آواری متوجه متصدی حمل و نقل در صورت عدم قید عدم مسئولیت است.
5. ظاهر داشتن عیب در عدل‌بندی تأثیری مستقیم بر مسئولیت متصدی دارد.

مقالات مرتبط

• ضمانت اجرای قراردادی تعهد به فعل ثالث