ماده ۳۰۴ قانون تجارت

ماده ۳۰۴ قانون تجارت: خسارت تأخیر تأدیه مبلغ اصلی برات که به واسطه عدم تأدیه اعتراض شده‌است از روز اعتراض و خسارت تأخیر تأدیه مخارج اعتراض و مخارج برات رجوعی فقط از روز اقامه دعوی محسوب می‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۳۰۵ قانون تجارت
• ماده ۲۹۸ قانون تجارت
• ماده ۲۹۹ قانون تجارت
• ماده ۳۰۰ قانون تجارت
• ماده ۳۰۱ قانون تجارت
• ماده ۳۰۲ قانون تجارت
• ماده ۳۰۳ قانون تجارت
• ماده ۱۲ قانون صدور چک

توضیح واژگان

• تأدیه: یعنی انجام دادن، به جا آوردن و ادای دین.
• تأخیر تأدیه: به تعویق انداختن پرداخت بدهی، یا حقی که شخص، بر عهده دیگری دارد را تأخیر تأدیه گویند.
• برات رجوعی: اگر دارنده براتی که وجه آن در موعد تأدیه، وصول نگردیده و نسبت به آن واخواست عدم تأدیه شده؛ براتی را بر عهده یکی از مسئولان آن صادر نماید و سپس مبلغ آن را با تنزیل دریافت نماید؛ دراینصورت اقدام به صدور برات رجوعی نموده‌است. برات رجوعی را، «برات مجدد» یا «برات متقابل» نیز نامند.

مطالعات تطبیقی

به موجب ماده ۴۸ قانون متحدالشکل ژنو، «دارنده می‌تواند از کسی که بر علیه او اقدام نموده‌است اقلام زیر را مطالبه کند:

1. مبلغ برات قبول نشده یا پرداخت نشده به انضمام بهره اگر بهره مقرر شده باشد.
2. بهره‌ای به میزان ۶٪ از تاریخ سررسید.
3. مخارج اعتراضنامه، مخارج اعلامیه‌ها و همچنین سایر هزینه‌ها».

نکات تفسیری دکترین

ماده ۳۰۴ قانون تجارت، مطالبه خسارت از خسارت را تجویز نموده‌است.

شایان ذکر است که عناصر خسارت تأخیر تأدیه عبارتند از:

1. وجود دین بر ذمه کسی به صورت پول.
2. منشأ دین مزبور، عقد، ایقاع، یا حکم قانونگذار باشد.
3. دین مورد نظر، خود از مصادیق خسارت و ضرر و زیان به‌شمار نیاید.
4. در تأدیه بدهی، تأخیر صورت پذیرفته باشد.
5. بستانکار، رضایت خود را نسبت به تأخیر در وصول خویش، اعلام ننموده باشد.

نکات توضیحی

ماده ۳۰۴ قانون تجارت، دلالت بر مسئولیت تضامنی براتکش و ظهرنویسان، نسبت به تأدیه خسارت تأدیه دارد. با توجه به اینکه از تاریخ اعتراض، دارنده برات مستحق خسارت تأخیر تأدیه است؛ پس تردیدی نیست که زیان مزبور را، می‌توان بر مبلغ مندرج در برات رجوعی افزود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. خسارت تأخیر تأدیه مبلغ اصلی برات از روز اعتراض محاسبه می‌شود.
2. خسارت تأخیر تأدیه مخارج اعتراض و برات رجوعی از روز اقامه دعوی محاسبه می‌شود.
3. اعتراض به عدم تأدیه برات منجر به محاسبه خسارت تأخیر می‌شود.
4. قانون تفاوتی بین محاسبه خسارت تأخیر تأدیه مبلغ اصلی و مخارج اعتراض قائل شده است.
5. اقامه دعوی شرط لازم برای محاسبه خسارت تأخیر مخارج اعتراض و برات رجوعی است.

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/98/245 مورخ 1398/03/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/97/2880 مورخ 1398/07/07 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

به موجب نظریه مشورتی شماره ۵۰۸۳ مورخ ۱۳۸۰/۰۶/۲۵ اداره حقوقی قوه قضاییه، «مطالبه خسارت تأخیر تأدیه در مورد اوراق تجاری، بر طبق قانون تجارت انجام می‌شود و در سایر موارد از تاریخ سررسید و اگر ضمن دعوی اصلی مطالبه شود؛ هزینه دادرسی به آن تعلق نمی‌گیرد. اما اگر مستقلاً به صورت یک دعوای جداگانه مطرح و مطالبه شود مانند سایر دعاوی مشمول هزینه دادرسی خواهد بود».

مقالات مرتبط

• واکاوی مبانی فقهی وحقوقی مطالبه خسارت تأخیرتأدیه ی حقوق کارمندان دولتی