ماده ۱۵ قانون تجارت: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
تخلف از ماده 6 و ماده 11 مستلزم دویست تا ده هزار ریال جزای نقدی است. این مجازات را محکمه حقوق رأساً و بدون تقاضای مدعی العموم می تواند حکم بدهد و اجرای آن مانع اجرای مقررات راجع به تاجر ورشکسته که دفتر مرتب ندارد نخواهد بود.
{{مواد مرتبط با دفاتر تجاری}}
'''ماده ۱۵ قانون تجارت''': [[تخلف]] از [[ماده ۶ قانون تجارت|ماده ۶]] و [[ماده ۱۱ قانون تجارت|ماده ۱۱]] مستلزم دویست تا ده هزار ریال [[جزای نقدی]] است. این [[مجازات]] را [[دادگاه عمومی حقوقی|محکمه حقوق]] رأساً و بدون تقاضای [[مدعی العموم]] می‌تواند حکم بدهد و اجرای آن مانع اجرای [[مقرره|مقررات]] راجع به [[تاجر ورشکسته]] که دفتر مرتب ندارد نخواهد بود.
* {{زیتونی|[[ماده ۱۴ قانون تجارت|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۱۶ قانون تجارت|مشاهده ماده بعدی]]}}
 
== مواد مرتبط ==
 
* [[ماده ۶ قانون تجارت]]
* [[ماده ۱۱ قانون تجارت]] 
* [[ماده ۵۴۲ قانون تجارت]]


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
دفاتر تجاری: به دفاتری که هر بازرگان، باید به دستور دادگاه، نزد خود نگهداری نماید؛ دفاتر تجاری گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=330892|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
* [[مجازات]]: در لغت به معنی جزا دادن، پاداش و [[کیفر]] آمده است. در اصطلاح حقوقی، آزاری است که [[قاضی]] به علت ارتکاب [[جرم]] به نشانه نفرت جامعه از عمل مجرمانه و مرتکب آن برای شخص [[مقصر]]، مطابق [[قانون]] تعیین می‌کند. همچنین مجازات ضامن اجراء [[قاعده|قواعد]] مربوط به [[نظم عمومی]] است و با سایر ضمانت اجراها متمایز است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تحولات کیفرشناسی در قانون جزایی ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=فصلنامه قانونیار شماره 6 تابستان 1397|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6656432|صفحه=|نام۱=مهدی|نام خانوادگی۱=شهرکی|چاپ=}}</ref>
اگر تاجر در یک دفتر معمولی، مطالبات خود را نوشته باشد؛ به هیچ وجه سندیت ندارد. مضاف براینکه قانونگذار مجازاتی را، برای نداشتن دفتر، و یا بی ترتیبی، و یا هرگونه نقصی در آن، در ماده 542 قانون تجارت مقرر نموده؛ و مورد را از موارد احتمال صدور حکم به ورشکستگی، دانسته است. مضاف براینکه ماده 15 قانون تجارت، جریمه مالی را، برای چنین تاجری مقرر نموده؛ و موجب احتساب علب الرأس مالیات نیز می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=تدریس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1640116|صفحه=|نام۱=عبدالرسول|نام خانوادگی۱=دیانی|چاپ=1}}</ref>
* [[دادستان|مدعی‌العموم]]: که به او [[دادستان]] و مقام تعقیب نیز گفته می‌شود کسی است که ریاست [[دادسرا]] را به عهده دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=مساوات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6320480|صفحه=|نام۱=نورمحمد|نام خانوادگی۱=صبری|چاپ=1}}</ref> دادستان یا مدعی العموم، به معنای صاحب منصبانی است که برای صیانت از [[حقوق عامه]] و نظارت در اجرای [[قانون|قانون‌]]<nowiki/>ها، برابر [[مقرره|مقررات]] خاص خود عمل می‌کنند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=341636|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>
* [[تاجر ورشکسته]]: کسی است که متصف به وصف [[ورشکستگی]] بوده <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=346160|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> و به [[حکم دادگاه]] قادر به [[تأدیه]] [[دیون]] خود نبوده و لذا [[ورشکسته]] اعلام شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد دوم) (قواعد عمومی قرادادها)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=236328|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|چاپ=9}}</ref>
 
