ماده ۴۹۲ قانون تجارت

ماده 492 قانون تجارت:در مورد ذیل قرارداد ارفاقی باطل است:

۱ - در مورد محکومیت تاجر به ورشکستگی به تقلب.

۲ - در مورد ماده ۴۹۰

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

عده ای معتقدند مفهوم بطلان در این ماده، با مهوم عام پذیرفته شده در حقوق ایران متفاوت است. چرا که به عنوان مثال به موجب ماده 500 قانون تجارت بعد از بطلان قرارداد ارفاقی نیز همچنان معاملات و پرداخت های واقع شده پس از قرارداد، به اعتبار خود باقی خواهد ماند.4244172

فلسفه و مبانی نظری ماده

انعقاد قرارداد ارفاقی منوط به حسن نیت داشتن تاجر است. لذا سوء نیت تاجر قرارداد ارفاقی را باطل می کند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

بر اساس ماده فوق اگر بعد از اعقاد قرارداد ارفاقی مشخص شود تاجر ورشکسته در میزان دارایی و قروض خود حیله به کار برده یا تاجری بعد از انعقاد قرارداد ارفاقی به ورشکستگی به تقلب محکوم شود، قرارداد ارفاقی باطل تلقی شده و فاقد اعتبار است.ابطال قرارداد ارفاقی آثار آن را نیز از بین می برد. در نتیجه ضمانت ضامنین قرارداد ارفاقی به خودی خود ملغی گشته و مجدداً ادا ره امور را اداره تصفیه بر عهده خواهد گرفت. موارد ابطال قرارداد ارفاقی منحصر به همین دو مورد بوده و مواردی نظیر کشف عدم تحقق اکثریت عددی یا عدم اعتبار وکالت نمانینده طلبکاران به اعتقاد گروهی مستند ابطال قرارداد ارفاقی تلقی نمی شود. اما به عقیده گروهی دیگر، از آنجا که قرارداد ارفاقی قائم به شخص است، فوت مدیون را نیز باید از جهات انحلال آن دانست.

انتقادات

عده ای معتقدند در خصوص تاجری که وضعیت مالی خود را خلاف واقع نشان داده و قرارداد ارفاقی باطلی بر این مبنا میان او طلبکاران تنظیم شده است، بهتر است او را از طریق اصلاح ماده فوق مجازات شروع به کلاهبرداری یا جزای نقدی محکوم کرد.