ماده ۱۵۴ قانون تجارت: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مواد مرتبط با شرکت مختلط غیر سهامی}}
{{مواد مرتبط با شرکت مختلط غیر سهامی}}
'''ماده ۱۵۴ قانون تجارت''': به شریک با مسئولیت محدود فرع نمی‌توان داد مگر در صورتی که موجب کسر سرمایه او در شرکت نشود.
'''ماده ۱۵۴ قانون تجارت''': به [[شریک با مسئولیت محدود]] فرع نمی‌توان داد مگر در صورتی که موجب کسر سرمایه او در [[شرکت مختلط غیر سهامی|شرکت]] نشود.


اگر در نتیجه ضررهای وارده سهم الشرکه شریک با مسئولیت محدود کسر شد مادام که این کمبود جبران نشده تأدیه هر ربح یا منفعتی به او ممنوع است.
اگر در نتیجه [[ضرر|ضررهای]] وارده [[سهم الشرکه]] [[شریک با مسئولیت محدود]] کسر شد مادام که این کمبود جبران نشده [[تأدیه]] هر [[ربح]] یا [[منفعت|منفعتی]] به او ممنوع است.


هر گاه وجهی برخلاف حکم فوق تأدیه گردید شریک با مسئولیت محدود تا معادل وجه دریافتی مسئول تعهدات شرکت است مگر در موردی که با حسن نیت و به اعتبار بیلان مرتبی وجهی گرفته باشد.
هر گاه [[وجه|وجهی]] برخلاف حکم فوق [[تأدیه]] گردید شریک با مسئولیت محدود تا معادل وجه دریافتی مسئول [[تعهد|تعهدات]] شرکت است مگر در موردی که با [[حسن نیت]] و به اعتبار بیلان مرتبی وجهی گرفته باشد.
* {{زیتونی|[[ماده ۱۵۳ قانون تجارت|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۱۵۳ قانون تجارت|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۱۵۵ قانون تجارت|مشاهده ماده بعدی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۱۵۵ قانون تجارت|مشاهده ماده بعدی]]}}


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
بیلان: جدولی را که در آن، صورت دارایی و محاسبات یک تجارتخانه و بنگاه بازرگانی، از تاریخی تا تاریخ دیگر، به‌طور خلاصه درج گردیده باشد؛ بیلان گویند. بیلان به صورت صفحه یا صفحات دو ستونه بوده؛ که بیانگر بدهی‌ها و مطالبات شرکت است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد چهارم) (شروط ضمن عقد)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=27968|صفحه=|نام۱=مهدی|نام خانوادگی۱=شهیدی|چاپ=1}}</ref>
*[[تأدیه]]: تأدیه، یعنی انجام دادن، به جا آوردن و ادای [[دیون|دین]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اندیشه‌های حقوقی (جلد دوم) (حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=592552|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمد|نام خانوادگی۱=موسوی بجنوردی|چاپ=1}}</ref> تأدیه در لغت، به معنای پرداخت کردن، ادا کردن و رسانیدن به کار رفته است و در اصطلاح به پرداخت حق غیری که بر [[ذمه]] [[تعهد|متعهد]] است؛ گفته می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دانشنامه حقوق خصوصی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=محراب فکر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4057760|صفحه=|نام۱=مسعود|نام خانوادگی۱=انصاری|نام۲=محمدعلی|نام خانوادگی۲=طاهری|چاپ=2}}</ref>
*[[شرکت مختلط غیر سهامی]]:«[[شرکت مختلط غیر سهامی]] [[شرکت تجارتی|شرکتی]] است که برای امور تجارتی در تحت اسم مخصوصی بین یک یا چند نفر [[شریک ضامن]] و یک یا چند نفر [[شریک با مسئولیت محدود]] بدون انتشار [[سهام]] تشکیل می‌شود. شریک ضامن مسئول کلیه قروضی است که ممکن است علاوه بر [[سرمایه شرکت|دارایی شرکت]] پیدا شود. شریک با مسئولیت محدود کسی است که مسئولیت او فقط تا میزان سرمایه است که در شرکت گذارده یا بایستی بگذارد. در اسم شرکت باید عبارت (شرکت مختلط) و لااقل اسم یکی از شرکاء ضامن قید شود».<ref>[[ماده ۱۴۱ قانون تجارت]]</ref>
 