== نکات توضیحی ==
اگر تاجر در یک دفتر معمولی، مطالبات خود را نوشته باشد؛ به هیچ وجه [[سندیت دفاتر تجارتی|سندیت]] ندارد. مضاف بر اینکه [[قانونگذار]] مجازاتی را، برای نداشتن دفتر، یا بی ترتیبی، یا هر گونه نقصی در آن، در [[ماده ۵۴۲ قانون تجارت]] مقرر نموده و مورد را از موارد احتمال صدور حکم به [[ورشکستگی]]، دانسته‌است. مضاف بر اینکه '''ماده ۱۵ قانون تجارت'''، [[جریمه مالی]] را، برای چنین تاجری مقرر نموده و موجب احتساب علی‌الرأس [[مالیات]] نیز می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=تدریس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1640116|صفحه=|نام۱=عبدالرسول|نام خانوادگی۱=دیانی|چاپ=1}}</ref>
==نکات توصیفی هوش مصنوعی==
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
* '''مجازات تخلف از مواد ۶ و ۱۱''': این ماده تخلف از مواد ۶ و ۱۱ قانون تجارت را مستلزم جزای نقدی بین دویست تا ده هزار ریال می‌داند.
* '''صلاحیت محاکم حقوقی''': محاکم حقوقی می‌توانند به‌طور خودکار (رأساً) و بدون نیاز به تقاضای مدعی‌العموم حکم به این جزای نقدی صادر کنند.
* '''اجرای مجازات بدون مانع برای دیگر مقررات''': اجرای این جزای نقدی مانع از اجرای مقررات مربوط به تاجر ورشکسته‌ای که دفتر مرتب ندارد، نخواهد بود.
* '''سخت‌گیری در نظارت بر ثبت و نظم تجاری''': این ماده نشان‌دهنده تأکید قانون‌گذار بر لزوم رعایت مقررات تجاری و نظارت دقیق بر امور تجاری است، چرا که تخلف از آن مستلزم مجازات مالی است.
* '''اجرای مجازات بدون نیاز به شاکی خصوصی''': این ماده مشخص می‌کند که برای اعمال مجازات، نیاز به شکایت یا تقاضای مدعی‌العموم وجود ندارد و محاکم حقوقی به‌طور مستقل اقدام می‌کنند.
* '''ارتباط با دیگر مقررات تجاری''': این ماده با اشاره به تاجر ورشکسته‌ای که دفتر مرتب ندارد، به‌طور غیرمستقیم به ارتباط بین مجازات‌ها و دیگر مقررات تجاری نیز اشاره دارد.


== رویه های قضایی ==
== رویه‌های قضایی ==
به موجب دادنامه شماره 48 مورخه 26/1/1326 شعبه 2 دیوان عالی کشور، "رسیدگی به امور جزایی، اصولاً از صلاحیت دادگاه جزایی است؛ و ماده 15 قانون تجارت، که اجازه رسیدگی به قسمت جزایی، درمورد نداشتن دفاتر تجارتی به دادگاه حقوقی داده؛ ناظر به جایی است که به امر جزایی، درضمن رسیدگی به امر حقوقی رسیدگی شود. و منظور از کلمه (رأساً) که در ماده مزبور ذکر شده؛ آن است که احتیاجی به درخواست دادستان ندارد. چنانچه در خود ماده تصریح شده است. بنابراین رسیدگی به طور مستقل در دادگاه حقوقی، در چنین موردی برخلاف قانون خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اسناد و دعاوی تجاری (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3095616|صفحه=|نام۱=توفیق|نام خانوادگی۱=عرفانی|چاپ=1}}</ref>
به موجب [[دادنامه]] شماره ۴۸ مورخ ۱/۲۶ /۱۳۲۶ شعبه ۲ [[دیوان عالی کشور]]، رسیدگی به امور جزایی، اصولاً از [[صلاحیت]] دادگاه جزایی است؛ و [[ماده ۱۵ قانون تجارت]]، که اجازه رسیدگی به قسمت جزایی، در مورد نداشتن دفاتر تجارتی به [[دادگاه عمومی حقوقی|دادگاه حقوقی]] داده؛ ناظر به جایی است که به امر جزایی، در ضمن رسیدگی به امر حقوقی رسیدگی شود. و منظور از کلمه (رأساً) که در ماده مزبور ذکر شده؛ آن است که احتیاجی به درخواست [[دادستان]] ندارد. چنانچه در خود ماده تصریح شده‌است؛ بنابراین رسیدگی به‌طور مستقل در دادگاه حقوقی، در چنین موردی برخلاف قانون خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اسناد و دعاوی تجاری (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3095616|صفحه=|نام۱=توفیق|نام خانوادگی۱=عرفانی|چاپ=1}}</ref>
* [[نظریه شماره 7/1400/514 مورخ 1400/09/06 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقررات مجازات نداشتن دفاتر تجاری تاجر|نظریه شماره ۷/۱۴۰۰/۵۱۴ مورخ ۱۴۰۰/۰۹/۰۶ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقررات مجازات نداشتن دفاتر تجاری تاجر]]


