ماده ۲۹۸ قانون تجارت
ماده ۲۹۸ قانون تجارت: برات رجوعی براتی است که دارنده برات اصلی پس از اعتراض برای دریافت وجه آن و مخارج صدور اعتراضنامه و تفاوت نرخ به عهده برات دهنده یا یکی از ظهرنویس‌ها صادر می‌کند.
توضیح واژگان
برات رجوعی: اگر دارنده براتی که وجه آن در موعد تأدیه، وصول نگردیده؛ و نسبت به آن واخواست عدم تأدیه شده؛ براتی را برعهده یکی از مسئولان آن صادر نماید؛ و سپس مبلغ آن را با تنزیل، دریافت نماید؛ دراینصورت اقدام به صدور برات رجوعی نموده‌است. (۶۱۹۸۷۲)
پیشینه
قانونگذار ایران، برخلاف ماده ۵۲ قانون متحدالشکل ژنو، صدور برات رجوعی برعهده براتگیر و ضامن را، پذیرفته‌است. (۱۰۶۰۵۶۲)
این ماده، نظیر ماده ۲۲۱ قانون تجارت مصوب ۱۳۰۴ است. (۳۸۳۰۳۹)
نکات توضیحی تفسیری دکترین
برات رجوعی، به رؤیت بوده؛ و از طرفی هم ممکن است توسط براتگیر نکول گردد؛ که دراینصورت دارنده برات، می‌تواند با طرح دعوا علیه او، زیان‌های ناشی از نکول برات را مطالبه نماید. (۴۵۸۴۴۳) اما نمی‌توان برات رجوعی را، برعهده براتگیر صادر نمود. حتی اگر وی قبلاً برات را قبول نموده؛ و سپس از تأدیه وجه آن خودداری نموده باشد. درضمن قانونگذار، صدور اینگونه برات برعهده ضامن را نیز، نپذیرفته‌است. (۶۱۹۸۷۴) و برات رجوعی را، «برات مجدد» یا «برات متقابل» نیز نامند. (۱۰۳۵۷۸۴) که درواقع یکی از طرق وصول وجه برات، بدون نیاز به مراجعه به دادگاه، صدور برات رجوعی است. (۱۰۶۰۵۶۸) که در اینگونه برات، مخارجی را که دارنده برات، جهت وصول وجه آن متحمل گردیده؛ و به‌طور معمول به شرح زیر می‌باشد را مطالبه می‌نماید:
- هزینه‌های اعتراض نامه، که برابر با بند ب ماده ۱ آیین‌نامه قانون تصفیه امور ورشکسته، راجع به درآمد صندوق (ب) مصوب ۱۳۱۹، ۱ درصد مبلغ برات می‌باشد.
- هزینه‌هایی که بابت تمبر اعتراض نامه، جهت تسلیم به دفتر دادگاه و مخارج پست، درصورتیکه دارنده برات، اطلاع نامه‌های مندرج در مواد ۲۸۴ و ۲۸۵ قانون تجارت را، رعایت نموده باشد؛ و نیز کارمزد بانک یا صراف، درصورتیکه وصول وجه برات، به عهده بانک واگذار گردیده باشد.
- نرخ تبدیل و انتقال پول، از مکانی به مکان دیگر، که در اصطلاح تجارتی صرف نامیده می‌شود. (۴۵۸۴۴۵)