* [[بیلان]]: جدولی را که در آن، صورت [[دارایی]] و محاسبات یک تجارتخانه و [[بنگاه بازرگانی]]، از تاریخی تا تاریخ دیگر، به‌طور خلاصه درج گردیده باشد؛ بیلان گویند. بیلان به صورت صفحه یا صفحات دو ستونه بوده؛ که بیانگر [[بدهی|بدهی‌ها]] و مطالبات شرکت است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد چهارم) (شروط ضمن عقد)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=27968|صفحه=|نام۱=مهدی|نام خانوادگی۱=شهیدی|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
هرگاه شریک بامسئولیت محدود، بدون آگاهی از ترتیبات مندرج در این ماده، و عاری از هرگونه سوءنیت، و به اعتبار بیلان شرکت، مبلغی را از مدیر شرکت دریافت نموده باشد؛ مسئول نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قاعده‌های فقهی|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=721516|صفحه=|نام۱=قدرت اله|نام خانوادگی۱=مشایخی|چاپ=2}}</ref> و در شرکت مختلط غیرسهامی، شریک ضامن نمی‌تواند سود شریک بامسئولیت محدود، یا سرمایه او را تضمین کند؛ زیرا دراینصورت دیگر شریکی وجود نداشته؛ و شریک بامسئولیت محدود، در حکم کسی است که قرضی به شریک ضامن، داده باشد. ولی آیا می‌توان در شرکت نامه، تصریح نمود که هر سال بابت سرمایه، بهره به شریک بامسئولیت محدود پرداخت شود؟ این شرط، درصورتی اعتبار قانونی دارد که شرکت، دارای نفعی باشد؛ زیرا اشکالی ندارد که درصورت وجود نفع، سهم شریک بامسئولیت محدود، منتهی به پورسانتاژ معینی گردد؛ یا اینکه شریک ضامن، تعهد کند قبل از تقسیم سود، بدواً چند درصدی به شریک بامسئولیت محدود پرداخت شود. و بعداً باقیمانده منافع، اگر منافعی باقی بماند؛ بین کلیه شرکا تقسیم گردد. دراینصورت سهم اشرکه شریک بامسئولیت محدود، مانند سهم الشرکه ممتازه خواهد بود. ولی درصورتیکه شرکت، زیان نشان دهد؛ حتی اگر در شرکت نامه نیز، تصریح شده باشد؛ دادن هرگونه سود یا بهره به شریک بامسئولیت محدود، جایز نیست. و حکم تقسیم منافع موهوم می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=سلسبیل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=470272|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref>
در شرکت مختلط غیرسهامی، شریک ضامن نمی‌تواند سود شریک با مسئولیت محدود، یا سرمایه او را تضمین کند؛ زیرا دراینصورت دیگر شریکی وجود نداشته و شریک با مسئولیت محدود، در حکم کسی است که [[قرض|قرضی]] به شریک ضامن، داده باشد. ولی آیا می‌توان در [[شرکت نامه]]، تصریح نمود که هر سال بابت سرمایه، [[بهره]] به شریک با مسئولیت محدود پرداخت شود؟ این شرط، درصورتی اعتبار قانونی دارد که شرکت، دارای نفعی باشد؛ زیرا اشکالی ندارد که در صورت وجود نفع، سهم شریک با مسئولیت محدود، منتهی به [[پورسانتاژ]] معینی گردد؛ یا اینکه شریک ضامن، تعهد کند قبل از تقسیم سود، بدواً چند درصدی به شریک با مسئولیت محدود پرداخت شود و بعداً، باقیمانده منافع (اگر منافعی باقی بماند)، بین کلیه شرکا تقسیم گردد. دراینصورت سهم الشرکه شریک با مسئولیت محدود، مانند [[سهم الشرکه ممتازه]] خواهد بود ولی درصورتیکه شرکت، [[زیان]] نشان دهد؛ حتی اگر در شرکت نامه نیز، تصریح شده باشد؛ دادن هر گونه سود یا بهره به شریک با مسئولیت محدود، جایز نیست و در حکم تقسیم [[منافع موهوم]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=سلسبیل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=470272|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref>
 
شایان ذکر است هر گاه [[شریک با مسئولیت محدود]]، بدون آگاهی از ترتیبات مندرج در '''ماده ۱۵۴ قانون تجارت'''، عاری از هرگونه [[سوء نیت|سوءنیت]] و به اعتبار بیلان شرکت، مبلغی را از [[مدیران شرکت|مدیر شرکت]] دریافت نموده باشد؛ مسئول نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قاعده‌های فقهی|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=721516|صفحه=|نام۱=قدرت اله|نام خانوادگی۱=مشایخی|چاپ=2}}</ref>  


== مقالات مرتبط ==
== مقالات مرتبط ==
[[نوآوری‌های حقوق قراردادهای جدید فرانسه و تطبیق آن با نظام حقوقی ایران]]
 
* [[نوآوری‌های حقوق قراردادهای جدید فرانسه و تطبیق آن با نظام حقوقی ایران]]


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۲۳ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۴۸

ماده ۱۵۴ قانون تجارت: به شریک با مسئولیت محدود فرع نمی‌توان داد مگر در صورتی که موجب کسر سرمایه او در شرکت نشود.