== منابع: ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{مواد قانون تجارت}}
[[رده:دفاتر تجارتی و دفتر ثبت تجارتی]]
[[رده:دفاتر تجارتی]]
[[رده:تخلفات تاجر]]
[[رده:مجازات تاجر]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۴

ماده ۱۵ قانون تجارت: تخلف از ماده ۶ و ماده ۱۱ مستلزم دویست تا ده هزار ریال جزای نقدی است. این مجازات را محکمه حقوق رأساً و بدون تقاضای مدعی العموم می‌تواند حکم بدهد و اجرای آن مانع اجرای مقررات راجع به تاجر ورشکسته که دفتر مرتب ندارد نخواهد بود.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

نکات توضیحی

اگر تاجر در یک دفتر معمولی، مطالبات خود را نوشته باشد؛ به هیچ وجه سندیت ندارد. مضاف بر اینکه قانونگذار مجازاتی را، برای نداشتن دفتر، یا بی ترتیبی، یا هر گونه نقصی در آن، در ماده ۵۴۲ قانون تجارت مقرر نموده و مورد را از موارد احتمال صدور حکم به ورشکستگی، دانسته‌است. مضاف بر اینکه ماده ۱۵ قانون تجارت، جریمه مالی را، برای چنین تاجری مقرر نموده و موجب احتساب علی‌الرأس مالیات نیز می‌باشد.[۶]

نکات توصیفی هوش مصنوعی

  • مجازات تخلف از مواد ۶ و ۱۱: این ماده تخلف از مواد ۶ و ۱۱ قانون تجارت را مستلزم جزای نقدی بین دویست تا ده هزار ریال می‌داند.
  • صلاحیت محاکم حقوقی: محاکم حقوقی می‌توانند به‌طور خودکار (رأساً) و بدون نیاز به تقاضای مدعی‌العموم حکم به این جزای نقدی صادر کنند.
  • اجرای مجازات بدون مانع برای دیگر مقررات: اجرای این جزای نقدی مانع از اجرای مقررات مربوط به تاجر ورشکسته‌ای که دفتر مرتب ندارد، نخواهد بود.
  • سخت‌گیری در نظارت بر ثبت و نظم تجاری: این ماده نشان‌دهنده تأکید قانون‌گذار بر لزوم رعایت مقررات تجاری و نظارت دقیق بر امور تجاری است، چرا که تخلف از آن مستلزم مجازات مالی است.
  • اجرای مجازات بدون نیاز به شاکی خصوصی: این ماده مشخص می‌کند که برای اعمال مجازات، نیاز به شکایت یا تقاضای مدعی‌العموم وجود ندارد و محاکم حقوقی به‌طور مستقل اقدام می‌کنند.
  • ارتباط با دیگر مقررات تجاری: این ماده با اشاره به تاجر ورشکسته‌ای که دفتر مرتب ندارد، به‌طور غیرمستقیم به ارتباط بین مجازات‌ها و دیگر مقررات تجاری نیز اشاره دارد.

رویه‌های قضایی

به موجب دادنامه شماره ۴۸ مورخ ۱/۲۶ /۱۳۲۶ شعبه ۲ دیوان عالی کشور، رسیدگی به امور جزایی، اصولاً از صلاحیت دادگاه جزایی است؛ و ماده ۱۵ قانون تجارت، که اجازه رسیدگی به قسمت جزایی، در مورد نداشتن دفاتر تجارتی به دادگاه حقوقی داده؛ ناظر به جایی است که به امر جزایی، در ضمن رسیدگی به امر حقوقی رسیدگی شود. و منظور از کلمه (رأساً) که در ماده مزبور ذکر شده؛ آن است که احتیاجی به درخواست دادستان ندارد. چنانچه در خود ماده تصریح شده‌است؛ بنابراین رسیدگی به‌طور مستقل در دادگاه حقوقی، در چنین موردی برخلاف قانون خواهد بود.[۷]

منابع

  1. مهدی شهرکی. تحولات کیفرشناسی در قانون جزایی ایران. فصلنامه قانونیار شماره 6 تابستان 1397، 1397.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656432
  2. نورمحمد صبری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 1. مساوات، 1399.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6320480
  3. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 341636
  4. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 346160
  5. سیدحسین صفایی. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد دوم) (قواعد عمومی قرادادها). چاپ 9. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 236328
  6. عبدالرسول دیانی. ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری. چاپ 1. تدریس، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1640116
  7. توفیق عرفانی. اسناد و دعاوی تجاری (جلد سوم). چاپ 1. ققنوس، 1380.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3095616