ماده ۵۵۷ قانون تجارت

ماده 557 قانون تجارت:کلیه قراردادهایی که پس از تاریخ توقف تاجر منعقد شده باشد نسبت به هر کس حتی خود تاجر ورشکسته محکوم به بطلان است -‌طرف قرارداد مجبور است که وجوه یا اموالی را که به موجب قرارداد باطل شده دریافت کرده است به اشخاص ذیحق مسترد دارد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ماده فوق بیانگر یک اماره قانونی مبتنی بر بطلان معاملات تاجر متوقف است.در خصوص قرارداد هایی که مشمول حکم ماده فوق می شوند، دو دیدگاه وجود دارد. گروهی معتقدند لازم است تمام قرارداد های تاجر را مشمول این ماده تلقی کرد. چرا که اقتضای تفسیر کلی ماده همین نتیجه است. در مقابل عده ای دیگر بر این باورند که صرفا قرارداد هایی را باید باطل دانست که به حال هیئت طلبکاران مضر باشد. چرا که در فرض بطلان تمام قرارداد ها، هرگونه اعتماد و اعتبار تجار از بین می رود و مردم به دلیل نگرانی از عدم ثبات قرارداد ها از انجام معاملات با تجار خودداری خواهند کرد. لذا صرفا قرارداد هایی که با ارتکاب جرایم مندرج در مواد 551 الی 553 واقع شده اند مشمول این ماده هستند. لذا لازم است سوئ نیت تاجر ورشکسته یا طرف مقابل او برای بطلان معامله ثابت شود و در این صورت هر ذینفعی می تواند بطلان آن را از محکمه تقاضا کند.البته گروهی معتقدند بعد از تاریخ توقف، اگر تاجر عالم به این توقف بوده و معاملاتی انجام دهد، باید سوء نیت او را ثابت دانست.بعد از احراز بطلان معاملات لازم است طرفین اصل عوضین و نیز در شرایطی منافع و نماآت را به یکدیگر مسترد دارند.

رویه‌های قضایی

• نظریه شماره 7/1400/334 مورخ 1400/05/31 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره فروش اموال عمده شرکت توسط مجمع عمومی و دخالت مدیرتصفیه در معاملات مدیرعامل
• نظریه شماره 7/1400/508 مورخ 1400/07/06 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره امکان اعمال خیار تفلیس درخصوص اشخاص غیرتاجر
• رای دادگاه درباره اخذ تسهیلات توسط تاجر ورشکسته (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۸۰۱۲۵۷)

مواد مرتبط

عده ای این ماده را وارد بر ماده 423 قانون تجارت دانسته اند و معتقدند این ماده دامنه شمول را در خصوص ورشکستگی به تقلب توسعه داده است. عده ای نیز این دو ماده را مکمل هم دانسته اند.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

گروهی از فقها بیان داشته اند که لازم است در عقودی نظیر اجاره تصرف متعاقدین در اموالشان جایز باشد.

مقالات مرتبط

• تحلیل وضعیت حقوقی انواع معاملات صوری و باتبانی ورشکسته؛ عدم‌ هماهنگی کامل موجبات بطلان معاملات ورشکسته با موجبات به‌تقصیر‌‌شدن ورشکستگی
• تحلیل حقوقی ـ اقتصادی معاملات قبل از صدور حکم ورشکستگی شرکت‌های تجارتی
• زمان و مکان تشکیل قرارداد الکترونیکی