اگر در نتیجه ضررهای وارده سهم الشرکه شریک با مسئولیت محدود کسر شد مادام که این کمبود جبران نشده تأدیه هر ربح یا منفعتی به او ممنوع است.

هر گاه وجهی برخلاف حکم فوق تأدیه گردید شریک با مسئولیت محدود تا معادل وجه دریافتی مسئول تعهدات شرکت است مگر در موردی که با حسن نیت و به اعتبار بیلان مرتبی وجهی گرفته باشد.

توضیح واژگان

  • تأدیه: تأدیه، یعنی انجام دادن، به جا آوردن و ادای دین.[۱] تأدیه در لغت، به معنای پرداخت کردن، ادا کردن و رسانیدن به کار رفته است و در اصطلاح به پرداخت حق غیری که بر ذمه متعهد است؛ گفته می‌شود.[۲]
  • شرکت مختلط غیر سهامیشرکت مختلط غیر سهامی شرکتی است که برای امور تجارتی در تحت اسم مخصوصی بین یک یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند نفر شریک با مسئولیت محدود بدون انتشار سهام تشکیل می‌شود. شریک ضامن مسئول کلیه قروضی است که ممکن است علاوه بر دارایی شرکت پیدا شود. شریک با مسئولیت محدود کسی است که مسئولیت او فقط تا میزان سرمایه است که در شرکت گذارده یا بایستی بگذارد. در اسم شرکت باید عبارت (شرکت مختلط) و لااقل اسم یکی از شرکاء ضامن قید شود».[۳]
  • بیلان: جدولی را که در آن، صورت دارایی و محاسبات یک تجارتخانه و بنگاه بازرگانی، از تاریخی تا تاریخ دیگر، به‌طور خلاصه درج گردیده باشد؛ بیلان گویند. بیلان به صورت صفحه یا صفحات دو ستونه بوده؛ که بیانگر بدهی‌ها و مطالبات شرکت است.[۴]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در شرکت مختلط غیرسهامی، شریک ضامن نمی‌تواند سود شریک با مسئولیت محدود، یا سرمایه او را تضمین کند؛ زیرا دراینصورت دیگر شریکی وجود نداشته و شریک با مسئولیت محدود، در حکم کسی است که قرضی به شریک ضامن، داده باشد. ولی آیا می‌توان در شرکت نامه، تصریح نمود که هر سال بابت سرمایه، بهره به شریک با مسئولیت محدود پرداخت شود؟ این شرط، درصورتی اعتبار قانونی دارد که شرکت، دارای نفعی باشد؛ زیرا اشکالی ندارد که در صورت وجود نفع، سهم شریک با مسئولیت محدود، منتهی به پورسانتاژ معینی گردد؛ یا اینکه شریک ضامن، تعهد کند قبل از تقسیم سود، بدواً چند درصدی به شریک با مسئولیت محدود پرداخت شود و بعداً، باقیمانده منافع (اگر منافعی باقی بماند)، بین کلیه شرکا تقسیم گردد. دراینصورت سهم الشرکه شریک با مسئولیت محدود، مانند سهم الشرکه ممتازه خواهد بود ولی درصورتیکه شرکت، زیان نشان دهد؛ حتی اگر در شرکت نامه نیز، تصریح شده باشد؛ دادن هر گونه سود یا بهره به شریک با مسئولیت محدود، جایز نیست و در حکم تقسیم منافع موهوم می‌باشد.[۵]

شایان ذکر است هر گاه شریک با مسئولیت محدود، بدون آگاهی از ترتیبات مندرج در ماده ۱۵۴ قانون تجارت، عاری از هرگونه سوءنیت و به اعتبار بیلان شرکت، مبلغی را از مدیر شرکت دریافت نموده باشد؛ مسئول نخواهد بود.[۶]

مقالات مرتبط

منابع

  1. آیت اله سیدمحمد موسوی بجنوردی. اندیشه‌های حقوقی (جلد دوم) (حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 592552
  2. مسعود انصاری و محمدعلی طاهری. دانشنامه حقوق خصوصی (جلد اول). چاپ 2. محراب فکر، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4057760
  3. ماده ۱۴۱ قانون تجارت
  4. مهدی شهیدی. حقوق مدنی (جلد چهارم) (شروط ضمن عقد). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 27968
  5. علی عباس حیاتی. شرح قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 2. سلسبیل، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 470272
  6. قدرت اله مشایخی. قاعده‌های فقهی. چاپ 2. سمت، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 721516